|
| image = Topchibashev.jpeg
| caption =
| birth_date =۴ مه ,مه، ۱۸۶۲
| birth_place =[[تفلیس]],، [[امپراطوری روسیه]] [[گرجستان]] (کنونی)
| residence =
| death_date =۸ نوامبر,نوامبر، ۱۹۳۴
| death_place =[[پاریس]],، [[فرانسه]]
| office =معاون مجلس دومای اول امپراطوری روسیه در سال ۱۹۰۶
| term_start =۲۷ آوریل ,آوریل، ۱۹۰۶
| term_end =۲۱ ژوئیه ,ژوئیه، ۱۹۰۶
| office2 = [[وزارت امور خارجه (جمهوری آذربایجان)|وزیر امور خارجه جمهوری دموکراتیک آذربایجان]] (ADR)
| predecessor2 = [[محمد حسن حاجینسکی]]
| successor2 = [[فتحعلی خان خویسکی]]
| term_start2 =۶ اکتبر ,اکتبر، ۱۹۱۸
| term_end2 =۷ دسامبر ۱۹۱۸
| office3 =رئیس ''غیابی'' مجلس جمهوری آذربایجان
| term_start3 =۷ دسامبر ۱۹۱۸
| term_end3 =دسامبر ۱۹۱۹
| party = [[حزب اتفاق‌المسلمین]]{{سخ}}مستقل
|religion = [[مسلمان]]<ref>{{cite book|author = Джамиль Гасанлы
|title = История дипломатии Азербайджанской Республики: Внешняя политика Азербайджанской Демократической Республики (1918—1920)
|publisher = Наука
|volume =I
|year = 2010
| website =
}}
'''علیمردان بیگ توپچوباشوف''' یا '''علیمردان علی اکبر اوغلو توپچوباشوف''' ({{lang-az|Əlimərdan Topçubaşov}}; مه ۴، ۱۸۶۲، [[تفلیس]] – نوامبر ۸، ۱۹۳۴، [[پاریس]]) سیاست‌مدار، وکیل، وزیر امور خارجه برجسته و رئیس پارلمان [[جمهوری دمکراتیک آذربایجان]] بود. وی اولین حزب اسلام گرایاسلام‌گرای [[روسیه]] را با نام [[حزب اتفاق‌المسلمین]] در [[نیژنی نووگورود]] تاسیستأسیس کرد.کرد؛ و سابقه راه یابیراه‌یابی به مجلس دومای قانونگذاران [[امپراطوری روسیه]] را در کارنامه خود دارد.
== زندگی نامه ==
== زندگی‌نامه ==
* علیمردان بیگ توپچوباش اف در سال 1863<ref>[http://جمیل%20حسنلی،%20تاریخ%20شخصیت%20تاریخی:%20علیمردان%20بیگ%20توپچوباش%20اف.%20باکو،%20"ADA"،%202013.%20%20ISBN%202000335297968 جمیل حسنلی، تاریخ شخصیت تاریخی: علیمردان بیگ توپچوباش اف. باکو، "ADA"، 2013. ISBN 2000335297968]</ref> دریک خانواده خدمتکار به دنیا آمد. او تحصیلات اولیه خود را در نخستین کالج تفلیس گذرانده و در سال 1884۱۸۸۴ با موفقیت به پایان رسانیده و وارد رشته تاریخ و علم زبان دانشگاه پترزبورگ شد.شد؛ ولی پس از ترم اول، او به رشته حقوق تغییر رشته داد و در سال 1888۱۸۸۸ تحصیلات خود را با موفقیت به پایان رسانیده و عنوان کاندیدا دکترای علم حقوق را دریافت نمود. شورای علمی دانشکده حقوق دانشگاه پترزبورگ تصمیم به ابقاء توپچوباش اف در گروه حقوق مدنی و آماده سازیآماده‌سازی برای ارتقاء تا درجه استادی گرفت. اما این تصمیم فقط درصورت پذیرش دین ارتدکس توسط وی قابل اجرا بود. علیمردان بیگ توپچوباش اف از پذیرش دین ارتدکس خودداری ورزید و قانون تزاری درمورد دانشکاه توپچوباش اف که غیرمسیحی بود، را برای احراز مقام مزبور واجد شرایط ندانست. <ref>[http://موسی%20قاسملی،%20اِلمیرا%20حسین%20اوا.%20وزرای%20امورخارجه%20آذربایجان.%20باکو،%20انتشارات%20"مترجم"،%202003؛%20بازنشر،%20"مترجم"،%20201. موسی قاسملی، اِلمیرا حسین اوا. وزرای امورخارجه آذربایجان. باکو، انتشارات "مترجم"، 2003؛ بازنشر، "مترجم"، 201.]</ref>
* آقای توپچوباش اف پس از این رویداد با مراجعت به تفلیس، به شغل وکالت در دادگاه هادادگاه‌ها مشغول بود و در مدرسه ژئودزی تفلیس به تدریس علم حقوق مبادرت می نمودمی‌نمود.
