توماس جفرسون: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: انتقال رده به درخواست Modern Sciences از رده:نویسندگان آمریکایی سده ۱۸ (میلادی) به [[:رده:نویسندگان سده ۱۸ (میلادی)... |
هر آنچه توانستم برای بهبود این مقاله، کردم. :) |
||
خط ۶:
| image = Thomas_Jefferson_by_Rembrandt_Peale,_1800.jpg
| caption = '''توماس جفرسون'''
| office1 =
| president1 =
| term_start1 = ۴ مارس ۱۸۰۹
خط ۱۲:
| predecessor1 = [[جان آدامز]]
| successor1 = [[جیمز مادیسون]]
| office2 =
| president2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 = [[آرون
| office3 = نخستین [[
| president3 = [[جورج واشینگتن]]
| term_start3 = ۲۲ مارس۱۷۹۰
خط ۲۴:
| predecessor3 = [[جان جی]] (کفیل)
| successor3 = [[ادموند راندولف]]
| office4 =
| president4 =
| term_start4 =
خط ۳۱:
| successor4 = [[ویلیام فلمینگ]]
| birth_date = {{تولد|۱۷۴۳|۴|۱۳}}
| birth_place = [[شادول، ویرجینیا|شادول]]، [[مستعمره ویرجینیا]]، [[آمریکای بریتانیا]]
| death_date = {{مرگ و سن|۱۸۲۶|۷|۴|۱۷۴۳|۴|۱۳}}
| death_place = [[مانتیسلو]]، [[شارلوتزویل، ویرجینیا]]، [[ایالات متحده آمریکا]]
| nationality = {{پرچم|آمریکا}}
| residence =
خط ۳۹:
| party = [[حزب دموکرات-جمهوری‌خواه]]
| otherparty =
| spouse = [[مارتا
| children = ۶ فرزند از جمله [[مارتا
| occupation =
| profession =
|cabinet =
| religion =
|signature = Thomas Jefferson Signature.svg
|awards =
خط ۵۰:
|footnotes =
}}
'''توماس جفرسون''' {{به انگلیسی|Thomas Jefferson}}
|زبان=فارسی}}</ref> توماس جفرسون در چهارم ژوئیه ۱۸۲۶، درست پنجاه سال پس از امضای [[اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا]] که خود از پایه‌گذاران این اعلامیه بود در شهر [[مانتیچلو]] [[ویرجینیا]] در سن هشتادوسه سالگی درگذشت.▼
وی همچنین، باستان‌شناس، دیرین‌شناس و نویسنده بود.
== زندگی ==▼
توماس جفرسون در ۱۷۴۳ در مستعمره
=== تحصیل ===
وی کشاورزی مستقل که در زمین خود کشت می‌کند را به صورت مثالی ایده‌آل برای ارزش‌های [[جمهوری‌خواهی]] می‌دید و معتقد بود که خط مشی سیاسی دولت باید به سود وی باشد.<ref>Elkins and McKitrick. (1995) ch 5; Wallace Hettle, The Peculiar Democracy: Southern Democrats in Peace and Civil War (2001) p. 15</ref> وی به شهرها و سرمایه‌گذاران بی‌اعتماد بود و طرف‌دار حقوق ملت و یک دولت فدرال به شدت محدود شده بود. [[دموکراسی جفرسونی]] به نام وی نامگذاری شده‌است. وی همچنین به همراه [[جیمز مادیسون]] پایه‌گذار [[حزب دموکرات-جمهوری‌خواه]] است که به مدت یک ربع قرن سیاست‌های آمریکا را قبضه کرده بود. وی همچنین [[فرماندار]] [[ایالت ویرجینیا]] (۱۷۷۹–۱۷۸۱) در زمان جنگ و اولین [[دبیر دولت آمریکا]] (۱۷۸۹–۱۷۹۳) و دومین [[معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا]] (۱۷۹۷–۱۸۰۱) بود.▼
در سال ۱۷۵۲ وی
در سال ۱۷۶۰ وی در ۱۶ سالگی وارد [[
=== خانواده ===▼
▲وی همچنین، باستان‌شناس، دیرین‌شناس و نویسنده بود. توماس جفرسون [[دانشگاه ویرجینیا]] را در سال [[۱۸۱۹ (میلادی)|۱۸۱۹]] میلادی، بنیان نهاد.<ref>[http://www.huffingtonpost.com/2014/02/17/presidents-day-44-facts_n_4802776.html 44 Presidents, 44 Facts You Probably Didn't Know], Huffington Post</ref>
