زرافه: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
با فرض حسن نیت ویرایش Alisassassin (بحث) خنثیسازی شد. (توینکل) |
UnitedPowers (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۲۱:
'''زرافه''' یا '''شترگاوپلنگ'''<ref>{{یادکرد-معین|عنوان = شتر گاو پلنگ | بازیابی = ۵ اوت ۲۰۱۵}}</ref> {{علمی|Giraffa camelopardalis}} یک جانور [[آفریقا]]یی [[پستاندار]] دارای [[پنجه]] و [[سم (حیوانات)|سم]] از سردهٔ زرافگان، بلندقدترین [[حیوان]] [[کره زمین|زمین]] و بزرگترین نشخوارکننده است. به این جانور شترگاوپلنگ نیز میگویند. زرافه ویژگیهای خاصی دارد برای مثال سر و گردن دراز این جانور بسیار خاص است. قد زرافه به ۶ متر نیز تجاوز میکند و وزن متوسط آن ۱۶۰۰ کیلوگرم برای جنس نر و ۸۳۰ کیلوگرم برای جنس ماده است. عمر متوسط این حیوان ۱۷ سال و حداکثر۲۵ سال است. این جانور از خانوادهٔ زرافگان است.
زرافهها
زمین همیشه شیفتهٔ این موجودات بودهاست و این موجودات را عجیب و غریب میداند به طوری که این موجودات را در [[نقاشی]]ها، [[کتاب]]ها و [[انیمیشن]]های برجستهای همچون [[ماداگاسکار (فیلم ۲۰۰۵)|ماداگاسکار ۱]]، [[ماداگاسکار: فرار به آفریقا|۲]]، [[ماداگاسکار ۳|۳]]، [[دنیای وحش (فیلم)|دنیای وحش]] و پیمان حیوانات به تصویر کشیدهاند. توسط اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت، برخی از این موجودات در خطر انقراض هستندو برخی نیز خطری برای انقراض آنها نیست. با این حال، هنوز هم زرافهها در [[پارک ملی|پارکهای متعدد ملی]] و بازی نیز یافت میشوند.
== ریشهیابی ==
واژهٔ ''زرافه'' برگرفته از [[عربی]] ''زَرَافَة'' و آن نیز از واژهٔ [[سریانی]] {{lang|syc|ܙܵܪܝܼܦܵܐ}} (زَرافَه) است. معنی این واژه پیادهروی سریع است.<ref name="kingdon" /> چند بار املای این واژه در زبان [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] تغییر کردهاست.<ref name="OED" /> Gerfauntz ممکن است از واژه حیوان Geri در سومالی ریشه گرفته باشد.<ref>{{cite book|author=Peust, C.|contribution=Some Cushitic Etymologies|editors=Dolgopolʹskiĭ, A. ; Takács, G. ; Jungraithmayr, H|year=۲۰۰۹|title=Semito-Hamitic Festschrift for A.B. Dolgopolsky and H. Jungraithmayr|publisher=Reimer|pages=۲۵۷–۶۰|isbn=۳-۴۹۶-۰۲۸۱۰-۶}}</ref> فرم [[زبان ایتالیایی|ایتالیایی]] Giraffa در سال ۱۵۹۰ به وجود آمد.<ref name="OED">{{cite web|url=http://etymonline.com/?term=giraffe|title= Giraffe|publisher= Online Etymology Dictionary|accessdate= ۲۰۱۱-۱۱-۰۱}}</ref> در [[فرانسه]] به این جانور Girafe نیز میگویند.<ref name="OED" /> نام گونهٔ camelopardalis نیز یک واژهٔ [[زبان لاتین|لاتین]] است.<ref>{{Cite web|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0059:entry=camelopardalis|title= camelopardalis|publisher= A Latin Dictionary, Perseus Digital Library|accessdate= ۲۰۱۱-۱۱-۲۳}}</ref>
