علی‌اکبر معین‌فر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
مرتب سازی و حذف بخش‌های تکراری از متن مقاله
برچسب: حذف حجم زیادی از مطالب منبع‌دار
خط ۱:
{{بهبود منبع|تاریخ=اکتبر ۲۰۱۷}}
{{Infobox Officeholder
| image =علی_اکبر_معین_فر.jpg
سطر ۱۵ ⟵ ۱۴:
| successor1 =
|nationality = {{پرچم|ایران}}
| alma_mater =<small>[[مهندسی عمران]]</small> [[دانشگاه تهران]]<br> <small>[[مهندسی زلزله]]</small> [[دانشگاه واسدا]]
|party =
|otherparty =
سطر ۲۵ ⟵ ۲۴:
|awards =
}}
'''علی‌اکبر معین‌فر''' (زاده [[۲۲ دی]] [[۱۳۰۶]]<ref>http://live110.ir/post/bMtCNwgdYW/درگذشت_معین_فر؛_اولین_وزیر_نفت_ایران</ref> در [[تهران]]، درگذشته [[۱۲ دی]] [[۱۳۹۶]] در [[تهران]]) [[سیاست‌مدار]] و [[مدیر ارشد اجرایی]] [[ایران|ایرانی]] بود، که نخستین [[وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران|وزیر نفت]] پس از [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب سال ۱۳۵۷]] در ایران محسوب می‌شود. وی دانش‌آموخته [[مهندسی راه و ساختمان]] از [[دانشگاه تهران|دانشکده فنی دانشگاه تهران]] و کارشناسی ارشد [[مهندسی زلزله]] از [[دانشگاه واسدا]] می‌باشد. او از اعضای [[نهضت آزادی]] بود.
 
== تحصیلات ==
* کارشناسی [[مهندسی راه و ساختمان]] از [[پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران|دانشکده فنی دانشگاه تهران]] در سال ۱۳۳۰.
* کارشناسی ارشد [[مهندسی زلزله]] از [[دانشگاه واسدا]] (Waseda University[[توکیو]]) توکیو در ژاپن در سال ۱۹۶۰ میلادی.
 
== زندگی‌نامه ==
علی اکبر معین فر در سال ۱۳۰۶ در [[تهران]] به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی [[دانشکده فنی دانشگاه تهران]] ثبت نام کرد و سپس از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمانراه‌وساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بودبود، که فعالیت‌های [[انجمن اسلامی]] اندک اندکاندک‌اندک پایه‌گذاری گردید. نخستین فعالیت‌های وی از همین سالها آغاز شد:
 
نخستین{{نقل فعالیت‌های وی از همین سالها آغاز شد: «قول|در جریان ملی‌شدن صنعت نفت، اعتراضات دانشجویی نقشی مهم بازی کرد. همزمان با نطقهای آتشیننطق‌های [[حسین مکی]] در مجلس که بخش عمده آنها را دکتر [[کاظم حسیبی،حسیبی]]، استاد دانشکده فنی، تهیه می‌کرد، ما دانشجویان نیز بیرون مجلس با نصب پرچم ایران به صورت نواری روی سینه‌مان در حالی که در قسمت سفیدرنگ پرچم نوشته شده بود «صنعت نفت در سرتاسر کشور ایران باید ملی شود»، به تظاهرات و راهپیمایی می‌پرداختیم.»}}
 
وی تحصیلات خود را در رشته [[مهندسی راهعمران|مهندسی و ساختمانراه‌وساختمان]] در [[دانشکده فنی دانشگاه تهران]] در سال ۱۳۳۰ به پایان برد و در سال ۳۱۱۳۳۱ به خدمت نظام وظیفهسربازی، اعزام شد. وی از سال ۳۲۱۳۳۲ کارفعالیت در [[صنعت نفت]] را آغاز کرد و برای کار در شرکت نفت[[پالایشگاه آبادان]] که ریاست آن را [[مرتضی‌قلی بیات]] بر عهده داشتداشت، عازم [[آبادان]] شد. هنوز یک روز از ورود به [[آبادان]] نگذشته بودبود، که از تهران خبر کودتا علیه دولت مصدق به وی رسید.
 
بعدها در بانک ساختمان به عنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله سال ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دوره‌ای تحقیقاتی در رشته [[مهندسی زلزله]] به [[دانشگاه واسدا]] دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.
 