در یکم اکتبر ۱۷۶۵ بزرگترین خواهر وی در سن ۲۵ درگذشت.<ref>Henry Stephens Randall, The Life of Thomas Jefferson. p ۴۱</ref> توماس برای مدتی برای مرگ وی سوگوار بود. زیرا
==زندگی سیاسی ==
=== امور خارجه ===
توماس جفرسون به همراه [[مارتین ون بورن]] تنها نفراتی هستند که توانسته‌اند به عنوان [[دبیر دولت آمریکا]]، [[معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا]] و [[رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا|رئیس جمهور آمریکا]] خدمت کنند.▼
توماس جفرسون در سال ۱۷۸۵ و پس از بنجامین فرانکیلن به عنوان سفیر آمریکا در [[امپراتوری اول فرانسه]] برگزیده شد. حمایت وی از افزایش اقتدار دولت مرکزی باعث شد تا [[جرج واشینگتن]] در سال ۱۷۸۹ وی را به عنوان [[وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا]] برگزیند. همدلی او با [[انقلاب فرانسه]] منجر به اختلاف با [[الکساندر همیلتون]] شد و کناره‌گیری از این سمت در سال ۱۷۹۳ شد.<ref name=":1" />
به روشنی می‌نوشت هر چند سخنران خوبی نبود اما در کنگره ویرجینیا از قلم به جای زبان برای بیان باورهای خود استفاده می‌کرد. او در ۳۳ سالگی اعلامیه استقلال آمریکا را طرح‌ریزی کرد. در سالهای بعد تلاش او بر این بود که نظراتش را به واقعیت بدل کند. مهم‌ترین کار وی در این سالها نوشتن لایحه آزادی مذهبی برای ایالت ویرجینیا بود که در ۱۷۸۶ تصویب شد. در زمان بروز اختلافات سیاسی در ميان دولتمردان و دو حزب اصلی حزب دموکرات-جمهوری‌خواه و [[حزب فدرالیست]]، جفرسون رهبری جمهوری‌خواهان همدل با آرمان‌های انقلاب فرانسه را بر عهده گرفت. توماس جفرسون مخالف فدرالیسم و دولت مرکزی مقتدر و مدافع حقوق ایالت‌ها بود. در اوج درگیری‌های حزبی توماس جفرسون در یک نامه محرمانه نوشت:<ref name=":1" />{{گفتاورد|«من در حضور خدای سوگند خورده‌ام که دشمن همیشگی هرگونه خودکامگی در اندیشه بشر باشم».||}}
=== معاون رئیس‌جمهور ===
▲== زندگی ==
با وجود عدم تمایل چندان برای نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۷۹۶ آمریکا شد. [[جان آدامز]] پیروز این انتخابات شد ولی جفرسون توانست برای معاونت ریاست‌جمهوری، رای کافی کسب کرد. در آن زمان به دلیل نقصی که در قانون اساسی وجود داشت با وجود آنکه رقیب انتخاباتی جان آدامز بود، به معاونت او برگزیده شد.<ref name=":1" />
▲=== تولد و بچگی ===
▲توماس جفرسون در ۱۷۴۳ در مستعمره [[ویرجینیا]] در [[آمریکای شمالی]] در خانواده‌ای نزدیک به اشخاص برجستهٔ [[ویرجینیا]] به دنیا آمد. وی سومین فرزند از هشت فرزند خانواده بود. مادر وی [[جین رندولف]] دختر [[ایشام رندولف]] (ناخدای کشتی و گاهی کشاورز) بود. پدر وی [[پیتر جفرسون]] یک کشاورز و بازرس کشاورزی [[البه مارله]] در [[ویرجینیا]] بود. پدر وی از نژاد ویلزی بود. زمانی که سرهنگ [[ویلیام رندولف]] در ۱۷۴۵ درگذشت پدر توماس وظیفهٔ نگهداری از مزرعهٔ [[تاکاهو]]، املاک ویلیام رندولف و پسر خردسال وی [[توماس مان رندولف]] را به دست گرفت. همان سال خانوادهٔ توماس به تاکاهو تغییر مکان دادند و به مدت ۷ سال در آن جا ماندند تا زمانی که به خانهٔ خود در البه مارله بازگشتند تا در آن جا پیتر به مقام کولونلی (مقامی مهم در آن زمان) دست یابد.
