سانسور: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Yamaha5Bot (بحث | مشارکتها) تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۱:
{{ویکیسازی}}{{گسترش}}
{{برای|
{{دانش اطلاعات}}
'''سانسور''' {{به فرانسوی|censure}} یا '''بازکاوی'''<ref>{{یادکرد فرهنگستان | مصوب=سانسور، بررسی |بیگانه در فارسی= سانسور | بیگانه= censure |زبان=فرانسوی | حوزه=عمومی | دفتر=نخست | بخش=فارسی | سرواژه=سانسور}}</ref> عمل کنترل [[سخن]] و انواع دیگر [[بیان]] و ابراز وجود انسانها است. در بسیاری موارد (ونه در همه آنها) این عمل توسط [[سازمان دولتی|سازمانهای دولتی]] انجام میشود. انگیزه واضح برای انجام سانسور ایجاد ثبات در [[جامعه]] یا بهبود وضعیت آن به گونهای است که سیطره دولت برامور را محقق کند.
خط ۱۹:
اولین بار اصطلاح ''whitewash'' به معنای شستشوی فکری در مقالهای که در سال [[۱۷۶۲ (میلادی)|۱۷۶۲]] و با نام ''Evening Post'' در [[بوستون]] منتشر شد به کار رفت. در سال [[۱۸۰۰ (میلادی)|۱۸۰۰]] این کلمه در متون سیاسی رواج یافت و این درست در زمانی بود که یک سرمقاله با نام ''Aurora'' در [[فیلادلفیا]] اذعان داشت که اگر [[جان آدامز]] را به سرعت شستشوی مغزی ندهید، وی سرتاسر حزب دموکرات جمهوری خواه [[ایالات متحده آمریکا]] همانند زبانههای آتش دربرمیگیرد و شما را همچون دیواری کثیف به سیاهی شیطان جلوه میدهد.
اصطلاح پنهان کاری واژهای است که در فضای سیاسی-تبلیغاتی به معنای ایجاد تغییر در اطلاعاتی است که ممکن است برداشت جامعه از
== انواع ==
خط ۲۸:
* «سانسور نظامی» فرایند نگهداری از [[اطلاعات نظامی]] و [[تاکتیکهای نظامی]] است که میبایست به صورت محرمانه و دور از تیررس دشمن صورت پذیرد. از این روش در مبارزه با [[جاسوسی]] و در واقع افشای اطلاعات نظامی استفاده میشود همچنین سانسور نظامی میتواند موردی مانند ایجاد محدودیت در پخش اطلاعات در مورد عملیاتهای نظامی مانند جنگ عراق را دربربگیرد. مثلاً در جنگ عراق دولت آمریکا عکس برداری و فیلم برداری از سربازان کشته شده وپخش آن در رسانهها را محدود میکرد.
* «سانسور سیاسی» در واقع روشی است که طی آن دولت اطلاعات را از مردم مخفی میکند. هدف جلوگیری از ایجاد فضای آزادی بیانی است که ممکن است منجر به [[شورش]] شود. [[دولتهای مردم سالار]] معمولاً سانسور سیاسی را آشکارا ناپسند میدانند اما به صورت مخفیانه به آن دست میزنند. هرگونه نارضایتی در مورد دولت به عنوان یک نقطه ضعف در نظر گرفته میشود که میتواند حربهای را در اختیار دشمن قرار دهد. تاکتیکهای مبارزه هم به صورت مخفی هستند: به [[رسوایی واترگیت]] رجوع کنید.
* «سانسورمذهبی» در مورد هرگونه متنی که مخالف یک عقیده خاص است اعمال میشود معمولاً مذاهب غالب محدودیتهایی را بر مذاهب ضعیف تر اعمال میکند. همچنین ممکن است مذهبی عقاید مذهب دیگری را در خلاف جهت خود ببیند و از اشاعه
* «سانسور شرکتی» نوعی از سانسور است که در طی آن شرکتها از افشای اطلاعات مربوط به وضعیت اقتصادی و بازرگانی شرکت که آنرا به صورت منفی جلوه میدهد خودداری میکنند. شرکتهای خصوصی که در «تجارت» مطبوعات نقش دارند گاهی از افشای اطلاعات درآمد تبلیغاتی شان یا ارزش سهام شان دربازار بورس خودداری میکنند تا وجهه خود را خوب و مناسب جلوه دهند.<ref>صنعت نشر، بولتن داخلی [[اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران]]، شماره ۳</ref>
خط ۴۰:
محتوای کتب درسی همواره یکی از بحثهای جنجال برانگیز بودهاست چرا که مخاطب آن افراد کم سن و سالی هستند و اصطلاح [[شستشوی مغزی]] در این کتب کماکان به حذف مغرضانه مطالب غیر دلخواه اشاره دارد. گزارشهای مربوط به جنایات نظامی در طول تاریخ و تاریخ سیاسی همواره چالش برانگیز بودهاند، مانند [[کشتار نانکینگ]]، [[هولوکاست]] (یا رد [[هولوکاست]]) و بازجویی سرباز زمستانی در [[جنگ ویتنام]]. معمولاً جوامع مختلف اشتباهات و سوء تدبیرهای خود را به صورتی ملی گرایانه و با حس وطن پرستی جلوه میدهند.
