امارت استکفا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
صفحه‌ای تازه حاوی «'''امارت استکفا'''، نوعی از حکومت در عصر خلافت اسلامی بود که بر اساس آن حاکمانی...» ایجاد کرد
 
خط ۲۸:
 
== پیامدهای امارت استکفا ==
همانگونه که در سطور گذشته به دفعات بیان گردید، امارت استکفا تحت زعامت، فرماندهان و سرداران بزرگ، بر قسمت اعظمی از سرزمین‌های خلافت اسلامی تسلط یافت و با اختیاراتی که بر صاحبان خود عظاعطا می‌کرد، علاوه بر اینکه افرادی خاص را دراای قدرت می‌نمود اما در عین حال باری سنگین را از دوش خلیفه بر‌می‌داشت. میزان نفوذ و اختیارات این نوع حکومتی به اقتدار خلفا و دستگاه خلافتشان بستگی داشت چنانکه در عهد امویان، خلفای اموی توانستند تا از وجود سردارانی همچون حجاج بن یوسف و زیاد بن ابیه بهره ببرند.<ref>{{پک|زرین‌کوب|۱۳۸۳|ک=تاریخ ایران بعد از اسلام|ص=۴۸۵}}</ref> اما در دوره‌ٔ خلفای بعدی همچون مأمون، به علت کشمکش‌های درون خاندانی که در قالب جنگ امین و مأمون، بروز یافت و مشکلات پس از آن، شخصی همچون طاهر بن حسین پس از وصول به حکومت خراسان، اعلام استقلال نمود و پس از مرگ او نیز، فرزندان و نوادگانش در میان چرخه‌ای از علت و معلول‌ها، به حکومت بر خراسان و ایالات شرقی تحت تایید خلیفه ادامه دادند که این نقطه از امارت استکفا آغازگر حکومت نیمه مستقلی همچون طاهریان و بعدها نیز طولونیان در مصر گشت.<ref>{{پک|زرین‌کوب|۱۳۸۳|ک=تاریخ ایران بعد از اسلام|ص=۴۸۵}}</ref>
 
علاوه بر نکات ذکر شده، امارت استکفا در جریان ضعف خلفای متأخر عباسی، نقشی بنیادین ایفا نمود و در قدم اول با دعوت خلیفه عباسی ناشی از درماندگی، از شخصی به نام ابن رائق و تسلط او بر امور حکومت، تحت عنوان امیرالامرا، موجب پیدایش رقیب قدرتمندی برای خلیفه گردید که بعدها انتخاب آن با فتح بغداد، به دست دیلمیان افتاد. در قدم بعدی نیز،‌انتقال این عنوان در میان حکومت‌ها از جمله دیلمیان و سلجوقیان موجب ضعف روزافزون خلافت گشت. پس از آن نیز با استعمال اختیارات این لقب تحت عنوان سلطان توسط افراد آل‌بویه که لقب حاکم بغداد یا شام بود و نخستین بار توسط محمود غزنوی استعمال شده بود و استمرار استفاده از آن در میان سلجوقیان، نهایتا وجهی تشریفاتی یافت که خلیفه آن را به امرای بزرگ همراه با تشریفات و خلعت اهدا می‌کرد.<ref>{{پک|زرین‌کوب|۱۳۸۳|ک=تاریخ ایران بعد از اسلام|ص=۴۸۶}}</ref>