===
در سال ۱۸۰۰ نقص موجود در قانون اساسی آمریکا باعث ایجاد مشکل جدی‌تری شد. درحالیکه جمهوری‌خواهان سعی داشتند رئیس‌جمهور و معاون او هر دو از حزب خودشان باشند جفرسون و [[آرون بر]] رای برابری برای رسیدن به مقام رئیس‌جمهور داشتند. در آن زمان بر اساس قانون اساسی، [[مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا]] مسئول رسیدگی و حل این مشکل بود. با وجود اختلافات گذشته، الکساندر همیلتون با جفرسون، از انتخاب جفرسون پشتیبانی کرد و بدین ترتیب توماس جفرسون به عنوان سومین رییس‌جمهوری آمریکا برگزیده شد.<ref name=":1" />
▲در سال ۱۷۵۲ وی به مدرسه‌ای محلی که توسط ویلیام داگلاس اداره می‌شد رفت. وی در سن نه سالگی شروع به خواندن زبان‌های فرانسوی، لاتین و یونانی کرد. در سال ۱۷۵۷ زمانی که چهارده سال داشت پدرش در گذشت و به وی ۲۰ ک.م. زمین و تعداد بسیاری برده ارث رسید. وی خانهٔ خود را در آن جا بنا کرد که بعدها با نام [[مانتیسلو]] شناخته شد.
جفرسون نخستین [[رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا]] است که مراسم [[معارفه|تحلیف]] ریاست‌جمهوری خود را درشهر [[واشینگتن، دی.سی.]] به جا آورد. جفرسون علایق و مهارت‌هایی متفاوت در زمینه‌های مختلف از امور آموزشی گرفته تا [[معماری]] و [[موسیقی]] داشت. جفرسون در حالی دور دوم ریاست جمهوری خود را در سال ۱۸۰۹ به پایان رساند که تلاش کرده بود کشورش را از درگیر شدن در جنگ‌های [[ناپلئون]] در [[اروپا]] برحذر دارد.<ref>{{یادکرد-ویکی|پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Jefferson&oldid=251999170|عنوان=Thomas Jefferson|زبان=انگلیسی|بازیابی=۱۲ نوامبر ۲۰۰۸}}</ref> مهم‌ترین وقایع در طول ریاست جمهوری وی [[خرید لوئیزیانا|خرید ایالت لوئیزیانا]] <ref name=":1" /> در ۱۸۰۳ و [[سفر اکتشافی لوئیس و کلارک]] (۱۸۰۶–۱۸۰۴) هستند.
