شوش (شهر باستانی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{راه شاهی}}+
جز اصلاح
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
خط ۱:
{{Infobox ancient site
{{Coord|32.18922|N|48.257785|E|display=title}}
|name=شوش
[[پرونده:بقایای ستون کاخ آپادانای شوش.jpg|بندانگشتی|برماندهای ستون کاخ آپادانای شوش]]
|native_name=
{{تمدنهای باستانی آسیای غربی}}
|alternate_name=عیلام
|image=بقایای ستون کاخ آپادانای شوش.jpg
|alt=
|caption=موقعیت شوش
|map_type=ایران
|map_alt=
|map_size=270
|coordinates={{Coord|32.18922|N|48.257785|E|display=inline,title}}
|location=[[استان ایلام]]،
|region=[[ایلام (تمدن)]]
|type=سنگی
|part_of=
|length=
|width=
|area=
|height=
|builder=
|material=
|built=
|abandoned=اثر باستانی
|epochs=<!-- actually displays as "Periods" -->
|cultures=[[ پارس (قوم)|پارسی]]، [[کردی ایلامی|کردی]] و ...
|dependency_of=
|occupants=
|event=
|excavations=از ۱۹۰۰ به بعد
|archaeologists=اغلب اروپایی و فرانسوی
|condition=نیمه ویرانه
|ownership=ایرانیان
|management=
|public_access=امکان دارد
|website=[http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/123/html/123-2.HTM شوش، یکی از قدیمی‌ترین مراکز متمدن جهان]
|notes=
}}
 
'''شوش''' (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در [[استان خوزستان]] یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه‌گذاری شده، با وجود این‌که نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن ادامه دارد.<ref name="susacity.ir">http://www.susacity.ir/shush_history.htm</ref>
== محوطه باستانی شوش ==
پرونده محوطه تاریخی شوش در سی و نهمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) که در ژوئیه ۲۰۱۵ در شهر بن آلمان برگزاری شد با موافقت اعضا به ثبت جهانی رسید. این پرونده توسط متخصصان ایرانی و با مدیریت و ریاست محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی ارائه و دفاع شد و به عنوان هجدهمین اثر میراث جهانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شائور،شاپور، کاخ آپادانا، دروازه شرقی، کاخ هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌هاست.
 
شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو [[تمدن]] مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته‌است، یکی [[تمدن]] [[بین‌النهرین|میان‌رودان]] و دیگری [[تمدن عیلام]]. قرار گرفتن این منطقه در شمال [[خلیج فارس]] و نیز همسایگی با میان‌رودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته‌است.
 
== شوش پایتخت ==
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی [[ایلام (تمدن)|ایلام]] به پایتختی شوش تشکیل گردید.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
شوش در دوره ایلامی‌ها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به‌تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به‌همراه شوشتر و جندی‌شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ ققمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir"/><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref>
 
شوش در دوره ایلامی‌ها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به‌تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به‌همراه شوشتر و جندی‌شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ ق به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir"/><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref>
شوش در دوره [[هخامنشیان]] شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب گردید. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راه‌های بسیاری و به‌ویژه راه بزرگ موسوم به «[[راه شاهی]]» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.
 
=== راه شاهی ===
[[راه شاهی]] که در دوره [[هخامنشیان]] و به دستور [[داریوش بزرگ]] ساخته شد، شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت [[هخامنشیان]] را به [[پاسارگاد]]، [[تخت جمشید]] و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی [[سارد]] پایتخت کشور [[لیدی]] پیوند می‌داد.
می‌توان گفت اداره سرزمین پهناور [[ایران]] و حفظ امنیت آن و انتقال سریع [[یگان]]های نظامی و گسترش بازرگانی و [[ترابری]] و تسهیل در امر مسافرت از مهم‌ترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راه‌ها در این دوره بوده‌است.
سطر ۲۲ ⟵ ۵۷:
به گواه نگاشته‌های تاریخ معاصر ایران باستان‌شناسان فرانسوی حجم عظیمی از آثار باستانی شوش را از ایران خارج کردند و برای این منظور از راه‌آهن و تعداد زیادی کشتی و کار شبانه‌روزی هزاران برده و کارگران ایرانی استفاده می‌کردند.<ref>http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0</ref> آثار به‌جامانده از شهر شوش حتی پس از حمله اسکندر و فرسایش طبیعی به حدی بوده که در تمام سفرنامه‌های مربوط به آن منطقه موجب بهت و شگفتی بوده و مطالب زیادی دربارهٔ آن نوشته شده است، درحالی‌که غارت فرانسوی‌ها به حدی بوده که امروزه چیز زیادی از آثار قابل رؤیت شوش به‌جز آثار مدفون در زیر خاک باقی نمانده است و این در حالی است که امروز تقریباً موزه‌ای در گوشه‌ای از جهان نیست که آثار متعددی از شوش در آن نباشد و این نشان‌دهنده ابعاد وسیع غارتگری آثار شوش باستان طی چند دهه است.<ref>http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22</ref><ref>http://www.farhangnews.ir/content/10977</ref><ref>http://anthropology.ir/node/11767</ref>
 
== زیگورات چغارزنبیل ==
زیگورات [[چغازنبیل|چُغازنبیل]] در حدود چهل‌کیلومتری ویرانه‌های [[کاخ آپادانای شوش]] قرار دارد.
 
سطر ۷۰ ⟵ ۱۰۶:
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{پایتخت‌های ایران}}
{{استان خوزستان}}
{{پیش از پادشاهی ماد}}
{{مستشرقین تاریخ پیش از میلاد ایران}}
{{راه شاهی}}
{{تمدنهای باستانی آسیای غربی}}
{{استان خوزستان}}
 
[[رده:شوش (شهر باستانی)]]
[[رده:تمدن ایلام]]