زبان‌شناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: ساخت‌گرایی⟸ساخت‌گرایی (نظریه یادگیری)|ساخت‌گرایی، هومبولت⟸الکساندر فون هومبولت، مکتب کپنهاگ⟸م...
خط ۲:
'''زبان‌شناسی''' علمی است که به مطالعه و بررسی روشمند [[زبان]] می‌پردازد. در واقع، زبان‌شناسی می‌کوشد تا به پرسش‌هایی بنیادین همچون «زبان چیست؟»، «زبان چگونه عمل می‌کند و از چه ساخت‌هایی تشکیل شده‌است؟»، «انسان‌ها چگونه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند؟»، «زبان آدمی با سامانه ارتباطی دیگر جانوران چه تفاوتی دارد؟»، «کودک چگونه سخن گفتن می‌آموزد؟»، «زبان بشر چگونه تکامل یافته‌است؟»، «زبان‌ها چه قرابتی با یکدیگر دارند؟»، «ویژگی‌های مشترک زبان‌های جهان کدامند؟»، «انسان چگونه می‌نویسد و از چه راهی زبان نانوشتاری را واکاوی (تحلیل) می‌کند؟»، «چرا زبانها دگرگون می‌شوند؟» و … پاسخ گوید.
 
زبان‌شناسی به مفهوم جدید آن، علمی نسبتاً نوپا بوده که قدمتی تقریباً یک صد ساله دارد، اما مطالعات تخصصی دربارهٔ زبان به چند قرن پیش از میلاد بازمی‌گردد، یعنی زمانی که [[پانینی]] قواعدی برای زبان [[سانسکریت]] تدوین کرد. در زبان‌شناسی، ابعاد مختلف زبان در قالب حوزه‌های [[صرف]]، [[نحو]]، [[آواشناسی]]، [[واج‌شناسی]]، [[معناشناسی]]، [[کاربردشناسی]]، [[تحلیل گفتمان]]، [[زبان‌شناسی تاریخی تطبیقی]]، [[گونه‌شناسی (زبان‌شناسی)|رده‌شناسی]]، [[زبان]] و نیز حوزه‌های بین‌رشته‌ای مانند [[جامعه‌شناسی زبان]]، [[روانشناسی زبان]]، [[عصب‌شناسی زبان]]، [[زبان‌شناسی قضایی]]، [[زبان‌شناسی بالینی]]، [[زبانشناسی تحلیلی]]، [[زبان‌شناسی آموزشی]] و [[زبان و منطق]] بررسی می‌شوند. از آنجا که زبان یک پدیده پیچیدهٔ انسانی و اجتماعی‌ست، برای مطالعهٔ جامع و دقیق آن، بهره‌گیری از علوم مرتبط دیگر الزامی به نظر می‌رسد. در واقع، مطالعهٔ فراگیر زبان، رویکردی چندبعدی را می‌طلبد؛ بنابراین، زبان‌شناسی علاوه‌بر مطالعه جنبه‌های توصیفی و نظری زبان به ابعاد کاربردشناختی، روان‌شناختی، مردم‌شناختی، اجتماعی، هنری، ادبی، فلسفی و [[نشانه‌شناسی|نشانه‌شناختی]] زبان توجه می‌کند. به عبارتی می‌توان گفت زبان‌شناسی معاصر، حوزه‌های مطالعاتی بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شود که توجه دانش پژوهان و دانشمندان گوناگونی را با ذائقه‌های علمی متنوعی به خود جلب نموده‌است. در همین راستا، مطالعاتی مانند رابطه و تعامل بین زبان و [[ذهن]]، زبان و [[شناخت]]، زبان و رویکردهای فلسفی، زبان و قوه تعقل، زبان و منطق، دانش ذاتی، یادگیری زبان اول، کاربرد زبان و محیط زیست، زبان و قانون، زبان و هوش مصنوعی، زبان و فرهنگ، زبان و جامعه، زبان و تکامل انسان، زبان و سیاست، زبان و تفکر و دیگر نشانه‌های ارتباطی می‌توانند زیر مجموعه‌های رشتهٔ زبان‌شناسی تلقی شوند.<ref>[http://www.ui.ac.ir/fa/conferences/pages/zabanshenasi.pdf زبان‌شناسی در یک نگاه(PDF) ]</ref>
 
