تلمیح: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تلمیح''' (در لغت یعنی: به گوشۀگوشهٔ چشم اشاره‌کردن) از جملهٔ صنایع معنوی بدیع است که در آن [[نویسنده]] یا [[گوینده]] در ضمن [[نوشتار]] یا گفتار خودش به [[آیه]]، [[حدیث]]، [[داستان]]، یا [[مثل]] معروفی اشاره داشته باشد. (صفحهٔ ۳۲۸ [[فنون بلاغت و صناعات ادبی]]، جلد دوّم.) به عنوان نمونه می‌توان موارد زیر را بیان کرد:

که اشاره‌اش به داستان سیاووش در [[شاهنامه|شاهنامهٔ فردوسی]] ست.

تلمیح غیر از معنای اصلی آن که در عرصۀعرصهٔ [[ادبیات]] است در عرصه‌های دیگر مثل [[موسیقی]] نیز به‌کار می‌رود. در [[جاز]] [[نوازنده]] یا [[خواننده]] در جریان [[بداهه‌نوازی]] یا بداهه‌خوانی به آهنگ‌های مشهور دیگر اشاره می‌کند و به این کار نیز می‌توان تلمیح گفت.

ارزش تلمیح به میزان تداعی بستگی دارد که از آن به دست می‌آید. هر قدر اسطوره‌ها و داستان‌های مورد اشاره لطیف‌تر باشد، تلمیح بلیغ‌تر محسوب می‌شد. لازمۀلازمهٔ بهره‌مندی از تلمیح، آگاهی از دانسته‌ای است که [[شاعر]] یا [[نویسنده]] بدان اشاره می‌کند؛ به همین سبب دریافتن تلمیح‌هایی که یک شاعر ژاپنی در شعر خود آورده، برای خوانندۀخوانندهٔ فارسی‌زبان دشوار به نظر می‌رسد و همین‌طور بالعکس. تلمیح در شعر فارسی، می‌تواند با [[مراعات نظیر]] همراه باشد.