از دیگر اقدامات او در دوران ریاست‌جمهوری می‌توان به کاهش هزینه‌های ارتش و نیروی دریایی، کاهش بودجه، کاهش مالیات بر [[ویسکی]]، کاهش بدهی‌های کشور تا یک سوم، و سرکوب [[دزدی دریایی|دزدان دریایی]] مزاحم کشتی‌های آمریکایی در دریای [[مدیترانه]] بودند. با اینکه در قانون اساسی آمریکا تبصره‌ای در مورد تملک اراضی جدید پیش‌بینی نشده بود، جفرسون در ۱۸۰۳ اقدام به [[خرید لوئیزیانا|خرید ایالت لوئیزیانا]] از [[ناپلئون بناپارت]] کرد.<ref name=":1" />
▲در سال ۱۷۶۰ وی در ۱۶ سالگی وارد [[دانشگاه ویلیام اند ماری|کالج ویلیام اند ماری]] شد و در آنجا به تحصیل رشته [[حقوق]] زیر نظر استاد خود [[جورج وایت]] پرداخت و سپس با بالاترین افتخارات از آنجا فارغ‌التحصیل شد و در دانشگاه آنجا در دانشکده [[فلسفه]] نام‌نویسی کرد و در زیر نظر استاد خود [[ویلییام اسمال]] به مطالعهٔ [[ریاضیات]]، [[متافیزیک]] و [[فلسفه]] پرداخت. ویلیام اسمال توماس مشتاق را با نوشته‌های تجربه گرای بریتانیا مانند [[جان لاک]]، [[فرانسیس بیکن]] و [[آیزاک نیوتن]] آشنا کرد؛ سه تنی که توماس جفرسون آن‌ها را «بزرگترین مردانی که جهان زاییده‌است» خواند. وی همچنین به نواختن [[ویولن]] و خواندن [[تاسیتوس]] و هومر روی آورد. وی در سال ۱۷۶۲ با بالاترین نمرات فارغ‌التحصیل شد و در ۱۷۶۷ به هیئت وکلای [[ویرجینیا]] پیوست.<ref>[http://memory.loc.gov/ammem/collections/jefferson_papers/mtjtime1.html The Thomas Jefferson Papers - 1743 to 1827 Timeline - (American Memory from the Library of Congress)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
▲توماس جفرسون به همراه [[مارتین ون
▲=== خانواده ===
== باورها ==
▲در یکم اکتبر ۱۷۶۵ بزرگترین خواهر وی در سن ۲۵ درگذشت.<ref>Henry Stephens Randall, The Life of Thomas Jefferson. p ۴۱</ref> توماس برای مدتی برای مرگ وی سوگوار بود زیرا این خواهر وی خود نیز روشنفکر و با توماس همفکر بود. وی هر سال با پرونده‌های قضایی زیادی سر و کار داشت.<ref>Henry Stephens Randall , The Life of Thomas Jefferson. p ۴۷</ref> در ۱۷۷۲ با [[مارتا ویلز اسکلتون]]، یک بیوه، ازدواج کرد و او را برای زندگی به یک خانه کوهستانی نیمساخته در [[مانتیسلو]] برد.<ref name="whitehouse.gov" />
===
▲به عنوان یک [[سیاستمدار]] [[فیلسوف]] وی حامی [[عصر روشنگری|روشنگری]] بود و بسیاری از رهبران [[روشن‌فکری|روشنفکر]] در [[بریتانیا]] و [[فرانسه]] را می‌شناخت. وی
همانند دیگر بنیانگذاران آمریکا، تاماس جفرسون، یک «[[دادارباوری|دادار باور]]» بود که خرد را برتر از وحی انگاشته و دکترین‌های سنتی مسیحیت، من جمله تولد عیسی از دختری باکره، گناه نخستین و رستاخیز عیسی را مردود و غیر منطقی می‌پنداشت. در عین اینکه جفرسون به انگاره‌های ارتدکس مسیحیت باور نداشت، مردی معتقد به اخلاقیات و معنویات بود. تحت تأثیر شیمیدان و فیلسوف بریتانیایی، [[جوزف پریستلی]]، جفرسون بخشی از نبوغ شگفت‌انگیز و بی همتای خود را صرف شناخت کاراکتر تاریخی مسیحیت، عیسای ناصریه کرد.▼
=== دادارباوری ===
▲همانند دیگر بنیانگذاران آمریکا،