* در تاریخ 8۸ نوامبر 1934۱۹۳۴ در حومه پاریس فوت کرد و قبر علیمردان بیگ توپچوباش اف در گورستان شهر سن کلو واقع میباشدمی‌باشد.
== فعالیتها ==
* علیمردان بیگ توپچوباش اف در سال 1896۱۸۹۶ به [[باکو]] آمد و به فعالیت وکالت پرداخت و چندین محاکمه پیچیده را برد. این دستاوردها احترام و نفوذ زیادی در میان جمعیت شهری به او اعطا کرد. او از سال 1897۱۸۹۷ تا اواخر 1917۱۹۱۷ یکی از مؤسسین و سردبیران روزنامه "«کاسپی"» بود. در طی این سالها صدها مقاله وی منتشر شد. در این مقالات، توپچوباش اف درمورد تعدادی شعرا، نویسندگان، نمایشنامه نویس، روشنفکران و چهره هایچهره‌های برجسته [[آذربایجان]] مقالات تحریریه علمی، نظری، شرایط مسلمانان ساکن امپراتوری روسیه و محکومیت سیاست هایسیاست‌های تبعیض رژیم تزاری منتشرکرد.
* توپچوباش اف از دوران آغاز فعالیت [[روزنامه نگاریروزنامه‌نگاری]] وارد عرصه مبارزه سیاسی و اجتماعی [[باکو]] شد، تا پایان عمر خود در خط مقدم این مبارزه بود و به یکی از سردمداران آن تبدیل گشت. سالهای 1905۱۹۰۵ تا 1907۱۹۰۷ در دوران انقلاب روس، خیلی از روشنفکران آذربایجان، از جمله علیمردان بیگ توپچوباش اف به مبارزه آزادی ملی پیوست. او در این دوره چندین تقاضا برای دولت تزاریه نوشت و از منافع کارگران دفاع کرد و در جلسات، گردهمایی هاگردهمایی‌ها و تظاهرات سخنرانی می کرد،می‌کرد، عضو و سپس رئیس دومای (پارلمان) باکو انتخاب شد و ضمن شرکت در تشکیل و فعالیت سازمان "«[[اتفاق المسلمین]]"»، اسناد برنامه آنرا تنظیم کرد، همایش هایهمایش‌های اول تا چهارم سازمان "«اتفاق المسلمین"» در شهرهای نیژنی نووگورود و سنت پترزبورگ به ریاست وی برگزار گردید و عضو دفتر دائم کمیته مرکزی انتخاب شده از سوی "«اتفاق المسلمین"» بود.
