غده تیروئید: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غده تیروئید''' یا '''سپردیس'''<ref>مصوب فرهنگستان زبان فارسی</ref> پروانه‌ای‌شکل بوده و در قسمت بالاییعرضی [[حنجره]]، در جلوی [[گلو]] قرار دارد.

این غده جزء بزرگترین غدد اندوکرین بوده که از دو بخشلوب تشکیل شده است. وزن آن حدود بیست و پنج گرم بوده و اندازه آن در خانم‌ها بزرگتر است، البته اندازه آن در دوران قاعدگی و حاملگی افزایش می‌یابد. در قسمت مرکزی دارای ایسموس (تنگه) بوده که سبب اتصال دو لوب تیروئیدی به یکدیگر می‌گردد. ممکن است گاهی لوب سومی هم به شکل هرمی از ایستموس یا دو لوب اصلی دیگر بیرون بزند.

در ابتدا ما اتصال ید به تیروگلوبین را به واسطه انزیمآنزیم [[تیروئید پروکسیداز]] داریم که خود سبب تشکیل مونویدوتیروزین یا MIT می‌گردد سپس با اتصال یک واحد ید دیگر ما سنتز دی یدوتیروزین را داریم یا DIT و در نهایت با اتصال DIT دیگر به واسطه آنزیم تیروئید پراکسیداز ما تشکیل T۴ راخواهیم داشت. به منظور تشکیل T۳ نیز یک MIT به یک DIT متصل شده و T۳ سنتز می‌شود.

[[هورمون TSH]] که به وسیله سلول‌های [[هیپوفیز]] قدامی ترشح می‌شود در کنترل عملکرد تیروئید نقش محوری داشته و مفیدترین نشانگر فیزیولوژیک فعالیت هورمون تیروئید است. عامل اصلی تعیین نقطه تنظیم در محور تیروئید هورمون TSH است. ترشح این هورمون به وسیله هورمون هیپوتالاموسی TRH تنظیم می‌شود. TRH عمده‌ترین محرک سنتز و ترشح TSH است. تقریباً ۱۵ دقیقه پس از تجویز TRH میزان ترشح TSH به حداکثر خود می‌رسد. کاهش سطح هورمون‌های تیروئید سبب افزایش تولید پایه TSH و تشدید اثر تحریکی TRH بر TSH می‌شود. افزایش سطح هورمون‌های تیروئید نیز به سرعت و به صورت مستقیم TSH را مهار کرده و همجنین اثر تحریکی TRH بر TSH را مهار می‌کنند. این نشان می‌دهد که هورمون‌های تیروئید عامل اصلی [[تنظیم کننده]] تولید TSH هستند. نظیر سایر هورمون‌های هیپوفیزی، TSH به صورت ضربانی ترشح می‌شود و میزان ترشح آن در ساعات مختلف شبانه‌روز متفاوت است. حداکثر میزان ترشح این هورمون در هنگام شب رخ می‌دهد و چون نوسان هورمون TSH خفیف است یک‌بار اندازه‌گیری آن برای ارزیابی میزان هورمون در گردش خون کافی نیستاست.

به نظر پزشکان اختلالات تیروئید از شایع ترین اختلالات غدد به ویژه در زنان به دو2 صورت آشکار و پنهان است. حدود ۱یک تا ۲2 درصد علل و مشکلات باروری و کم شدن قدرت باروری زنان مربوط به مشکلات غدد از جمله غده تیروئید است. اختلالات غده تیروئید در مردان نیز در سنین بلوغ سبب کوتاهی قد یا تاخیر بلوغ و در جوانی سبب ناتوانی های جنسی می شود اما به طور کلی شیوع آن در مردان بسیار کمتر از زنان است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81733235/ تاثیر مستقیم اختلالات غده تیروئید در بروز ناباروری] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>

از آن‌جا که سطح TSH به صورت دینامیک در پاسخ به تغییرات تیروکوسینتیروکسین و تری‌یدوتیرونین تغییر می‌کند، برای رویکرد منطقی به ارزیابی تیروئید، ابتدا باید مشخص کرد که آیا TSH مهار شده، طبیعی یا افزایش یافته‌است. به جز موارد نادر، طبیعی بودن سطح خونی TSH وجود اختلال اولیه عملکرد تیروئید را رد می‌کند. پس از مشاهده سطح غیر طبیعی TSH باید میزان هورمون‌های تیروئیدی در گردش خون اندازه‌گیری شود تا بتوان تشخیص [[پرکاری تیروئید]](کاهش TSH) یا [[کم‌کاری تیروئید]](افزایش TSH) را اثبات کرد.