تحت تأثیر شیمیدان و فیلسوف بریتانیایی، [[جوزف پریستلی]]، جفرسون بخشی از نبوغ شگفت‌انگیز و بی همتای خود را صرف شناخت ویژگی‌های شخصیتی تاریخی مسیحیت، عیسای ناصریه کرد. جفرسون معتقد بود که پیام عیسی توسط یکی از حواریونش بنام «[[پولس]]»
=== جدایی دین از سیاست ===
وی حامی [[جدایی دین از سیاست]]<ref>Jefferson's Wall of Separation Letter. U.S. Constitution Online. Retrieved on: April 13, 2008.</ref><ref name=":0" /> و نویسنده [[قانون آزادی ادیان ویرجینیا]] بود. از دید جفرسون، جدایی دین از سیاست، راهی برای محو مذهب نبود. بلکه این کار، ضامن حفظ حقوق تمامی مذاهب در جامعه بود. او میان داشتن اندیشه مذهبی و اعتقاد به [[سکولاریسم]] تضادی نمی‌دید. او تلاش خود برای وارد کردن جدایی دین از نهاد دولت در [[قانون اساسی ایالات متحده آمریکا]] و اجرایی کردن آن در ویرجینیا از سال ۱۷۸۶<ref name=":1" /> را یکی از سه کار عظیم در همه عمر خود می‌خواند.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=پویا زارعی-کارشناس ارشد تاریخ دانشگاه سوربن پاریس|کد زبان=fa|تاریخ=۱۴ آبان ۱۳۹۶|وب‌گاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/41876993|عنوان=تاثیر کوروش بر توماس جفرسون و بنیان‌های آمریکای مدرن}}</ref>
جفرسون در
== در گذشت ==
▲== سالهای حضور در کنگره ویرجینیا ==
▲
او وصیت کرده بود که بر روی سنگ مزارش بنویسند: «بنیانگذار قانون آزادی مذهب و جدایی مذهب از حکومت و همچنین بنیانگذار دانشگاه ویرجینیا.»<ref name=":1" />
==ایران ==
=== الهام‌گیری از کوروش ===
== جستارهای وابسته ==▼
توماس جفرسون، به عنوان یکی از بزرگترین چهره‌ها‌ی عصر روشنگری آمریکا، تابع سنت فیلسوفان سیاسی سرشناس زمانه خود مانند [[توماس هابز]] و [[نیکولو ماکیاولی]] بود که با تنظیم اندیشههای خود براساس دیدگاه فیلسوفان شاخص [[یونان باستان]] و [[روم باستان]]، تلاش می‌کردند پایه‌های ساختن نظام حقوقی و دولتی نوینی برپا کنند. رواداری مذهبی و عدم تحمیل دین رسمی توسط کوروش هخامنشی که در کوروشنامه توضیح داده شده الگویی برای برقراری سکولاریسم از دید جفرسون بود. جفرسون باور داشت که اگر کوروش موفق شده در جهان باستان با آن همه توحش و وجود فرقه‌های بدوی دینی که در نزاعی بی‌‌پایان با یکدیگر بودند، بی‌طرفی حکومت را در مقیاسی به گستردگی امپراطوری هخامنشی تضمین کند، امکان تکرار این کار در جهان مدرن نیز وجود دارد. از سوی دیگر در آغاز شکل‌گیری کشوری به نام «آمریکا» چون پایه‌های قانون اساسی آن هنوز به درستی تعریف و آزمایش نشده بودند ترس از تمرکز قدرت در دست شخص رئیس‌جمهور و تبدیل او به قدرتی مطلقه و برقراری حکومتی [[خودکامگی|خودکامه]] وجود داشت. از این رو بنیانگذاران آمریکا با احتیاط بسیار به بحث پیرامون حیطه اختیارات و نحوه حکمرانی شخص رئیس‌جمهور می‌پرداختند. در این میان، تعریفی که گزنفون از صفات اخلاقی و عملکرد کوروش در کوروشنامه ارائه می‌داد، راهنمای خوبی برای آنان بود.<ref name=":0" />
[[مردم‌سالاری جفرسونی]]▼