* در ماه [[سپتامبر]] سال 1905۱۹۰۵ حکومت تزار به پرولتاریای باکو اجازه داد تا بمنظور جلوگیری از مبارزه انقلابی، نشست کارکنان بخش صنعت نفت و نمایندگان کارگران برگزار کند. جهت اعزام نمایندگان به این نشست، انتخابات برگزار شد. علیمردان بیگ توپچوباش اف نیز در میان نمایندگان منتخب در نشست بود. جلسه یاد شده به تاریخ 30۳۰ سپتامبر در سنت پترزبورگ افتتاح گردید و توپچوباش اف با ارایه گزارشی مبنی بر وضع اسفبار کارگران باکو، از منافع آنان دفاع کرد. حکومت تزاری با هراس از تقویت فزاینده یفزایندهٔ مبارزه انقلابی کارگران روسیه، در دسامبر 1905۱۹۰۵ قانون انتخابات دومای دولتی را تصویب کرد. طی ماه هایماه‌های مارس و آوریل سال 1906۱۹۰۶ در استان هایاستان‌های باکو و یلیزاوتپول (گنجه) نخستین بار انتخابات دومای دولتی برگزار گردید.
* از آذربایجان علاوه بر اسماعیل خان زیادخان اف، م. علی اف، اَ. خاص محمداف و دیگران، علیمردان بیگ توپچوباش اف نیز در اولین دومای دولتی انتخاب شد. از تاریخ 27۲۷ آوریل تا 8۸ ژوئیه سال 1906۱۹۰۶ اولین دومای دولتی در سنت پتربورگ فعالیت داشت. توپچوباش اف در مذاکره تعدادی از مسایل مورد مذاکره در دوما شرکت کرد، از سیاست های سیاست‌های دولت در زمینه زراعت و مهاجرت انتقاد و نیز از درخواست اعطای خودمختاری به اقلیت هااقلیت‌ها در روسیه، و بخصوص مسلمانان حمایت نمود. نمایندگان مناطق مسلمان نشین روسیه در دومای دولتی شخصاشخصاً به رهبری توپچوباش اف اقدام به تشکیل فراکسیون مسلمانان کرد. حکومت تزاری 72۷۲ روز بعد دومای نمایندگان منتقد فعالیت هایفعالیت‌های حکومت و دارای موضع انقلابی را منحل ساخت. حدود 200۲۰۰ نماینده با اعتراض به انحلال دوما، در تاریخ 9۹ تا 10۱۰ سال 1906۱۹۰۶ ضمن تشکیل جلسه در شهر وایبورگ، "«تقاضانامه وایبورگ"را» را تصویب کردند. توپچوباش اف نیز یکی از امضا کنندگان این تقاضانامه بود. فعالیت هایفعالیت‌های سیاسی و اجتماعی توپچوباش اف پس از انقلاب فوریه و کودتای اکتبر سالهای 1917۱۹۱۷ بیش از پیش گسترش یافت و او با تمام قدرت وارد مبارزه در راه استقلال ملی آذربایجان شد.
* در تاریخ 5۵ مارس سال 1917۱۹۱۷ شورای سازمان هایسازمان‌های اجتماعی و کمیته اجرائی آن در باکو تشکیل گردید. علاوه بر محمدحسن حاجینسکی، ی. فرولوف، ی. حیدراف و دیگران، علیمردان بیگ توپچوباش اف نیز به عضویت این کمیته درآمد. در ماه ژوئیه نیز هیاتهیئت جدید 33۳۳ نفره کمیته فوق تشکیل جلسه داد. آقای توپچوباش اف به ریاست کمیته انتخاب شد. در 29۲۹ مارس 1917۱۹۱۷ کمیته اجرایی موقت شورای ملی مسلمانان در [[باکو]] تشکیل شد. چهره هاییچهره‌هایی مثل محمد امین رسولزاده، محمدحسن حاجینسکی، توپچوباش اف و دیگران بعنوان اعضای کمیته انتخاب شدند. در نتیجه زحمات و فعالیتهای بی وقفه رهبران این کمیته، در تاریخ 15۱۵ تا 20۲۰ آوریل سال 1917۱۹۱۷ کنگره مسلمانان قفقاز در باکو تشکیل گردید. این کنگره به ریاست توپچوباش اف برگزار شد. وی بعنوان رئیس کمیته در اولین سخنرانی اش ضمن انتقاد از سیاست هایسیاست‌های ضدمردمی حکومت تزاری اعلام کرد که سیاست هایسیاست‌های حکومت قدیم روس نسبت به ملت هایملت‌های غیرروس ساکن روسیه عبارت از سیاست تجزیه بود و این امر زمانی در میان ارامنه و مسلمانان بروز یافت. در تاریخ 12۱۲ الی 15۱۵ اوت سال 1917۱۹۱۷ جلسه دولتی در مسکو تشکیل شد. در میان 34۳۴ نماینده مسلمان از نقاط مختلف روسیه که توسط حکومت موقت تشکیل گردید، علیمردان بیگ توپچوباش اف نیز به نمایندگی از آذربایجان حضور داشت.
