تظاهرات ۱۷ شهریور: تفاوت میان نسخه‌ها

 

۱۷ شهریور ۱۳۵۷ اغلب به عنوان آغاز پایان کار رژیم شاهنشاهی ایران در نظر گرفته می‌شود که هر گونه امید به مصالحه میان انقلابیون و سلطنت‌طلبان را از میان برد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2004/09/040907_pm-mb-17shahrivar.shtml بی‌بی‌سی فارسی]</ref> وقایع این روز عملاً امکان به ثمر رسیدن اصلاحات تدریجی، آرام و لیبرالی را عقیم گذارد.<ref name="ReferenceA">{{پک|آبراهامیان|۱۳۸۹|ک=ایران بین دو انقلاب|ص=۶۳۶–۶۳۷}}</ref>

وقایع روی داده در جمعهٔ سیاه در روزگار خود، در افواه هزاران کشته یافته بود؛ هرچند بعدها توسط [[عمادالدین باقی]] و دیگران بر طبق آمار منابع رسمی وقت (بنیاد شهید) ادعا شد که تعداد کشته شدگان حدود ۹۰ نفر بوده‌است.<ref name="emadbaghi.com">[http://www.emadbaghi.com/archives/000105.php درباره یک نویسنده: روایت فرزند انقلاب از انقلاب - از روزنامه شرق ۱۶/۲/۱۳۸۳ ص ۳۰ ویژه نامه کتاب]</ref><ref name="ReferenceB">{{پک|Abrahamian|2008|ک=A History of Modern Iran|ص=159-161 |زبان= en}}</ref>

 

[[پرونده:Black friday 1978.png|200px|بندانگشتی|چپ|گزارش دادگاه مسئولین کشتار ۱۷ شهریور]]

تنها چندروز پس از واقعهٔ [[آتش‌سوزی سینما رکس]] آبادان در [[۲۸ مرداد]] ۱۳۵۷، دولت [[جمشید آموزگار]] که با شعار دولت فضای باز سیاسی روی کار آمده‌بود، مجبور به استعفا گردید و در روز ۴ شهریور، [[محمدرضا پهلوی]] از [[جعفر شریف‌امامی]] که فرزند روحانی و رئیس [[مجلس سنا]] بود و به برخی مخالفت‌ها با دولت [[هویدا]] مشهور بود، دستور داد تا دولتی با شعار آشتی ملّی تشکیل دهد.<ref name="آگاه‌سازی به قلم مسعود بهنود">[http://www.agahsazi.com/article.asp?id=880&cat=4 آگاه‌سازی (به قلم مسعود بهنود)]</ref>

 

{{اصلی|نظریه‌های توطئه در ایران}}

در نظریه‌های توطئه در ایران، دربارهٔ کشتار ۱۷ شهریور، تئوری‌های مختلفی وجود دارد. عبدالله شهبازی معتقد است که سربازانی که «هزاران» مردم بی‌گناه را در جمعه سیاه کشتند، اسرائیلی بودند. در مقابل، [[شجاع الدین شفا]]، معتقد بود که تیراندازان، فلسطینی بودند.<ref>Ahmad Ashraf, "CONSPIRACY THEORIES", in Encyclopædia Iranica, Vol. VI, Fasc. 2, pp. 138-147</ref>

 

== پانویس ==