بعد از بازگشت از [[توکیو]] و به دنبال [[زلزله بوئین زهرا]] در سال ۴۱،۱۳۴۱ مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. از سال ۱۹۶۵،۱۹۶۵ به عنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله ادامه داد. مدتی همنیز به‌عنوان استاد پاره‌وقت در مقطع فوق‌لیسانسفوق‌لیسانس، به تدریس مهندسی زلزله در [[دانشگاه پلی تکنیک تهران|دانشگاه پلی‌تکنیک]] پرداخت. وی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱ در بانک ساختمانی،ساختمانی و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامیاسلامی، در دفتر فنی [[سازمان برنامه و بودجه|سازمان برنامه و بودجه کشور]] به فعالیت مشغول بود. در سال‌های اخیر، عمده فعالیت‌های سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبت‌ها و مصاحبه محدود شده‌است.
 
== فعالیت‌ها و خدمات ==
در سال‌های اخیر، عمده فعالیت‌های سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبت‌ها و مصاحبه محدود شده‌است.
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در کشورکشور، با نام معینعلی‌اکبر فرمعین‌فر شروع می‌شود.{{مدرک}} وی اساساً به همین دلیلدلیل، بنا به درخواست دکتر [[ابوالحسن بهنیا]] که ریاست وقت دفتر فنی [[سازمان برنامه و بودجه]] را بعهده داشتندداشت، به آن سازمان دعوت بکار شدندشد.
 
طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد وگردید، سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در [[امپریال کالج|کالج امپریال دانشگاه لندن]] مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت گردید. ایجاد شبکه شتاب‌نگاری کشور از خدمات بنیادی معین‌فر در زمان فعالیت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود. تدوین آئین‌نامه زلزله ایران در دهه ۱۳۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی ابوالحسن بهنیا آغاز شد.
== فعالیت‌های ماندگار در مهندسی راه و ساختمان ==
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در کشور با نام معین فر شروع می‌شود.{{مدرک}} وی اساساً به همین دلیل بنا به درخواست دکتر ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه را بعهده داشتند به آن سازمان دعوت بکار شدند.
 
معین فرمعین‌فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی بودهبود و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمی‌ترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئین‌نامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعمل‌های ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید. تدوین مجموعه مقررات ملی در [[وزارت مسکن و شهرسازی]] یکی دیگر از خدمات ماندگار معین‌فر به‌شمار می‌رود.
طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت گردید.
 
خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت که برای ایشان افتخاراتی علمی نیز به همراه آورد. وی به مدت هشت سال عضو هیئت مدیره‌های «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰۱۹۷۰ میلادی بودهبود و همتا اکنونپیش از درگذشت، عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد می‌باشدبود. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی به ایشانوی اعطا گردید.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود. تدوین آئین‌نامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی دکتر بهنیا آغاز شد.
 
معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمی‌ترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئین‌نامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعمل‌های ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید. تدوین مجموعه مقررات ملی در [[وزارت مسکن و شهرسازی]] یکی دیگر از خدمات ماندگار معین‌فر به‌شمار می‌رود.
 
خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت که برای ایشان افتخاراتی علمی نیز به همراه آورد. وی به مدت هشت سال عضو هیئت مدیره‌های «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هم اکنون عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد می‌باشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا گردید.
 
معین فر از فعالان حرکت‌های اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب می‌شود. بنیان‌گذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت به عنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان از جمله خدمات وی محسوب می‌شود.
 
