سنگسار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
[[پرونده:Rembrandt Harmensz. van Rijn 150.jpg|350px|بندانگشتی|''سنگسار [[استفانوس]]''. اثر [[رامبرانت]] به‌سال ۱۶۲۵ میلادی.]]
'''سنگسار''' یک نوع [[اعدام|مجازات مرگ]] است که از طریق پرتاب [[سنگ]] (که به صورت گروهی انجام می‌شود) به طرف مجرم صورت می‌گیرد. جامعه بین‌المللی اعدام از طریق سنگسار را «عملی وحشیانه و سبعانه» تلقی می‌کند.<ref>[http://zamaaneh.com/news/2009/01/post_7549.html «سنگسار سه مرد در ایران»] (''[[رادیو زمانه]]'')</ref> مجازات سنگسار دارای پیشینه تاریخی بلندی است. در کتب تاریخی به رواج سنگسار به عنوان مجازات در [[تاریخ یونان باستان|یونان باستان]] اشاراتی شده استشده‌است. در منابع [[ادیان ابراهیمی]] همچون یهودیت، مسیحیت و اسلام نیز به مجازات سنگسار اشاراتی شده استشده‌است.
 
== سنگسار در ادیان ابراهیمی ==
خط ۱۳:
{{نقل قول|خداوند رسول خدا را به حق فرستاد و بر او کتاب را نازل کرد. پس در بین آنچه بر وی نازل شده بود آیه سنگسار بود. پس ما آن را خواندیم فهمیدم و با تمام وجود درک کردیم. رسول خدا سنگسار کرد و ما هم سنگسار نمودیم. پس ترسیدم که اگر مدتی بر مردم بگذرد کسی بگوید که قسم به خدا ما این آیه را در کتاب خدا نمی‌بینیم. پس به سبب ترک یکی از واجبات الهی به گمراهی بیفتند}}
 
از عایشه نقل شده استشده‌است:<ref>سنن ابن ماجه جلد دوم صفحه۳۹ چاپ کراچی</ref><ref>مسند اماماحمد جلد ۶ صفحه ۲۶۹ چاپ بیروت</ref> {{نقل قول|وقتی آیات مربوط به رجم (سنگسار) و «رضع کبیر» نازل شده بودند، آنها را بر روی کاغذی نوشته بودند و زیر بالین من قرار داشت. بعد از وفات پیغمبر، درحالی که ما مشغول به سوگواری برای پیغمبر بودیم یک بز آن قطعه کاغذ را خورد.}}
 
بگفته دوتان وجود حدیث فوق نشان دهنده حضور گروهی بوده که با مجازات سنگسار مخالف بوده‌اند؛ [[ابن حجر عسقلانی]] آنها را گروهی از [[معتزله]] و [[خوارج]] معرفی کرده‌است.<ref>Yasin Dutton, ''The origins of Islamic law: the Qurʼan, the Muwaṭṭaʼ and Madinan ʻAmal'', p. 124, Routledge</ref>
خط ۱۹:
در [[نهج‌البلاغه]] [[علی]] خطاب به [[خوارج]] می‌گوید:<ref>[http://www.erfan.ir/farsi/nahj/nsm_proj/nahgol/display/display.php?Vr_page=285 نهج البلاغه، سخنان علی بن ابی طالب، گرد آوری توسط سیدرضی، خطبه ۱۲۷]</ref> {{نقل قول|شمشیرهایتان بر دوشتان قرار دارد، بر سالم و ناسالم فرود می‌آورید، و گناهکار و بی گناه را با هم مخلوط می‌کنید، و حال اینکه می‌دانید پیامبر صلّی اللّه علیه وآله [[زناکار]] همسردار را سنگسار می‌کرد سپس بر جنازه‌اش نماز می‌خواند و ارثش را به اهلش می‌سپرد… و زناکار بی‌همسر را تازیانه می‌زد، آن گاه قسمت هر دو را از غنیمت می‌پرداخت و حق داشتند زنان مسلمان را به همسری بگیرند…}}
 