* روز 13۱۳ اوت جلسه نمایندگان مسلمان نشست مسکو برگزار شد. در این نشست، کمیسیون مسئول تهیه گزارش نمایندگانی که قرار بود سخنرانی کنند، تشکیل گردید. کار تهیه گزارش و سخنرانی از سوی کمیسیون مزبور به علیمردان بیگ توپچوباش اف واگذار شد. توپچوباش اف طی سخنانی گفت که مسلمانان روسیه از سرنگونی تزاریزم استقبال کرده و در هر جا به حفظ و تقویت سازمانهای اجتماعی و سیاسی و دستاوردهای انقلابی- آزادی، برابری و برادری مبادرت می نمایندمی‌نمایند. در تاریخ 5۵ تا 6۶ و 12۱۲ سپتامبر 1917۱۹۱۷ جلسه بعدی کمیته سازمان هایسازمان‌های اجتماعی مسلمان باکو تشکیل شد. در این جلسه علیمردان بیگ توپچوباش اف به ریاست کمیته، محمدامین رسولزاده و فتحعلی خان خویسکی بعنوان معاونان رئیس انتخاب شدند.شدند؛ و در ماههایماه‌های اکتبر و نوامبر او بر اساس حق رأی عمومی در انتخابات دومای باکو شرکت کرد و به عنوان عضو دوما انتخاب شد.
* توپچوباش اف یکی از افرادی بود که سعی در جلوگیری هر چه سریعتر از کشتار جمعی مردم آذربایجان توسط بلشویک هابلشویک‌ها و داشناک هاداشناک‌ها به تاریخ 30۳۰ مارس و اول آوریل 1918۱۹۱۸ در باکو داشت و در "«کنفرانس صلح"» مورخ اول آوریل به رهبری آ. جاپاریدزه شرکت کرد و مطالبات کمیته دفاع انقلابی را پذیرفت.
* علیمردان بیگ توپچوباش اف که با خوشحالی فراوان از تاسیستأسیس جمهوری خلق آذربایجان استقبال کرد، در دولت دوم فتحعلی خان خویسکی مورخ ژوئن 1918۱۹۱۸ بعنوان وزیر فاقد مقام و در ماه اکتبر نیز به عنوان وزیر امورخارجه منصوب گردید. وی از روز برقراری جمهوری خلق آذربایجان بعنوان یک دانشمند حقوقدان با نیروی هر چه تمامتر در راستای به رسمیت شناخته شدن دولت از طرف کشورهای جهان و ایجاد روابط دیپلماتیک تلاش کرد.
* دولت آذربایجان با هدف برقراری روابط دیپلماتیک با امپراتوری عثمانی و بواسطه آن با کشورهای اروپایی، علیمردان بیگ توپچوباش اف را بعنوان وزیر با اختیارات فوق العادهفوق‌العاده به استانبول اعزام کرد. در تلگرام فتحعلی خان خویسکی به محمد امین رسول زاده که رئیس وقت دفتر نمایندگی آذرایجان در استانبول بود، آمده استآمده‌است: "«طی مصوبه مورخ 20۲۰ اوت 1918۱۹۱۸ دولت، علیمردان بیگ توپچوباش اف که عضو حکومت آذربایجان بود، بعنوان وزیر دارای اختیارات کامل در کلیه مسایل مربوط به منافع جمهوری آذربایجان جهت دیدار و گفتگو با حکومت امپراتوری عثمانی اعزام می گردد"می‌گردد».