== عضویت در کابینه بازرگان و انتصاب به عنوان نخستین وزیر نفت ==
پس از شکل‌گیری [[شورای انقلاب،انقلاب]]، به عنوان اولین نهاد رسمی انقلابی،انقلابی دولت موقت، دومین نهادی بود که با اوج‌گیری انقلاب و درآستانهدر آستانه پیروزی آن تشکیل شد. حکم بازرگان در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ یک هفته پیش از پیروزی انقلاب در [[مدرسه علوی]] و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی قرائت شد. ۲۴ بهمن ماه اولین گروه از وزیران دولت موقت معرفی شدند که معین فر در این میان نبود. چندی بعد با معرفی وزیران باقی‌مانده، کابینه بازرگان تکمیل شد و معین فر به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. از یازدهم فروردین ۵۸۱۳۵۸ نیز تیمسار [[محمدتقی ریاحی]] به وزارت دفاع رفت و از هفتم مهرماه، دکتر [[مصطفی چمران]] بر جای او نشست. در همان زمان، [[محمدعلی رجایی]]؛ [[وزیر آموزش و پرورش]]، [[حسن حبیبی]]؛ وزیر فرهنگ و دکتر [[یدالله سحابی]]؛ وزیر مشاور در امور انقلاب و [[عزت‌الله سحابی]]؛ سرپرست سازمان بودجه،برنامه و بودجه شدند. بدین ترتیب، [[علیعلی‌اکبر اکبر معین فر]]معین‌فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه تأسیس نفت شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی =http://emam.com/posts/view/1989| عنوان = حکم انتصاب آقای علی اکبر معین فر به سمت وزیر نفت | ناشر = [[سایت جامع امام خمینی]]}}</ref> از اصلی‌ترین چالش‌های دوران وزارت وی، بخشنامه ۶ روز کار در هفته و کار در پنجشنبه‌ها بود. این بخشنامه با اعتراض تعدادی از کارکنان وزارت نفت روبرو شد.
از اصلی‌ترین چالش‌های دوران وزارت وی، بخشنامه ۶ روز کار در هفته و کار در پنجشنبه‌ها بود. این بخشنامه با اعتراض تعدادی از کارکنان وزارت نفت روبرو شد.
 
== عضویت در دولت شورای انقلاب ==
پس از استعفای دولت بازرگان در ۱۴ آبان ۵۸،۱۳۵۸ دولت شورای انقلاب آغاز به کار کرد. بدنه اصلی این دولت، همان وزرای دولت بازرگان بود و تنها چند وزیر تغییر کرد. معین فر همچنان در این دوران وزیر نفت بود.
 
== نمایندگی مجلس ==
پس از برگزاری [[انتخابات ریاست جمهوری]] در ۵ بهمن ۵۸،۱۳۵۸، در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ [[دوره نخست مجلس شورای اسلامی|اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی]] برپا شد. [[نهضت آزادی]] تصمیم به شرکت فعال در انتخابات گرفت. از این رو، در ائتلافی با انجمن اسلامی مهندسین با همگامی آیت‌الله زنجانی و [[محمدتقی شریعتی]] لیستی را برای تهران تدارک دیدند. این لیست شامل افراد ذیل می‌شد: [[مهدی بازرگان]]، [[عبدالعلی بازرگان]]، [[یدالله سحابی]]، [[عزت‌الله سحابی]]، [[مصطفی چمران]]، [[حسن حبیبی]]، علی‌اکبر معین‌فر، [[ابراهیم یزدی]]، [[محمد توسلی]]، [[محمدعلی رجایی]]، [[هاشم صباغیان]]، [[جلال‌الدین آشتیانی]]، [[فتح‌الله بنی‌صدر]]، [[علی‌اصغر بهزادنیا]]، [[علی دانش‌منفرد]]، [[علی صادقی‌تهرانی]]، [[مصطفی کتیرایی]] و [[محمود مانیان]] هجده نام نوشته در صورت جلسه پایانی ائتلاف بودند.
 
معین‌فر در این انتخابات با ۱٬۴۳۹٬۳۶۰ رأی در رتبه چهارم قرار گرفت. وی در فهرست ائتلاف بزرگ، که از [[جامعه روحانیت مبارز]]، [[حزب جمهوری اسلامی]]، [[سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی]] و چند گروه مذهبی دیگر تشکیل می‌شد، هم قرار گرفت و موفق به ورود به مجلس در دور اول شد. او در کنار [[حسن حبیبی]] و [[محمدعلی رجایی]] ۳ نام مشترک این دو فهرست بودند.
 
== فعالیت‌های پس از جدایی از سیاست ==
در سال‌های اخیر،آخر حیات، عمده فعالیت‌های سیاسی معین فر، به حضور در مراسم ومراسم، مناسبت‌ها و مصاحبهمصاحبه‌ها، محدود شده‌استشده‌ بود. البتهگرچه در انتخابات سال ۱۳۷۶،۱۳۷۶ و مدتی پیش از برگزاری، علی اکبر معین فر برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد. دومین یادواره بزرگداشت برگزیدگان مهندسی عمران کشور با معرفی منتخبان توسط [[مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن]] برگزار شد.
 