جان بورتان معتقد است که اصل ماجرای ظهور سنگسار به عنوان مجازات ممکن است به قضاوت‌های محمد دربارهٔ [[یهود|یهودیانی]] که به نزد او آورده شده‌اند بازگردد. مواردی که در آن محمد، یهودیان را به کتمان آنچه در [[تورات]] آمده متهم می‌کند. بورتان با اشاره به اینکه تفاسیر قدیمی قرآن تنها به مجازات سنگسار در آیات مربوط به بحث میان محمد و یهودیان اشاره می‌کنند، می‌گوید که ممکن است ظهور مجازات سنگسار نتیجه تلاش مفسرین برای فهم آیاتی از قرآن بوده باشد که پایه قضاوت محمد در مورد یهودیان را تشکیل می‌داده استمی‌داده‌است.<ref>Jonn Burton in ''The Cambridge history of Arabic literature:Religion, learning and science in the Abbasid period'', Cambridge University Press, 1990, p.124</ref>
 
[[جابر بن عبدالله]] نقل کرده استکرده‌است:<ref>[http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/muslim/017.smt.html#017.4216 صحیح مسلم، بخش ۶، کتاب ۱۷، شماره ۴۲۱۶]</ref> رسول‌الله فردی از [[بنو اسلم]] و یهودی را با زنش سنگسار کرد.
 
[[عبدالله بن عمر]] روایت می‌کند:<ref>[http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/023.sbt.html#002.023.413 صحیح بخاری، جلد۲، کتاب۲۳، شماره۴۱۳]</ref>
خط ۳۴:
=== سنگسار در ایران ===
{{اصلی|سنگسار در ایران}}
مجازات سنگسار کماکان در [[قانون مجازات اسلامی]] ایران در نظر گرفته شده‌است. در سال‌های اخیر چندین مورد سنگسار گزارش شدند<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/1435760.stm BBC News | MIDDLE EAST | Iranian adulteress stoned to death<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> که باعث فشار به ایران برای توقف اجرای سنگسار شد. [[محمود هاشمی شاهرودی]] رئیس قوه قضاییه در [[۲۰۰۳ (میلادی)|۲۰۰۳]] گفته استگفته‌است: «اجرای حکم سنگسار در اختیار حاکم شرع است و در حال حاضر جمهوری اسلامی به دنبال تعیین مجازات جایگزین برای این نوع از جرایم است.»<ref>[http://jomhouri.com/a/04int/005873.php گفتگوی شهروند با شادی صدر: در انتظار سنگسار!، ۳۰ تیرماه ۱۳۸۵]</ref> در عین حال [[غلام‌رضا رضوانی]] از فقهای [[شورای نگهبان]] در [[دسامبر]] [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] عنوان کرده که «به جای مجازات رجم نمی‌توان مجازات دیگری را تعیین کرد، زیرا [[احکام اسلام]] تابع پسند و ناپسند جامعه نیست و ممکن است همین احکام در روزهای اول اسلام نیز برای مردم ناپسند بوده باشد.<ref>[http://www.iraninstitute.net/1381/811008/html/politic.htm Iran Newspaper<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>» [[عفو بین‌الملل]] دو مورد سنگسار در ایران در [[۲۰۰۶ (میلادی)|۲۰۰۶]] را گزارش کرده‌است.<ref>[http://www.guardian.co.uk/iran/story/0,,2107534,00.html Iran stays execution by stoning]</ref> همچنین در [[ژوئیه ۲۰۰۷]] گزارش شد که جعفر کیانی در [[استان قزوین]] سنگسار شده‌است.<ref name="bbc">[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2007/07/070710_mf_stoning.shtml سنگسار یک مرد در ایران]؛ بی‌بی‌سی فارسی</ref> به گزارش خبرنامه امیرکبیر روز جمعه، ۶ دی ۱۳۸۷، مردی در گورستان بهشت رضا در شهر [[مشهد]] سنگسار شده استشده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.autnews.us/archives/1387,10,00015328|عنوان=اجرای حکم سنگسار در مشهد|ناشر=خبرنامه امیرکبیر}}</ref>
فعالان [[حقوق بشر]] و [[جنبش زنان ایران|جنبش زنان]] در داخل ایران برای لغو این قانون تلاش می‌کنند، از جمله [[کمپین قانون بی سنگسار]].<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2006/11/061101_shr-sangsar-stoning.shtml|عنوان=دادخواست حذف مجازات سنگسار از قوانین ایران|ناشر=بی‌بی‌سی فارسی}}</ref>
قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۰ مجازات سنگسار را حذف و به جای آن اعدام پیش بینی کرده استکرده‌است.
 
