اهریمن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[File:Text-pal-Ahlmn'-ahreman.png|thumb|واژه "«اهریمن"» (ʾhlmn') به [[خط پهلوی کتابی]]. در پهلوی کتابی این واژه طبق سنت همواره به صورت معکوس نوشته می شده استمی‌شده‌است.]]

'''اهریمن''' (از [[اوستایی]] '''انگره‌مَینیو''') بدنهاد است. اهریمن پلیدی است و برای از بین بردن [[نیکی]] تلاش می‌کند ولی چون دون و پست مایه‌است و [[اهورامزدا]] آگاه بر هر چیز است پس سرانجام در پایان کار اهریمن نابود شده و [[اورمزد]] بر او چیره می‌شود و کار [[جهان]] یکسره به نیکی خواهد گرایید. در این میان، [[انسان]] و [[امشاسپندان]] و دیگر [[ایزدان]] (فرشته‌ها) و موجودات نیک (مزداآفریده) که همگی آفریدهٔ اهورامزدا هستند در مبارزه با دئوه‌ها ([[دیو|دیوها]]ها) که موجودات و پدیده‌هایی اهریمنی هستند در تلاشی کیهانی برای پیروزی نیکی بر بدی هستند. اهریمن را در [[پارسی]] '''اهرِمن''' هم می‌گویند. می‌توان او را همتای [[شیطان]] در باورهای [[سامی]] دانست.

یا در جای دیگر [[رستم شهزادی]] این دو نیرو را نزد پروردگار بد یا خوب نمی‌بیند بلکه لازم و ملزوم یکدیگر می‌خواند، ولی هنگامی که زرتشتیان این دو نیرو را با میزان اندیشه و پندار خود می‌سنجیم، یکی را نیک می‌پنداریم و دیگری را بد و حتی همین نیکی و بدی‌ها صورت گسترده و مطلق ندارند و بنا به محیط و زمان و مکان هر گروهی از مردم، این پندار فرق می‌کند، زیرا در جایی کاری را برخلاف دیگران نیک یا بد می‌دانند.<ref>رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۶۰ - صفحهٔ ۲۳</ref> همچنین در کتاب گزارش گاتاها از [[اورنگ]] نیز ریشه نیکی و بدی را در نهاد و اندیشه آدمی می‌داند.<ref>م. اورنگ - گزارش گاتاها - رنگین ۱۳۴۲ - صفحه ۲۷ و ۲۸.</ref> در تمام کتاب‌ها این دو نیرو را همزاد و متضاد می‌خوانند که در آغاز آفرینش پدیدار شدند و تمامی نویسندگان آن‌ها را لازم و ملزوم یکدیگر می‌خوانند<ref> رستم شهزادی - برگردان گاتا - فردوس ۱۳۸۱ - صفحه ۲۳، ۲۴ و ۲۵.</ref> اما در کتاب بینش زرتشت از خنجری به نکته‌ای برخورد کردم که می‌گفت: هیچ‌کدام از این دو گوهر ارزش نیک بودن یا بد بودن را ندارند به بیان دیگر، اهورامزدا آنچه راکه آفریده نیک است و شر در آن راه ندارد. اما اختلاف موجود در هستی هر گاه در اندیشه انسان رشد کند و شکوفا شود، نیک و بد به وجود می‌آید.<ref>خداداد خنجری - بینش زرتشت - پژوهنده با همکاری ماهنامه چیستا - چاپ دوم ۱۳۸۰ - صفحه ۲۵، ۲۶، ۲۷ و ۲۸.</ref>

در متن‌های پهلوی، واژه اهریمن گاهی وارونه نوشته می‌شود تا نشانه‌ای از واژگونگیِ اعمال وی و بیزاری نویسنده متن از او باشد. در این متن‌ها نیز، اهریمن دشمن اورمزد است و به آفرینش اورمزد می‌تازد و بیماری، تاریکی، [[ریمنی|ریمَنی]] (چرکی)، ویرانی، عیب، نقص و مرگ می‌آفریند.<ref>بندهش۵، بندهای۴۲-۴۷بندهای۴۲–۴۷</ref> آغاز نبرد اورمزد و اهریمن، زمان معین شده برای آن، توصیف کامل آفرینش اورمزدی و اهریمنی و سرانجامِ کارِ اهریمن در متن‌های پهلوی به‌صورت‌های متفاوتی آمده‌است. اما، امروزه، به باور [[پارسیان هند]]، اهریمن نمودی از تمایلات اهریمنی است و از این رو نبرد واقعی میان اورمزد و اهریمن در روح هر انسان در تمامی جهان ادامه دارد.<ref>زرشناس، زهره، واژه اهریمن در ادبیات سغدی بودایی (۱۰ صفحه - از ۴۲ تا ۵۱). در: نامه فرهنگستان» زمستان ۱۳۷۹ - شماره ۱۶.</ref>

{{پانویس|۲}}

* [http://www.jadi.net/articles/re_farohar.php وب‌گاه جادی] (برداشت آزاد با اطلاع دادن به جادی و ذکر منبع) (باید به وب‌گاه جادی اطلاع داده شود.)