خدمات معین فر که موضوع دومین یادواره مهندسی عمران کشور و تجلیل از آنهاست طیف وسیعی از امور مربوط به مهندسی راه و ساختمان یا عمران را شامل می‌شود که عمده آنها سر و سامان دادن به ضوابط فنی این رشته از مهندسی است و در رأس آنها امور مربوط به مسئله زلزله کشور است.
 
به گزارش شاسا طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. لازمه این طرح، مطالعه هزاران صفحه یادداشت‌های جهانگردان ایرانی، عرب و سایر زبانها و تغییر آنها به زبان مهندسی زلزله امروز است که کاری بس بزرگ به حساب می‌آید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت گردید.
 
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود که بعداً خود اداره و مسئولیت ثبت و ضبط اطلاعات آن را به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن منتقل کردند و تا مدتها شخصاً سرپرستی این مطالعات را در مرکز بعهده داشتند.
 
تدوین آئین‌نامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی [[ابوالحسن بهنیا]] آغاز شد. در سال‌های نخست ضوابط مربوط به این امر در استاندارد شماره ۵۱۹ که مربوط به بارگذاری ساختمان‌ها بود، تدوین شد و سپس بعد از یک دوره فترت استاندارد شماره ۸۴–۲۸۰۰ که عملاً آئین‌نامه زلزله ایران محسوب می‌شود با این تاریخچه تدوین شد و در تمام طول مدت معین‌فر از اعضای فعال و مؤثر آن بود.
 
معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمی‌ترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئین‌نامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعمل‌های ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید.
 
این مجموعه به علت برخورد با طوفانهای قبل از انقلاب و مسائل بعدی آن به سرانجام نرسید. تنظیم مقررات ملی ساختمانی که کلیه فعالیت‌های ساختمان‌سازی را در بر بگیرد از جمله آرزوهای دیرینه کارشناسان فنی کشور می‌بود. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار معین‌فر به‌شمار می‌رود.
 
خدمات معین‌فر در زمینه مطالعات مربوط به زلزله‌های ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت.
 
وی به مدت هشت سال عضو هیئت مدیره‌های «مؤسسه بین‌المللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هم اکنون عضو مادام‌العمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد می‌باشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بین‌المللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطاء گردید.
 
به گزارش شاسا معین فر از فعالان حرکت‌های اجتماعی در جامعه مهندسین کشور محسوب می‌شود. بنیان‌گذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت در کانون کارشناسان دادگستری از جمله خدمات وی محسوب می‌شود. معین فر در تعداد زیادی از کمیته‌های فنی مربوط به امور ساختمان حضور داشته و هم اکنون هنوز عضو فعال آیین‌نامه ۲۸۰۰ ایران می‌باشد.
 
علی‌اکبر معین‌فر در ۱۲ دی ۱۳۹۶ به علت بیماری در منزل شخصى اش درگذشت.<ref>http://www.ilna.ir/بخش-اقتصادی-4/577732-علی-اکبر-معین-فر-اولین-وزیر-نفت-ایران-درگذشت</ref>
 
== جوایز و مدارج ==
سطر ۹۶ ⟵ ۷۰:
 
== درگذشت ==
علی اکبر معین فر صبح روز سهدر شنبهتاریخ ۱۲ دی (۲ ژانویه)۱۳۹۶ در سن هشتاد و نه سالگیسالگی، به دلیل بیماری کلیوی در منزل شخصى‌اش در تهران درگذشت.<ref>{{cite web|last1=جهان|TABNAK|first1=سایت خبری تحلیلی تابناک|اخبار ایران و|title=علی اکبر معین فر درگذشت|url=http://www.tabnak.ir/fa/news/760979/علی-اکبر-معین-فر-درگذشت|website=سایت خبری تحلیلی تابناک{{!}}اخبار ایران و جهان{{!}}TABNAK|accessdate=2 January 2018|language=fa-IR}}</ref> <ref>http://omran.online/aliakbar-moinfar/</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
== {{پانویس ==}}
{{کابینه دولت شورای انقلاب}}
{{وزیران نفت ایران}}
سطر ۱۱۸ ⟵ ۹۰:
[[رده:ملی-مذهبی‌ها]]
[[رده:مهندسان عمران اهل ایران]]
[[رده:سیاست‌مداران اهل ایران]]
[[رده:نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی]]
[[رده:وزیران دولت موقت مهدی بازرگان]]