کمیلپرد نیز نام گونهای در آفریقا است.<ref name="walker">{{cite book|author=Walker, C.|year=۱۹۹۷|title=Signs of the Wild|publisher=Struik|page=۱۴۲|isbn=۱-۸۶۸۲۵-۸۹۶-۳}}</ref> دیگر نامهای آفریقایی برای زرافه عبارتند از اکریی (اتسو)، کنییت (الگن)، ندویدا (گیکویو)، تیغا (کلنجین اند لوو)، ندویا (کمبا)، نودولولو (کیهه)، نتقا (کینیتورو)، اندر (لوگبرا)، اتییکا (لوهیا)، کوری (معدی)، الودوکیررگتا آور الچنگیتوآودو (ماسی)، لنیوا (مرو)، هری (پاره)، لمنت (سمبورو) و تویگا (سوایلی و غیره) در شرق؛<ref name=Kingdon1988>{{Cite book|author=Kingdon, J. |year=1988|title=East African Mammals: An Atlas of Evolution in Africa, Volume 3, Part B: Large Mammals|pages=313–37|publisher=University Of Chicago Press |isbn=0-226-43722-1}}</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی -->۳۱۳ و توتوا (لوزی)، نتوتلوا (شنگان)، ایندلولمیتسی (سیسوتی)، تهوتلوا (ستهو)، تودا (وندا) و ندلولمیتی (زولو) در جنوب.<ref name="walker" />
در فارسی به آن «شترگاوپلنگ» هم میگویند که ریشه این اسم از uštar-gaw-palang فارسی میانه است.<ref>فرهنگ پهلوی مکنزی</ref>
خط ۴۳:
[[پرونده:Genetic subdivision in the giraffe based on mitochondrial DNA sequences.png|بندانگشتی|400px|محدودهٔ جغرافیایی تقریبی، الگوهای خز و روابط فیلوژنتیک بین برخی از گونههای زرافه بر اساس توالی [[دیانای]]]]
* '''کاملوپاردالیس:''' این زرافه اهل کشور نوبی یا [[حبشه]] بودهاست. این موجود هم چنین در جنوب شرقی [[سودان]] و جنوب غربی [[اتیوپی]] یافت میشود. تنها کمتر ۲۵۰ عدد از این نوع زرافه در طبیعت باقیماندهاند، هر چند این آمار نامشخص است. اگر چه آنها در آزادی کامل هستند، اما در [[باغ وحش]] العین در [[امارات متحده عربی]]، گروهی از این موجودات نگهداری میشوند. در سال ۲۰۰۳، تعداد این گروه ۱۴ عدد بود.
* '''رتیکولاتا:''' این نوع زرافه در سومالی، شمال شرقی [[کنیا]]، جنوب اتیوپی و سومالی زندگی میکنند. تخمین زده میشود که تعداد
* '''آنگولنسیس:''' یا زرافهٔ آگولا یا نامیبیا. این زرافه در [[آنگولا]]، [[نامیبیا]]، غرب [[زامبیا]]، [[بوتسوانا]] و غرب [[زیمبابوه]] یافت میشود. مطالعات [[ژنتیک]]ی نشان میدهد که گونهٔ نامیب که در شمال [[صحرای آفریقا|صحرای بزرگ آفریقا]] و [[پارک ملی اتوشا]] وجود دارد، گونهای جداگانه از
* '''آنتیکوروم:''' این نوع زرافه در جنوب [[چاد]]، [[جمهوری آفریقای مرکزی]]، [[کامرون]]، شمال و شمال شرق [[کنگو]] زندگی میکنند. جمعیتی از
* '''تیپلسکیرچی:''' یا زرافهٔ ماسایی. این نوع زرافه در کوههای [[کلیمانجارو]]، مرکز و جنوب کنیا و [[تانزانیا]] زندگی میکنند. تخمین زده میشود که بیش از ۴۰۰٬۰۰ از
* '''راتسچیلد:''' این زرافه در بارینگو، [[اوگاندا]] و کنیا زندگی میکند. هم چنین حضور او در جنوب سودان نیز نامشخص است. حدود ۷۰۰ عدد از
* '''زرافه:''' یا زرافهٔ آفریقای جنوبی. این زرافه یا همان زرافهٔ امروزی، در [[آفریقای جنوبی]]، شمال و جنوب [[بوتسوانا]]، جنوب زیمبابوه و جنوب غربی [[موزامبیک]] زندگی میکنند. تخمین زده میشود که حدود ۱۲٬۰۰۰ عدد در طبیعت و ۴۵ عدد در باغ وحشها زندگی میکنند.