همچنین برخی از گروههای مذهبی در برهههایی از تاریخ تلاش کردهاند تا تدریس [[فرگشت]] را در مدارس ممنوع کنند چرا که این نظریه در تقابل با [[عقاید مذهبی]] شان است. تدریس مسایل جنسی و زناشویی در مدارس و ارائه مطالبی در مورد [[آمیزش جنسی|رابطه جنسی]] سالم، کنترل زاد و ولد و روشهای جلوگیری از باروری از حوزههای دیگری هستند که سانسور در مورد
در مدارس راهنمایی نحوه ارائه حقایق تاریخی نقش بسیار موثری در شخصیت افراد ایفا میکند. به علت نامناسب دانستن این مفاهیم برای نسل جوان عدهای دست به سانسور این نوع از اطلاعات میزنند. استفاده از کلمه ''نامناسب'' کمی بحث برانگیز است و میتواند ما را در یک سراشیبی تند قراردهد و پدیده سانسور را گستردهتر و سیاسی کند.
خط ۴۹:
عدهای از متفکران سانسور را مصداقی از سرکوب دیدگاهها یا بهرهبرداری از تبلیغات منفی، دخالت در کار رسانهها و روابط اجتماعی یا ارائه اطلاعات نادرست یا حتی ایجاد مراکز آزادی بیان میدانند. درهریک از این روشها اطلاعات مطلوب با سیاست جلوگیری از کسب مخاطب توسط عقاید مختلف و تشکیل جلسات بحث آزاد و دادن میدان به عقاید به حاشیه رانده شده به افراد جامعه تحمیل میشود.
گاهی اوقات اطلاعات خاص و منحصربهفرد که عده خاصی از آن باخبر هستند دریک فضای شبه سانسور نگهداری شده و به عنوان عقاید براندازانه یا نامناسب با
جلوگیری از دسترسی افراد به ابزارهای اشاعه عقاید هم نوعی سانسور محسوب میشود این سیاستها معمولاً توسط ارگانهای دولتی مانند [[کمیسیون ارتباطات فدرال]] درایالات متحده و کمیسیون ارتباطات راه دور رادیو – تلویزیون [[کانادا]] (CRTC) در کانادا اعمال میشوند. حتی روزنامههایی که از چاپ مطالبی که ناشر با
توجه رسانهها به عدم انعکاس [[اخبار]] بحث برانگیز و مورد توجه بخشی از اقشار جامعه مانند جلوگیری از پخش اخبار دقیق مرگ و میرهای دسته جمعی در میان افراد جامعهای که مورد حمله قرار گرفتهاست یا در حال جنگ است نوعی سانسور محسوب میشود. ارائه اخبار پرزرق و برق درمورد محصولات یا خدمات مورد توجه رسانه خبری، مانند پخش اخبار درمورد مقایسه قیمت انواع ماشین یا سفرهای تفریحی به جای پخش اخبار در مورد [[هنر]]، [[صنایع دستی]] و باغبانی در واقع نوعی سانسور اطلاعات در جهت زیباجلوه دادن برخی از امور است.
خط ۶۱:
== منع و اجازه ==
از زمان اختراع صنعت چاپ، توزیع بروشورهای محدود محصولات مختلف به عنوان یک راهکار برای مقابله با منابع ضروری قدرتمند مطرح شد با استفاده از شبکههای اطلاعاتی گسترده، [[سیستمهای ذخیره اطلاعات]] و سیستمهای [[به اشتراک گذاری فایل]] [[نقطه به نقطه]] غیر متمرکز مانند [[فری نت]] بربرخی از انواع سانسور غلبه کردهایم. در پدیدهای جدید تر که نوعی پدیده ضد سانسور است فرد مستقیماً با افراد جامعه صحبت میکند و عقاید فرهنگی خود را برای
در طول تاریخ اعتصاب و تظاهرات دسته جمعی به عنوان یک روش در مقابله با تحمیلهای ناخواسته مطرح بودهاست اگر چه امروزه با استفاده از سیستمهای آمپلی فایر میتوان به راحتی کنترل سخنرانی درمیان یک جمعیت را دردست گرفت. تکنولوژی تقویت صوت باعث شدهاست که عدهای فکر کنند همه افرادی که دریک اجتماع یا تظاهرات حضور دارند با مطالبی که از تریبون پخش میشود موافق هستند و حال آنکه در واقعیت ممکن است اجتماع حاضر تنها با بخشی از آنچه اعلام میشود همسو باشد به هر حال اعلام نظر جمع از طریق رسانهها و شبکههای ارتباطی براساس آنچه در پشت تریبون گفته شدهاست نوعی سانسور نظرات تک تک افراد حاضر در آن جمع است.
جالب تر آنکه سانسور ادبیات جنسی در ایالات متحده همواره به صورت ارائه تلفظهای غیر آمریکایی صورت نمیگیرد. مثلاً به جای “shit” ممکن است از[[نسخه زبانهای اسکاتلندی]] یا [[انگلیسی بریتانیایی]] یعنی “Shite” یا به جای “Fuck” از “fook” استفاده شود. (توجه: در اوایل سال ۲۰۰۴ این مطلب در تلویزیون FCC اعلام شد قبل از آنکه این شبکه متحمل جرایم اعلام شده شود.)
خط ۶۸:
== سانسور در سراسر جهان ==
{{سانسور بر پایه کشور}}
سانسور بیشتر در کشورهای جهان سومی و کشورهایی که اصل [[سکولاریسم]] را رعایت نمیکنند رخ میدهد، ولی این بدان معنا نیست که در کشورهای دیگر رخ نمیدهد، به عنوان مثال سانسور در [[ترکیه]] که یک کشور سکولار است متداول است یا سانسور تصاویر در [[شوروی]] سابق متداول
== سانسور رسانهها ==
|