کسی را که به بررسی‌های زبان‌شناختی می‌پردازد، [[زبان‌شناس]] می‌نامند. برخلاف تصور عمومی، لزومی ندارد زبان‌شناس به چندین زبان تسلط داشته باشد. مهم آن است که بتواند پدیده‌های زبان‌شناختی همچون [[واژه]]، [[هجا]]، [[گروه نحوی]] و معنا را کندوکاو نماید و بازبشکافد. نکته دیگر آنکه کار زبان‌شناس همچون سایر کسانی که با علم سروکار دارند، تجویز نیست، بلکه توصیف است.
خط ۷۳:
هم‌اکنون رشته زبان‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد در، [[دانشگاه تهران]]، [[دانشگاه علامه طباطبایی]]، [[دانشگاه تربیت مدرس]]، [[دانشگاه شهیدبهشتی]]، [[پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]]، [[دانشگاه الزهرا]]، [[دانشگاه اصفهان]]، [[دانشگاه شیراز]]، [[دانشگاه بوعلی سینا]]، [[دانشگاه محقق اردبیلی]]، [[دانشگاه کردستان]]، [[دانشگاه رازی کرمانشاه]]، [[دانشگاه سیستان و بلوچستان]]، [[دانشگاه سمنان]]، [[دانشگاه بیرجند]]، [[دانشگاه شهیدباهنر کرمان]]، [[دانشگاه فردوسی مشهد]] و [[دانشگاه پیام نور مرکز تهران]]، [[دانشگاه پیام نور مشهد]]، [[دانشگاه پیام نور خراسان جنوبی(قاین)]]، [[دانشگاه پیام نور مرکز رشت]] و[[دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت]] تدریس می‌شود.<ref name="ReferenceA">دفترچه راهنمای آزمون کارشناسی ارشد، ۱۳۸۹</ref>
 
[[دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی]]، [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران|دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات]]، [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس]]، [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان]]، [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت]] ،[[دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان]]، [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر]] نیز دارای مقطع کارشناسی ارشد این رشته هستند.<ref>دفترچه راهنمای آزمون ورودی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۸۸</ref>
 
[[دانشگاه تهران]]، [[دانشگاه علامه طباطبایی]]، [[دانشگاه تربیت مدرس]]، [[پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]]، [[دانشگاه الزهرا]]، [[دانشگاه اصفهان]]، [[دانشگاه فردوسی مشهد]]، [[دانشگاه بوعلی سینا]]، [[دانشگاه رازی]]، [[دانشگاه سیستان و بلوچستان]]، [[دانشگاه پیام نور مرکز تهران]] و [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران|دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات]] دارای مقطع دکترای این رشته هستند.<ref>دفترچه راهنمای آزمون دکتری تخصصی ۱۳۹۰</ref>
 
رشته [[زبان‌شناسی رایانشی]] در دو دانشگاه [[دانشگاه صنعتی شریف|صنعتی شریف]] و [[دانشگاه اصفهان|اصفهان]] ارائه می‌شود. دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۸۹ و دانشگاه اصفهان در سال ۱۳۹۱ برای اولین بار در این رشته دانشجو پذیرفتند.<ref name="ReferenceA" /><ref>[http://fgn.ui.ac.ir/fa/staticpages/about-pages/aboutling.php دانشگاه اصفهان- دانشکده زبانهای خارجی- University of Isfahan<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> [[دانشگاه صنعتی شریف]] همچنین دارای نهادی به نام [[مرکز زبان‌ها و زبان‌شناسی دانشگاه صنعتی شریف|مرکز زبان‌ها و زبان‌شناسی]] است.<ref>[http://language.sharif.ir/ مرکز زبان‌ها و زبان‌شناسی دانشگاه صنعتی شریف]</ref>