* توپچوباش اف که به تاریخ 23۲۳ اوت 1918۱۹۱۸ از گنجه شروع به سفر کرد، با حرکت از مسیر تفلیس و باتوم، پس از مشکلات عدیده در اواخر ماه سپتامبر به استانبول رسید.
* وی پس از ورود به [[استانبول]] ظرف کوتاه مدت، یعنی در ماه هایماه‌های اکتبر و نوامبر 1918۱۹۱۸ ضمن دیدار با سلطان عثمانی و تعدادی وزرا و دیپلمات، آنان را در جریان وضع سیاسی و اقتصادی آذربایجان قرار داد و پیرامون مسایل مختلف به تبادل نظر پرداخت. درمورد بند مربوط به آذربایجان قرارداد مودروس به وزارت امورخارجه ترکیه یادداشت اعتراض ارایه کرد. او نشان داد که این قرارداد "«موجب تسهیل اشغال آذربایجان می گرددمی‌گردد که کشور را در معرض خطر قرار می دهد...می‌دهد… واگذاری راه آهن جمهوری آذربایجان به یک کشور خارجی با قوانین بین المللی مطابقت ندارد"».
== فعالیت او در پارلمان آذربایجان ==
* 7۷ دسامبر سال 1918۱۹۱۸ پارلمان آذربایجان در شرایط سیاسی بسیار دشوار فعالیت خود را آغاز کرد. محمد امین رسول زاده رئیس شورای ملی و حزب مساوات ضمن افتتاح پارلمان، ضمن تبریک این رویداد مهم به اعضای آن، آنان را به حراست از منافع و امنیت مردم فراخواند. درعین حال، رسول زاده انتخاب رئیس و معاون پارلمان را پیشنهاد کرد.
* علیمردان بیگ توپچوباش اف که علیرغم حضور در استانبول، در آذربایجان و همچنین کل [[قفقاز]] از شهرت و احترام فراوانی برخوردار بود، به اتفاق آراء به ریاست اولین پارلمان آذربایجان انتخاب شد. طبق نوشته ف. کاظمکاظم‌زاده زاده تاریخ دانتاریخ‌دان: "«علیمردان بیگ توپچوباش اف که به ریاست پارلمان انتخاب گردید، یک حقوقدان تحصیل کرده و در دیدگاه هایدیدگاه‌های خود پایدار بود"».
* روز 28۲۸ دسامبر پارلمان آذربایجان هیاتی را جهت سفر به کنفرانس صلح پاریس انتخاب کرد. اعضای هیاتهیئت عبارتند: ع. توپچوباش اف (رئیس پارلمان)، محمدحسن حاجینسکی (نائب رئیس)، اَ. شیخ الاسلام اف، احمد بیگ آقایف، م. محرم اف، ج. حاج بیگلی و م. مهدی اف. هیاتهیئت آذربایجانی که عازم کنفرانس صلح پاریس بود، 20۲۰ ژانویه 1919۱۹۱۹ به استانبول آمد.آمد؛ ولی حکومت فرانسه ویزای ورود آنان به پاریس را صادر نکرد. بعد از این علیمردان بیگ توپچوباش اف ضمن دیدار با دیپلمات هادیپلمات‌ها و نمایندگان کشورهای ترکیه، ایران، روسیه، آمریکا، انگلیس و فرانسه، درمورد شرایط سیاسی و اقتصادی [[آذربایجان]] به آنان اطلاع داد و خواستار حمایت از به رسمیت شناخته شدن آذربایجان بعنوان یک دولت مستقل از سوی آن کشورها شد. نه تنها نمایندگان آذربایجان، بلکه بخشی از نمایندگان