* '''تورنیکروفتی:''' یا زرافهٔ رودسیان. این گونهٔ زرافه در درهٔ لوانگوا در شرق زامبیا زندگی میکنند. بیش از ۱٬۵۰۰ عدد از
* '''پرالتا:''' یا زرافهٔ غرب آفریقا.
[[پرونده:Giraffe koure niger 2006.jpg|بندانگشتی|زرافهٔ غرب آفریقا، در خطر انقراض]]
خط ۶۲:
[[پرونده:Giraffe08 - melbourne zoo.jpg|بندانگشتی|یک سر زرافه در باغ وحش ملبورن]]
[[پرونده:Giraffe skeleton.jpg|بندانگشتی|اسکلت زرافه بر روی صفحهٔ نمایش در موزه دانش استخوانشناسی، [[اوکلاهوما سیتی|اوکلاهما]]، [[اوکلاهما]]]]
زرافهٔ نری که کامل رشد کرده باشد، قدش
هر زرافه دارای یک پوشش منحصربهفرد است. قد زرافه برای [[استتار]] او کمک میکند به طوری که میتواند به راحتی در [[نور]] و جنگل به عنوان [[درخت]] قائم شود. او با پوست زرافه در مناطق تیره میتواند استتار کند. پوست زرافه بیشتر [[خاکستری]] است. همچنین پوست او ضخیم است و خار به سختی در آن فرومیرود. خزهای روی پوست او، برای حفاظت از زرافه در برابر موجوداتی همچون [[انگل]]ها و [[مواد شیمیایی]] به کار میرود. دستکم ۱۱ [[پیوند آروماتیک|پیوند]] شیمیایی معطر روی پوست زرافه قرار دارد بیشتر این بو ناشی از [[اندول]] و [[اسکاتول]] است. از آن جا که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به مادهها بوی قویتری دارد، به راحتی میتوان [[جنس]] آنها را مشخص کرد.<ref>{{Cite journal|author=Wood, W. F. ; Weldon, P. J.|year=2002|title=The scent of the reticulated giraffe (''Giraffa camelopardalis reticulata'')|journal=Biochemical Systematics and Ecology|volume=30|issue=10|pages=913–17|doi=10.1016/S0305-1978(02)00037-6}}</ref> در کنار گردن زرافه، [[یال]]های کوتاه و موهای سیخ وجود دارد. دم زرافه حدود ۱ متر است و از تار موهایش برای دفاع در برابر [[حشره|حشرات]] استفاده میکند.
خط ۸۱:
گردن زرافه بسیار دراز است و تا ۲ متر هم تجاوز میکند. هر مهرهٔ گردن زرافه ۲۸ سانتیمتر است و این باعث درازی گردن او شدهاست. مهرههای گردن او حدود ۵۲–۵۴ درصد [[ستون فقرات]] او را تشکیل میدهد؛ در حالی که مهرههای گردن زرافههای آنگولایی ۲۷–۳۳ درصد ستون فقراتش را تشکیل میدهد. این کشیدگی گردن او تا مدت زیادی به طول میانجامد. سر و گردن بزرگ زرافه باعث شدهاست که آنها عضلات و رباط گردنشان گسترش پیدا کنند.
مهرههای گردن زرافه به حالت گوی و کاسهای [[مفصل|مفاصل]] است.
