حکومت خودمختار آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏در ادبیات: حذف پیوند اشتباه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۴:
}}
[[پرونده:Republic of mahabad and iranian azerbaijan 1945 1946-02.png|بندانگشتی|چپ|250px| حکومت آذربایجان در شمال غربی ایران، دسامبر ۱۹۴۵ تا دسامبر ۱۹۴۶]]
'''حکومت خودمختار آذربایجان'''، با نام رسمی '''حکومت ملی آذربایجان''' (به [[ترکی آذربایجانی]]: '''آذربایجان ملّی حکومتی ''') یک حکومت مورد پشتیبانی [[اتحاد شوروی]]<ref name=Cottam/> بود که در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ در منطقهٔ [[آذربایجان ایران]] به پایتختی [[تبریز]] توسط [[فرقه دمکرات آذربایجان]] به رهبری [[جعفر پیشه‌وری]] تشکیل شد. ماجرای تأسیسبنیانگذاری و نابودی این حکومت به [[غائله آذربایجان|بحران ایران]] که یکی از سرآغازهای [[جنگ سرد]] بود معروف است.
 
حمایت شوروی از ایجاد این دولت، در چهارچوب یک پروژهٔ دقیق برنامه‌ریزی‌شده از سوی شوروی برای اشغال و جدا کردن شمال غربی ایران و ضمیمه کردن آن به شوروی انجام شد.<ref name=Cottam/> فشارهای شوروی تنها عامل ایجاد جنبش آذربایجان نبود بلکه آذریها ضمن برخورداری از پشتیبانی شوروی، تاحدی به تمرکز برقرار شده در عهد [[رضاشاه]] و بی کفایتی، فساد در دولت مرکزی و تبعیض نسبت به این استان واکنش نشان می‌دادند. در نتیجه، پس از اشغال توسط شوروی در ۱۹۴۱ دغدغه‌ای برای هویت در گروه‌های اجتماعی آذریها برایشان منطقی به نظر می‌رسید. [[حزب توده]] با توصیف کردن تفاوتهایی که اساساً اجتماعی و منطقه‌ای بودند به عنوان طبقه در آذربایجان تحت حمایت شوروی محبوبیت پیدا کرد و وقتی تاکتیکهای شوروی تغییری را دیکته کرد، آنچه فرقه دمکرات نامیده شد را با گروهی از هواداران آماده فراهم کرد.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-v Encyclopædia Iranica:] The Azerbaijan movement, one must keep in mind, was not created solely by Soviet pressures. While benefiting from Soviet support, the Azeris were partly reacting to the process of centralization instituted under Reżā Shah and to the central government’s incompetence, corruption, and discrimination against the province; the Kurds opposed, among other things, the government’s attempts at detribalization. Thus, a concern for identity within their own communal groups seemed logical to both Kurds and Azeris in the aftermath of the Soviet occupation in 1941. Characterizing in terms of class what were primarily communal and regional differences (Azerbaijan had only twelve towns with a population of 10,000 or more and there was a substantial number of factory workers only in Tabrīz), the Tūda Party gained support in Azerbaijan under the aegis of the Soviet occupation and, when Soviet tactics dictated a shift, provided what became the Democratic Party with a ready group of supporters (although only one of nine cabinet ministers were former Tūda members).</ref>