فتح ایروان: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←تاریخ: جایگزینی با ویرایشگر خودکار فارسی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:همه مقالههای خرد |
||
خط ۲۴:
[[الکساندر یکم (روسیه)|الکساندر یکم]] در ۱۸۰۴ میلادی، برای جلب رضایت [[مردم گرجی|گرجیها]]، [[پاول سیسیانوف]] را فرمانده عملیات علیه نیروهای ایران کرد. سپاهیان سیسیانوف بدون هیچ گونه مقاومت جدی ای تا نزدیکی [[واغارشاپات]] پیشروی کردند و در آنجا، با ارتش ایران روبه رو شدند. پس از درگیری ای خونین، بخشی از ارتش ایران در میان دیوارهای [[کلیسای جامع اچمیادزین]] پناه گرفتند و بقیه به [[ایروان]] عقبنشینی کردند.<ref>[https://books.google.nl/books?id=VCTipPJdKBwC&dq=javad+khan+member+qajar&hl=nl&source=gbs_navlinks_s Iranian-Russian Encounters: Empires and Revolutions Since 1800],Stephanie Cronin.</ref>
به دستور [[خانات ایروان|خان ایروان]] «محمدقلیخان قاجار» از هر [[خانوار]] ارمنی شهر یک نفر را گروگان به داخل قلعه آوردند تا مبادا [[مردم ارمنی|ارمنیها]]، گرجیها را سرمشق خود قرار دهند. نیروهای سیسیانوف بعد از سه روز جنگ بینتیجه با نیروهای ایرانی محصور در اچمیادزین به سمت [[قلعه ایروان]] حرکت و آن را محاصره کردند. آنان از مردم شهر خواستند تا با نیروهای روس همکاری کنند که در غیر این صورت آنان را تنبیه خواهند کرد. محاصره ایروان بینتیجه بود. در نتیجه، نیروهای سیسیانوف پس از غارت اهالی بی دفاع شهر عقبنشینی و در سر راه خود، کلیسای جامع اچمیادزین را نیز به تلافی شکست خود غارت کردند. خان نیز به نوبه خود تلافی ناموفقیتهایش را بر سر اهالی شهر درآورد و تعدادی از آنان را به جرم همکاری با نیروهای روس سربرید و تعدادی از خانوارها را نیز از شهر تبعید کرد.<ref name="تاریخ ارمنستان، از دوران ماقبل تاریخ تا سده هجدهم">[http://hoosk.net/fa/publications/published-books/item/85-تاریخ-ارمنستان.html
دربار ایران به علت نارضایتی از عملکرد خان ایروان در مقابل نیروهای روس به جای محمدقلیخان قاجار ابتدا «مهدیقلیخان قاجار» و سپس «احمدخان مقدم مراغه» ای را به سمت حاکم ایروان منصوب کرد. یک سال بعد نیز، [[حسینقلی خان سردار ایروانی]]، را که از اقوام نزدیکش بود به حاکمیت ایروان برگزید و او نیز برادرش، «حسن خان» را معاون خود کرد.
نیروهای روس در پاییز ۱۸۰۸ میلادی به فرماندهی [[:w:en:Ivan Gudovich|ایوان گودویچ]] از دو جبهه دست به حمله علیه ایران زدند. آنها در مناطق [[شکی]]، [[شیروان (جمهوری آذربایجان)|شیروان]] و [[استان مغان|مغان]] به موفقیتهایی دست یافتند ولی نتوانستند با محاصره قلعه ایروان آن را فتح کنند. در نتیجه، پس از سه ماه مجبور به عقبنشینی شدند.<ref>[https://www.amazon.com/Cambridge-History-Iran-Vol-Republic/dp/0521200954 The Cambridge History of Iran, Vol. 7: From Nadir Shah to the Islamic Republic], Peter Avery.</ref> این بار نیز حسینقلی خان سردار ایروانی همچون دفعه قبل تعدادی از ارمنیهای شهر و همچنین جاثلیق را، برای نظارت و مهار ارمنیهای مناطق دیگر، در قلعه گروگان گرفت که البته جاثلیق به علت بیماری در قلعه درگذشت.<ref name="تاریخ ارمنستان، از دوران ماقبل تاریخ تا سده هجدهم"
حسینقلی خان، بدون توجه به وضعیت حساس منطقه، نارضایتی شدید اهالی و خطر روسها، همچون خانهای قبلی سعی در افزایش درآمد خود داشت. این امر باعث ستم به اهالی و بالا گرفتن نارضایتی آنان و به خصوص، نارضایتی از ستمهایی شد که برادر حسینقلی خان در حق اهالی روا میداشت. از این وضعیت روسها به خوبی استفاده و خود را ارتش آزادی بخش ملل قفقاز از ستم خانهای محلی معرفی کردند.<ref name="[[هراند پاسدرماجیان]]. تاریخ ارمنستان"
در [[جنگ ایران و روس (۱۸۲۶ تا ۱۸۲۸)|جنگهای ایران و روس]] نیروهای عباس میرزا در اکثر جبههها شکست خورد و وی مجبور به عقبنشینی شد. نیروهای روس به فرماندهی [[ایوان پاسکویچ]] قلعه ایروان را محاصره کردند و در اکتبر ۱۸۲۷ میلادی، موفق به اشغال قلعه شدند که بر اثر آتش ممتد توپخانه تبدیل به تپهای بزرگ از ویرانهها شده بود. روسها پس از اشغال ایروان به سمت جنوب حرکت کردند و پس از گذشتن از رود [[ارس]]، شهرهای [[تبریز]] و [[اردبیل]] را تحت اشغال درآورند و سپس، آماده حرکت به سمت [[قزوین]] شدند. در این حین، مذاکرات صلح آغاز و طبق [[عهدنامه ترکمانچای]] رود ارس مرز تعیین شد.<ref name="تاریخ ارمنستان، از دوران ماقبل تاریخ تا سده هجدهم"
[[خاچاطور آبوویان]] در کتاب [[زخمهای ارمنستان]] در این باره مینویسد:
خط ۵۱:
* {{cite web|title=The Asiatic Journal and Monthly Register for British and Foreign India, China, and Australia, Volume 24|url=https://books.google.com/books?id=Upc3AQAAMAAJ&pg=PA784&lpg=PA784&dq=Erivan+Fortress&source=bl&ots=cWkqIqLj_h&sig=frEN3NW5zlGTKYS9PFwucGQmi_o&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi57fHAgYXSAhWqNpoKHd6FDwY4ChDoAQg_MAk#v=onepage&q=Erivan%20Fortress&f=false|publisher=Parbury, Allen, and Company, 1827|accessdate=}}
{{پایان چپچین}}
[[رده:ایران در ۱۸۲۷ (میلادی)]]
[[رده:تاریخ ایروان]]
سطر ۵۶ ⟵ ۵۷:
[[رده:روسیه در ۱۸۲۷ (میلادی)]]
[[رده:نبردهای جنگهای ایران و روس]]
[[رده:همه مقالههای خرد]]
|