دان، کوبان، اتحاد کوهستانی ها،کوهستانی‌ها، [[اوکراین]] و [[گرجستان]] نیز اجازه ورود به پاریس نیافتند. آنها نیز در استانبول بودند. نمایندگان این کشورها شروع به تلاش مشترک برای گرفتن ویزای پاریس کردند. یادداشت تفاهمنامه ای به رهبری علیمردان بیگ توپچوباش اف تنظیم شد و نمایندگان با امضای آن، تقدیم دریاسالار "«وب"» کمیساریای عالی بریتانیا در [[استانبول]] نمودند. درست سه ماه از مبارزه سرسخت، یعنی روز 22۲۲ آوریل 1919۱۹۱۹ ع. توپچوباش اف در رأس هیاتهیئت آذربایجانی عازم پاریس شد. نمایندگان آذربایجان که در اوایل ماه می به پاریس رسیدند، طی یک ماه با هیات هایهیئت‌های لهستان، گرجستان، ایران، آمریکا، انگلیس و سایر کشورها دیدار و دربارهدربارهٔ شرایط سیاسی و اقتصادی گفتگو کردند. ظرف این یک ماه یکی از دستاوردهای مهم نمایندگان آذربایجان به رهبری ع. توپچوباش اف، دیدار با وودرو ویلسون رئیس جمهوررئیس‌جمهور آمریکا که از چهره هایچهره‌های برجسته سیاسی آن دوران بود، میباشدمی‌باشد.
== فعالیت وی در خارج از آذربایجان ==
* در تاریخ 28۲۸ ماه می سال 1919۱۹۱۹ و. ویلسون رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا هیأتهیئت آذربایجانی به رهبری ع. توپچوباش اف را به حضور پذیرفت. توپچوباش اف با ارایه اطلاعات جامع به رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری آمریکا درخصوص وضعیت سیاسی و اقتصادی آذربایجان، از جمله قفقاز و آذربایجانی ها،آذربایجانی‌ها، یادداشت تفاهمنامه 3۳ ماده ای جهت ارایه به کنفرانس صلح پاریس را تقدیم ویلسون کرد. با وجود اینکه نمایندگان آذربایجان در این نشست به اهداف خود نرسیدند، ولی و. ویلسون به آنان اطمینان داد که: "«... از این پس مردم آذربایجان در امر حفظ آزادی و استقلال خود...خود… از مساعدت و حمایت هایحمایت‌های آمریکای بزرگ برخوردار خواهند شد"».
* "«یادداشت صلح پاریس نمایندگان جمهوری آذربایجان قفقاز"» که شخصاشخصاً توسط ع. توپچوباش اف تنظیم گردید، به دبیرخانه کنفرانس صلح ارایه شد. این سند عبارت از 14۱۴ بخش است. در اینجا اطلاعات وسیع و جامع درمورد تاریخی-قوم نگاری، وضعیت اقتصادی و سیاسی آذربایجان به نماینداگان کنفرانس ارایه می شدمی‌شد. هیأتهیئت آذربایجانی به رهبری ع. توپچوباش اف ضمن گسترش فزاینده فعالیت هایفعالیت‌های خود، به اتفاق نمایندگان گرجستان، لتونی، استونی، قفقاز شمالی، بلاروس و اوکراین در تاریخ 13۱۳ ژوئن، 7۷ ژوئیه و 8۸ اکتبر 1919۱۹۱۹ به رئیس کنفرانس صلح یادداشت اعتراض، اعلامیه و نامه ارسال کرد.