== نظرات جمعی از مراجع تقلید شیعه راجع‌به جایگزینی سنگسار ==
[[ایسنا]]، دربارهٔ اجرای مجازات سنگسار، با استفتا از شش روحانی ایران، از آنها خواسته استخواسته‌است که نظر خود را دربارهٔ جایگزین کردن مجازات‌های دیگر به جای سنگسار اعلام کنند. متن سؤال ایسنا چنین است:<ref name="isna.ir">[http://isna.ir/fa/news/91012206145/آيا-مي-توان-به-جاي-سنگسار-حكم-ديگري-به آیا می‌توان به جای «سنگسار» حکم دیگری به اجرا گذاشت؟]</ref> "با عنایت به این‌که در حال حاضر اجرای مجازات سنگسار از سوی دشمنان اسلام و قرآن دستاویزی جهت وهن احکام شرعی قرار گرفته، خواهشمند است نظر خود را در خصوص اجرای مجازات رجم در شرایط کنونی بیان فرموده و با توجه به این که این حد مبنای ظاهری در قرآن ندارد، آیا به نظر حضرتعالی این مجازات جزء حدود لایتغیر الی الابد تلقی می‌شود یا احتمالاً می‌توان به اقتضای زمان و مکان جایگزینی برای آن قرار داد؟"
 
پاسخ تعدادی از مراجع به شرح زیر است:
خط ۴۷:
''[[ناصر مکارم شیرازی]]:'' «ما قبلاً نیز گفته‌ایم که در شرایط فعلی می‌توان جایگزین کرد.»<ref name="isna.ir" />
 
''[[جعفر سبحانی]]:'' «سؤال جنابعالی پیشینه دیرینه دارد و ما در کتاب حدود به طوربه‌طور گسترده از آن سخن گفتیم که اجمال آن این است: ۱- ثبوت زنای محصنه شرایطی دارد که غالباً امکان‌پذیر نیست یعنی چهارنفر با چشم خود ببینند که مرد بیگانه با زن در آن موضع با هم جمع شده‌اند. ۲- راه‌هایی برای تخفیف وجود دارد؛ یکی از آن راه‌ها این است که اگر از گودال گریخت، تعقیب آن حرام است. ۳- اگر حاکم شرع احساس کرد اجرای حکم به این شیوه مشکلاتی دارد می‌تواند به نحو دیگری اجرای حد کند. والله العالم»<ref name="isna.ir" />
 
''[[علوی گرگانی]]:'' «در صورتی که حاکم شرع تشخیص دهد که اجرای این حکم موجب وهن اسلام و بی‌احترامی به آن است و موجب ضرر به اصل دین است می‌تواند آن را تغییر دهد اما اصل حکم سنگسار در فقه اسلام ثابت است، حتی اگر به طوربه‌طور صریح در قرآن ذکر نشده باشد و اصل این حکم تغییرناپذیر است.»<ref name="isna.ir" />
 
'''[[موسوی اردبیلی]]:'' «مجازات رجم قابل تغییر نیست ولی چنانچه اجرای آن بر خلاف مصالح اسلام و مسلمین باشد فقیه جامع‌الشرایط می‌تواند حکم به عدم اجرای آن بدهد.»<ref name="isna.ir" />
 
''[[حسینی زنجانی]]:'' «چنانچه به نظر فقیه جامع‌الشرایط اجرای حکمی در جامعه به دلیل عدم آمادگی فکری عموم مردم موجب سستی در اعتقاد و اصل اسلام می‌شود، در این صورت حفظ اسلام اهم است و اجرای حکم باید تا استحکام عقاید مسکوت بماند. مضافاً اینکه قاعده «تدرء الحدود بالشبهات» در مورد این مسئله جاری است، گرچه فقهاء مفاد قاعده را در شبهات موضوعیه گفته‌اند ولی بنا بر تسلم و قبول این قاعده که متخذ از عین روایت است شبهه اطلاق داشته و شامل شبهه حکمیه نیز می‌شود یعنی اجرای حکم در شرایطی که عدالت اجتماعی به طوربه‌طور کامل اجراء نمی‌شود محل شبهه است چون اصل حاکم عدل است که ما هنوز با آن فاصله زیادی داریم. والله العالم»<ref name="isna.ir" />
 