دو نظریهٔ اصلی در مورد منشأ تکاملی و کشیدگی گردن زرافه وجود دارد. «نظریهٔ انتخاب طبیعی» در ابتداً توسط [[چارلز داروین]] پیشنهاد شد و اخیراً به چالش کشیده شدهاست. این نظریه نشان میدهد که زرافه با گردن دراز خود میتوانسته برگهای درختان را بخورد اما حیوانات دیگر به دلیل کوتاهی گردن نمیتوانستند و از بین میرفتند. زرافهها ۴٫۵ متر قد داشتند و تغذیهشان به راحتی انجام میگرفت؛ در حالی که جانوران دیگر نظیر کودو، با قد ۲ متری شان نمیتوانستند به برگهای درختان برسند و غذای کافی بخورند. هم چنین تحقیقات نشان میدهد که انتخاب طبیعی هنوز هم در طبیعت وجود دارد و حیوانات زیادی از بین میروند ولی تغذیه زرافهها بسیار خوب و مناسب است. با این حال، دانشمندان مخالف این نظریه اعتقاد دارند که زرافه زمان زیادی صرف تغذیه نمیکند و وقتی سیر میشود، حیوانات دیگر هم فرصت این را دارند که از برگ درختان تغذیه کنند و زنده بمانند.
خط ۹۳:
سیستم گردش خون زرافه برای ارتفاع زیادش دارای سازگاریهای مختلفی است. [[قلب]] زرافه میتواند بیش از ۲۵ پوند (۱۱ کیلوگرم) [[وزن]] داشته باشد و طول آن ۲ فوت (۶۱ سانتیمتر) است. با این حال، قلب زرافه باید دو برابر [[فشار خون]] مورد نیاز انسان را برای حفظ جریان [[خون]] به مغز تولید کند. قلب زرافه باید ۱۵۰ بار در دقیقه بزند. وقتی زرافه سر خود را پایین میآورد، در قسمت بالای گردن، [[اسطرلاب]] مانع از جریان خون زیاد به مغز میشود. [[رگ]] زیر گلویی حاوی دریچهای برای جلوگیری از جریان خون است. در مقابل، رگهای خونی در پایین پاها قرار دارند و تحت فشار زیادی هستند. برای حل این مشکل، پایین پاهای زرافه، لایهای ضخیم و پوستی محکم وجود دارد که از ریختن بیش از حد خون جلوگیری میکند.
عضلات [[مری]] زرافه
== رفتار و محیط زیست ==
خط ۱۰۰:
زرافه برای تغذیه، زبان خود را دراز میکند. زبان و لبهای زرافه برای مقابله با خارهای تیز درختان، به اندازه کافی خوب و سخت هستند.]]
زرافهها معمولاً ساکن دشتها، مراتع و جنگلهای بازاند. محل زندگی کنونی آنها آفریقاست و در جنگلهای اقاقیا و باز زندگی میکنند.<ref name=Kingdon1988 /> زرافهٔ آنگولایی را میتوان در [[بیابان|محیطهای بیابانی]] نیز یافت.<ref>{{cite thesis |author=Fennessy, J.|year=2004 |title=Ecology of desert-dwelling giraffe ''Giraffa camelopardalis angolensis'' in northwestern Namibia|publisher=[[دانشگاه سیدنی]] |degree=[[پیاچدی|Ph.D.]] |url=http://ses.library.usyd.edu.au/handle/2123/910}}</ref> زرافهها در فهرست درختان، اقاقیا را ترجیح میدهند که برگهایش حاوی منابع رشد زرافهها مانند کلسیم و [[پروتئین]] است.<ref name=kingdon>{{Cite book|title=The Kingdon Field Guide to African Mammals|author=Kingdon, J.|publisher=Academic Press|pages=339–44|year=1997|isbn=0-12-408355-2}}</ref> آنها هم چنین از [[درختچه]]، [[چمن]] و [[میوه]] نیز تغذیه میکنند.<ref>mitchelle20003</ref> هر زرافه در هر روز حدود ۳۴ کیلوگرم شاخ و برگ میخورد.<ref name="estes">estes</ref> هم چنین او لاشه، [[گوشت]] و استخوانهای خشک را لیس میزند.<ref name=Kingdon1988 />
