فرقه دموکرات (ایران): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز افزودن جعبه> (درخواست کاربر:Wikimostafa) +تمیز+ |
Wikimostafa (بحث | مشارکت‌ها) ابرابزار |
||
خط ۱:
{{Infobox political party
|name=حزب دموکرات (دوران مشروطه)
|foundation=
|dissolved=
|leader1_title=Parliamentary leader
|leader1_name=[[سید حسن تقی‌زاده]]
خط ۹:
|predecessor=[[اجتماعیون عامیون]]
|ideology={{plainlist|
* [[سوسیال دموکراسی]]
* [[Political radicalism|Radicalism]]
* [[ترقی‌خواهی]]
* [[ملی‌گرایی ایرانی]]
* [[سکولاریسم]]
* [[پادشاهی مشروطه]]
}}
|newspaper={{plainlist|
* ''[[Iran-e No]]''
* ''[[Nobahar]]''
* ''[[Iran (1910s newspaper)|Iran]]''
* ''[[Zaban-e Azad]]''
}}
|headquarters=[[تهران]]، [[ایران]]
خط ۳۲:
|شهر=تهران
|صفحه=۸
|سال=
}}</ref> این حزب توسط بازماندگان مشروطه خواه در جریان انتخابات [[مجلس دوم مشروطه]]
== ساختار و اندیشه‌ها ==
افکار و عقاید حزب دموکرات برگرفته از افکار سیاسی [[حزب سوسیال دموکرات قفقاز]] بود. [[سید جلیل اردبیلی]]، [[سید حسن
مرام حزب دموکرات:
خط ۴۹:
حزب دموکرات چند روزنامه به نام «[[روزنامه ایران نو]]» در تهران «[[روزنامه شفق]]» در تبریز «[[روزنامه نوبهار]]» در خراسان منتشر می‌ساخت و مخالفین خود را به نام محافظه کار، ارتجاعی و آخوند و سرمایه دار و اشراف و اعیان به باد انتقاد می‌گرفت. اما برنامه حزب دموکرات با مخالفت ائتلافی از محافظه کاران به رهبری بهبهانی و روحانیون دیگر، اشراف زمیندار، سران عشایر و حتی بعضی از تاجران و اصناف مواجه شد.
انتخابات [[مجلس دوم مشروطه]] انجام شد و احزاب جدیدی پا گرفتند از جمله حزب دموکرات که برنامه کار سوسیال دموکراتیک داشت و حزب [[اعتدالیون]] که محافظه کار
برنامه رادیکال حزب دموکرات برای ایجاد دگرگونیهای اجتماعی شامل تصویب علنی تفکیک دین از دولت، کاهش اقتدار محلی بعضی از سران عشایر و نیز تعریف جدیدی از ملیت بود که فراتر از وابستگیهای مذهبی و قومی بود.
طبق نظر [[
== اعضاء ==
خط ۶۴:
[[وحید الملک شیبانی]] همکار نزدیک [[حسن تقی‌زاده]]، در کمبریج در نزد [[ادوارد براون|براون]] در رشته تاریخ و ادبیات انگلیس تحصیل کرده بود. شیبانی بعد از کودتای ۱۹۰۸ (۱۲۸۷) سلسله مقاله‌هایی در تایمز لندن نوشت. او و [[سلیمان‌میرزا اسکندری]] دو نفر از بهترین خطیبان مجلس بودند و بارها مانع اوجگیری قدرت [[اعتدالیون]] شدند.
[[محمدرضا مساوات]] نیز عضو [[کمیته ملی انقلاب]] و سردبیر نشریه [[مساوات]] بود که یکی از روزنامه‌های مهم رادیکال در مشروطه اول
[[ابراهیم حکیمی]] حکیم الملک طبیب مخصوص مظفرالدینشاه، حامی هنر بود و بعداً مدرسه نقاشی کمال الملک و موزه صنایع زیبا را تأسیس کرد که پیشگام در تربیت انواع هنرمندان در
حزب دموکرات چندین عضو برجسته مذهبی نیز داشت. هر چند که در برنامه حزبی تفکیک دین از دولت تأیید شده بود. [[احمد قزوینی]] از علمای مشروطه خواه نجف که در جنگ تبریز شرکت کرده بود، [[شیخ ابراهیم زنجانی]] که پسر یکی از روحانیون برجسته بود، اما خودش فراماسون محسوب می‌شد و عضو مجلس اول هم شده بود؛ زنجانی در محکمه ویژه ای که شیخ
شیخ [[محمد خیابانی]] که بیشتر به نفع دموکراتها رأی می‌داد، عضو انجمن تبریز بود. او روحانی خوشنام و از خطبای نیرومند آذربایجان بود که در زمان جنگ داخلی به صفوف رزمندگان مجاهدین پیوسته بود و می‌گفتند که عضو فرقه [[اجتماعیون عامیون]] است. یک دهه بعد او رهبر نهضت ملی در آذربایجان شد که [[قیام خیابانی]] نام گرفت.
برخی از اعضای حزب دموکرات بعداً [[حزب سوسیالیست (ایران)|حزب سوسیالیست]] و [[حزب تجدد]] را تشکیل دادند.<ref>آبراهامیان ص. ۱۱۰</ref>
== پانویس ==
خط ۷۹:
== منابع ==
* {{یادکرد|نویسنده=بهار، محمدتقی|کتاب=تاریخ مختصر احزاب سیاسی|ناشر=شرکت سهامی کتابهای جیبی|سال=۱۳۵۷|شهر=تهران}}
* {{یادکرد |کتاب = ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی |نویسنده = [[یرواند آبراهامیان|آبراهامیان، یرواند]]|ترجمه = کاظم فیروزمند، حسن شمس آوری، محسن مدیر شانه‌چی |فصل = |صفحه = ص. ۱۰۷ تا | ناشر = نشر مرکز| چاپ = دوم| سال = ۱۳۷۸|شابک =}}
== جستارهای وابسته ==
خط ۸۶:
* [[فهرست افراد مرتبط با انقلاب مشروطه]]
* [[فهرست شاعران و نویسندگان دوره مشروطه]]
* [[فهرست حزبها و
== پیوند به بیرون ==
خط ۱۰۱:
* [http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=2276 مشروطه ایرانی]
* [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2004/06/040603_pm-safiri_mashroute.shtml آجودانی، ماشاالله. ''مشروطه ایرانی'']
* [http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=2826 چرا انقلاب مشروطیت در ایران ناکام
* [http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2006/05/060505_pm-cy-kasraei.shtml چالش سنت و مدرنیته در ایران از انقلاب مشروطه تا ۱۳۲۰]
* [http://www.akhbar-rooz.com/article.jsp?essayId=983 نیم نگاهی به اندیشه‌های نهضت مشروطیت و مشروطه خواهی]
| |||