''[[سید محمد جواد غروی]]'':سنگسار کردن [[زانی]] و [[زانیه]] را از احکام [[بنی اسرائیل]] می‌داند که خود بر دین [[موسی]] افزوده‌اند و ذکری از چنین حکمی در [[قرآن]] نیامده و در عمل قطعی [[پیامبر]] نیز وارد نشده‌است. همچنین از جمله دلائلی را که مثبت نفی [[رجم]] می‌داند آیه بیست و پنج سوره [[نساء]] است. ایشان با اشاره به این که صریح آیه بر آن دلالت دارد که عذاب کنیزان نصف عذاب [[زنان]] آزاد است می‌گویند اگر [[رجم]] در [[شریعت]] باشد در حالی که قابل نصف کردن نباشد واجب می‌آمد در [[کتاب]] [[حد]] دیگری برای کنیزان [[زانیه]] معین می‌گردید.<ref>[[سید محمد جواد غروی]]، فقه استدلالی در مسائل خلافی، 1377، نشر اقبال، تهران، بخش پنجم:حدود و تعزیرات صفحه 667</ref>
خط ۵۹:
== سنگسار ثریا منوچهری ==
{{اصلی|ثریا منوچهری}}
در سال ۱۳۶۵ هجری شمسی (۱۹۸۶ میلادی)، [[ثریا منوچهری]] در روستایی در جنوب غربی [[ایران]] سنگسار می‌شود. [[فریدون صاحب‌جمع]]، ژورنالیست ایرانی تبارایرانی‌تبار [[فرانسه|فرانسوی]] داستان این [[زن]] را در کتابی به نام سنگسار ثریا م،<ref>ISBN 1-55970-233-8</ref> در سال [[۱۹۹۴ (میلادی)|۱۹۹۴]] به زبان انگلیسی و فرانسوی منتشر می‌کند.<ref>[http://www.politicsdaily.com/2009/05/13/he-who-casts-the-first-stone/ Soraya M., Stoned to Death for Being an "Inconvenient Wife'&#x27;<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.roozonline.com/persian/honare-rooz-2/honare-rooz-2-item/article/2009/november/24//-2bf0dfacf4.html سایت روزآنلاین]</ref> در سال ۲۰۰۸ میلادی فیلمی به همین نام «[[سنگسار ثریا م]]» به کارگردانی [[سیروس نورسته]] بر اساس کتاب فریدون صاحب‌جمع، ساخته شد.<ref>http://www.cbn.com/entertainment/screen/goodwyn_Caviezel_SorayaM.aspx</ref><ref>[http://www.amplifyyourvoice.org/u/vanessaaishacoleman/2009/8/12/The-Stoning-of-Soraya-M The Stoning of Soraya M. | Amplify<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
== مخالفان سنگسار ==
عده‌ای از متفکران و فقهای مسلمان با این حکم مخالفند. این مخالفت از دو ناحیه صورت می‌پذیرد مثلاً کسانی چون [[محمد مجتهد شبستری]] و [[محسن کدیور]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=http://kadivar.com/?p=10507|عنوان=منسوخیت مجازات سنگسار {{!}} محسن کدیور|بازبینی=2017-06-19}}</ref> می‌پذیرند که چنین حکمی در صدر اسلام اجرا شده لکن با مطرح کردن نظریه تاریخیت احکام، شکل اجرا را واجد قدسیت ندانسته و معتقدند اگر امروزه عدالت در راه‌های دیگری باشد، مجازات سنگسار کارکرد خود را از دست داده و نسخ شده استشده‌است و نفی چنین احکامی به اصل عقیدتی اسلام هیچ آسیبی نمی‌رساند.
 
اما گروهی دیگر، وجود چنین حکمی را از اساس انکار می‌کنند. آنها چنین حکمی را مخالف صریح [[نص]] [[قرآن]] کریم دانسته و احادیث وارده در این باب را هم کاذب و از مجعولات یهود و اسرائیلیات به حساب می‌آورند. در میان علما و فقهای برجسته شیعه کسانی چون علامه [[محمدجواد غروی|محمد جواد غروی]]، علامه [[محمدباقر بهبودی|محمد باقر بهبودی]]، [[رحیم ارباب|حاج رحیم ارباب]]، آیت‌الله [[محمد صادقی تهرانی]]، آیت‌الله [[آیت الله جناتی|جناتی]] و.. از اساس منکر چنین حکمی بوده و آن را حکمی ضدقرآنی می‌دانند.<ref>[http://rahva.ir/component/content/article/62-lastnews/8944-ari.html]</ref>