در سال ۱۸۲۰ توماس جفرسون در نامه‌ای به نوه خود «فرانسیس اپس» می‌نویسد: «به تو توصیه میکنم به طور منظم به درس‌آموزی از تاریخ و ادبیات در هر دو زبان [یونانی و لاتین] بپردازی. در یونانی اول از همه با «[[کوروشنامه]]» شروع کن».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=6 October 1820|وب‌گاه=upress.virginia.edu|نشانی=http://rotunda.upress.virginia.edu/founders/default.xqy?keys=FOEA-print-04-02-02-1565|عنوان=From Thomas Jefferson to Francis Eppes, 6 October 1820}}</ref> کوروشنامه یا «در باب پرورش کوروش» اثر [[کسنوفون]]، تاریخ‌نگار یونانی سده پنجم پیش از میلاد است که در آن به زندگی شرح کوروش دوم، بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی، می‌پردازد.<ref name=":0" />
[[اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا]]▼
در سال ۱۷۸۷ در نامه‌ای به دوست ایتالیایی خود «فیلیپ مازی» درخواست ترجمه‌ای تازه از کوروشنامه را به [[زبان ایتالیایی]] می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=16 February 1787|وب‌گاه=National Archives and Records Administration|نشانی=https://founders.archives.gov/documents/Jefferson/01-11-02-0163|عنوان=From Thomas Jefferson to Philip Mazzei, 16 February 1787}}</ref> وجود دست‌کم چهار چاپ مختلف از کوروشنامه در کتابخانه شخصی جفرسون ثابت شده است. جفرسون در یکی از آن‌ها با خط خود، ترجمه دو نسخه از کتاب را مقایسه کرده است.<ref name=":0" />
=== دیدگاه مردم قاجار ===
دوران ریاست‌جمهوری توماس جفرسون برابر با سالهای ۱۱۷۹ تا ۱۱۸۷ [[گاه‌شماری هجری خورشیدی|هجری خورشیدی]] و پادشاهی [[فتحعلی‌شاه قاجار]] بر [[ایران]] بود.<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۱ مهر ۱۳۸۷|وب‌گاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/a-31-2008-10-02-voa18-62498977/605836.html|عنوان=توماس جفرسون}}</ref> در زمانی که توماس جفرسون و دیگران بنیانگذاران امریکا برای طرح‌ریزی روش حکومت‌داری مدرن و درست و بنیان‌های اندیشههای سیاسی نو به بررسی شیوه حکومت‌داری کوروش در آثار یونانی و لاتین بودند در ایران دوران [[قاجاریان]] او فراموش شده و مردم [[آرامگاه کوروش بزرگ]] را به جای آرامگاه مادر [[سلیمان]] نبی شناخته می‌شد. در سال ۱۸۱۸ [[رابرت کر پورتر]]، [[نویسنده]]، [[دیپلمات]] و [[گردشگری|جهانگرد]] [[بریتانیا|بریتانیایی]] پس از نزدیک به هزار سال، ثابت کرد که بنای سنگی واقع‌شده در [[دشت مرغاب]] ایران، همان مقبره کوروش هخامنشی است.<ref name=":0" />
▲Image:Thomas Jefferson's Grave Site.jpg|آرامگاه جفرسون در [[مانتیسلو]] در [[ویرجینیا]]
▲== جستارهای وابسته ==
== منابع ==▼
▲* [[اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا]]
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
* [http://www.american-presidents.com/thomas-jefferson - توماس جفرسون]▼
▲== منابع ==
== پیوند به بیرون ==▼
* {{یادکرد ویکی|عنوان=Thomas Jefferson|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Jefferson|زبان=انگلیسی|بازیابی=۲ ژانویهٔ ۲۰۱۸}}
{{ویکی‌انبار-رده|Thomas Jefferson}}
{{ویکی‌گفتاورد}}
▲== پیوند به بیرون ==
{{مستند کردن}}
{{پیشتازان اندیشه دموکراسی}}
| |||