* 15۱۵ ژانویه 1920۱۹۲۰ ع. توپچوباش اف و م. محرم اف از نمایندگان آذربایجان، ی. سیرئتیلی و ز. آوال اف از نمایندگان گرجستان به وزارت امورخارجه فرانسه دعوت شدند. ژول کامبون دبیر اول وزارتخانه 11۱۱ ژانویه با اعلام به رسمیت شناخته شدن استقلال آذربایجان عملاً از سوی اعضا شورای عالی و کشورهای متحد، سند رسمی کنفرانس صلح پاریس را تقدیم ع. توپچوباش اف کرد. توپچوباش اف ضمن ارایه اطلاعات مختصر دربارهدربارهٔ وضع سیاسی آذربایجان، از بابت به رسمیت شناخته شدن کشورش از طرف دولت هایدولت‌های بزرگ سپاسگزاری کرد. او درعین حال گفت که جمهوری آذربایجان هم انتظار کمک و هم به رسمیت شناختن رسمی استقلال آن از جانب کشورهای بزرگ را دارد. به رسمیت شناخته شدن جمهوری آذربایجان از سوی قدرت هایقدرت‌های بزرگ جهان نتیجه فعالیتفعالیت‌های های موفقیت آمیزموفقیت‌آمیز دیپلماتیک هیأتهیئت آذربایجانی به رهبری ع. توپچوباش اف بود. علیمردان بیگ توپچوباش اف به مناسبت پیروزی به دست آمده درنتیجه کار و تلاش سخت و بی وقفه از پاریس به نصیب بیگ یوسف بیگ اف نخست وزیرنخست‌وزیر جمهوری آذربایجان می نوشتمی‌نوشت: " «هیچ چیزی مثل سیاست انعطاف پذیر و متغیرنمی باشد...باشد… اکنون عصر تقویت امیدهای ما هم برای زندگی آزاد و مستقل شروع می شودمی‌شود. ما هرگز امید خود را از دست نمی دادیم...نمی‌دادیم… به همین دلیل معتقد بودیم که مردم کشورمان می توانندمی‌توانند زندگی مستقل داشته باشند و به هر نحوی استقلال ملی را بدست بیاوریم...بیاوریم… در برابر چنین سعادت ارزشمندی هرگز عقب نشینی نکرده و نخواهیم کرد، زیرا ما چیزی را همتراز (برابر) با این سعادت نمی شناسیم"نمی‌شناسیم».
* علیمردان بیگ توپچوباش اف، از شخصیت هایشخصیت‌های برجسته جمهوری خلق آذربایجان در سالهای 1920۱۹۲۰ تا 1934۱۹۳۴ در [[پاریس]] زیسته و به فعالیت هایفعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ادامه داده، درمورد تاریخ، جغرافی، ادبیات آذربایجان، استقرار جمهوری دموکراتیک آذربایجان و دربارهدربارهٔ شخصیت هایشخصیت‌های ادبی کتاب هاکتاب‌ها نوشته و مقالاتی در روزنامه هاروزنامه‌ها و مجلات به تحریر درآورده است. ع. توپچوباش اف بعنوان یکی از چهره هایچهره‌های معروف مهاجرت سیاسی، ضمن دیدار با نمایندگان محافل رسمی فرانسه، موضوع حمایت از نیروهای ملی در مبارزه برای پایان اشغال آذربایجان را مطرح و مسایل مربوط به روابط دوجانبه را مورد مذاکره قرار داده استداده‌است. او به تاریخ 5۵ تا 16۱۶ ژوئیه در کنفرانس اسپا (بلژیک)، از 21۲۱ فوریه تا 14۱۴ مارس 1921۱۹۲۱ در کنفرانس لندن (بریتانیا) و در ماههایماه‌های آوریل و می 1922۱۹۲۲ در کنفرانس جنوا (ایتالیا) و سایر همایش هاهمایش‌ها شرکت کرد. ع. توپچوباش اف در 5۵ نوامبر 1934۱۹۳۴ در منطقه سن- دنی پاریس درگذشت و در گورستان "«کلاود مقدس"» خاکسپاری شد.
* ناگفته نماند که سِوَر خانم مادر علیمردان بیگ از خاندان "«وکیل اف"» بود.
== یاد و خاطره او ==
فیلم "«قبرهای غریب"» درمورد علیمردان بیگ توپچوباش اف در حال ساخت است.
== پیوند به بیرون ==
[http://files.preslib.az/projects/azerbaijan/gl6.pdf مشاهیر آذربایجان ]
== منابع ==
{{پانویس}}
{{ترتیب‌پیش‌فرض:توپچوباشوف، علیمردان}}
[[رده:آذری‌های گرجستان]]
[[رده:اهالی تفلیس]]
| 