در طول [[فصل]] مرطوب، مواد غذایی زرافههای فراوان و گسترده میشود؛ در حالی که در طول فصل خشک، آنها در اطراف درختان و بوتههای همیشه سبز به دنبال غذا میگردند.<ref name=kingdon /> مادران همیشه تمایل به خوردن غذا در مناطق بازدارند که برای شناسایی [[شکارچی]]ان آسانتر است.<ref>sexdiff</ref> به عنوان یک نشخوارکننده، برای هضم، نشخوار خود را تا گردن پیش میبرد و اگر دید که هضم آن ممکن نیست، دوباره نشخوار را به دهان میآورد و میجود.<ref name=anatomy>{{cite book|author=Swaby, S.|year=2010|contribution=Giraffe|editor=Harris, T.|title=Mammal Anatomy: An Illustrated Guide|publisher=Marshall Cavendish Corporation|pages=64–84|isbn=0-7614-7882-5}}</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی --> زرافه هنگام غذا خوردن با [[بزاق]] ترشح میکند.<ref>Williams</ref> زرافه نیاز به مواد غذایی کمتری نسبت به بسیاری از [[گیاهخوار]]ان دارد چون [[دستگاه گوارش]] او کارآمدتر است.<ref name=kingdon /> [[مدفوع]] زرافهها به شکل گلولههای کوچک است.<ref>Dagg1971</ref> زرافه میتواند ۳ روز را بدون آب دوام بیاورد.<ref name="estes" />
زرافهها با تغذیه از درختان، رشد درختان جوان را به تأخیر میاندازند مگر درختانی که بیش از حد بلند هستند.<ref name="estes" /> بالاترین حد غذا خوردن در زرافهها، ساعت اول و آخر روز است. در بین این ساعات، زرافهها معمولاً میایستند و میاندیشند.<ref name="estes" />
=== زندگی اجتماعی و پرورش ===
خط ۱۱۲:
در زرافهها، نرهای مسن با مادهها [[باردار|بارور]] [[آمیزش جنسی]] میکنند. زرافههای پسر هم با چشیدن [[ادرار]] مادهها بارور این کار را انجام میدهند. نرها ترجیح میدهند با مادههای جوان آمیزش جنسی داشته باشند و سعی میکنند که از این کار با نوجوانان و بزرگسالان مسن بپرهیزند. در طول آمیزش جنسی، یک پای خود را عقب میگذارد و با پای جلوی خود میایستد و به ماده میچسبد.
=== تولد و مراقبت ===
خط ۱۲۴:
زرافهٔ نر از گردن خود به عنوان سلاح در مبارزه استفاده میکند. این رفتار در مبارزههای با شدت پایین و بالا رخ میدهد. در مبارزات با شدت کم، مبارزان سرهایشان را به هم مالش میدهند. معمولاً نر در این مبارزات پیروز میشوند. در مبارزات با شدت بالا، مبارزان پاهای جلویی خود را به هم میزنند و گردنهای خود را به استخوانبندی حریف میکوبند. قدرت ضربهٔ با گردن به وزن جمجمه و قوس گردن بستگی دارد. این مبارزات یا دوئلها، ممکن است نیمساعت طول بکشد که این زمان وابسته به مبارزان آن است.
پس از پایان دوئل، دو زرافهٔ نر به نوازش هم میپردازند که موجب آمیزش جنسی میگردد. چنین اتفاقاتی بین نر یافت میشود و این رفتار زرافهها، مانند [[همجنسگرایی]] است. در یک مطالعه، تا ۹۴٪ از حوادث دیده شده، آمیزش جنسی بین نر
=== مرگ و سلامتی ===
|