عشایر کوچ‌نشین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
EmilyEEktown (بحث | مشارکت‌ها)
جز دقیق کردن ارجاع
اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی
خط ۱:
{{تمیزکاری}}
{{تغییرمسیر|کوچ}}
[[پرونده:عکس های روستای خفر در سمیرم (خفر پادنا) khafr village In iran- Isfahan Province 05.jpg|جایگزین=عشایر حومه منطقه پادنا|بندانگشتی|[[عشایر]] حومه منطقه [[پادنا]]]]
به کسانی که به جامعه عشایری تعلق دارد '''عشایر''' گفته می‌شود. واژهٔ عشایر، جمع عشیره به معنی [[قبیله]] است. جامعه عشایری شیوه زیستی متفاوت و جدای از شیوه زیست شهری و شیوه زیست روستایی است. این جامعه عبارت است از جامعه انسانی نسبتاً خوداتکا و خودبسنده که ساخت اجتماعی قبیله‌ای دارد و عموماً زندگی خود را از [[دامداری]] اداره می‌کنند. با تغییر فصول، عشایر معمولامعمولاً برای یافتن مراتع مناسب برای حیواناتشان محل زندگی خود را تغییر می‌دهند.<ref name=":0">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=Annamoradnejad, Rahimberdi; Lotfi, Sedigheh|عنوان=Demographic changes of nomadic communities in Iran (1956–2008)|ژورنال=Asian Population Studies|سری=|ناشر=6|تاریخ=|صفحه=335–345|زبان=انگلیسی|شاپا=|doi=10.1080/17441730.2010.512764|پیوند=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17441730.2010.512764|تاریخ دسترسی=}}</ref>
 
واژه عشایر بیشتر در [[زبان فارسی]] و در مورد [[ایل]]‌های کوچنده در [[ایران]] به کار می‌رود. عشایر در قدیم در تعیین حکومت‌ها نقش اساسی داشته‌اند و اکثر خاندان هاو سلسله‌های حاکم بر ایران خاستگاه عشایری داشته‌اند.{{مدرک}} عشایر تقریباً نیروهای اصلی جنگی ایران را تشکیل می‌داده‌اند. شیوه زیست عشایری اصطلاحات و ادبیات خاص خود را باز تعریف کرده و به عنوان جامعه سوم در ایران مطرح است. بعضی از اصطلاحاتی که مشتق از واژه عشایری است عبارتند از:
* ''عشایر اسکان یافته'': خانوارهای عشایری که تمامی اعضای آن در یک مکان، سکونت ثابت اختیار کرده و کوچ نمی‌کنند اما با توجه به حفظ برخی مناسبات اقتصادی (مالکیت و حقوق بهره‌برداری از مراتع و منابع قلمرو) و فرهنگی ـ اجتماعی (احساس تعلق به ایل و عشیره) خود را عضو ایل، طایفه و ... تلقی می‌کنند.
* ''عشایر کوچنده'': به عشایری که حداقل سه ویژگی ساخت اجتماعی قبیله‌ای، اتکای معاش به دامداری، و شیوه زندگی مبتنی بر کوچ را داشته باشند گفته می‌شود.
* ''عشایر نیمه کوچنده'': به آن تعداد از خانوارهای عشایری گفته می‌شود که حداقل در یکی از قطب‌های استقرار (منطقه ییلاق، قشلاق یا میان‌بند) دارای سکونت‌گاه ثابت بوده و همواره تعدادی از اعضای خانوار در آنجا سکونت دارند.
خط ۱۴:
 
'''[[طایفه]] :'''
عبارت از یک واحد اجتماعی ـ سیاسی متشکل از چند تیره است و در سلسله مراتب رده‌های ایلی، مهمترین و مشخص‌ترین رده به شماربه‌شمار می‌رود. در سلسله مراتب سازمان اجتماعی عشایر ایران، اکثر طوایف بین ایل و تیره قرار می‌گیرند اما طوایفی نیز وجود دارند که به هیچ ایلی وابسته نبوده و طایفه مستقل نامیده می‌شوند.
 
'''[[طایفه مستقل]] :''' در ساختار مبتنی بر تقسیمات ایلی جامعه عشایر ایران معمولاً بعضی از طوایف پیوند اجتماعی یا سیاسی چندانی با ایل خاصی نداشته و معمولاً از باقیمانده یک ایل مستقل که قدرت اجتماعی و اقتصادی و تعداد جمعیت آنها تحلیل رفته باشد شکل می‌گیرند این طوایف نه چندان ضعیف شده‌اند که در ساختار سایر ایلات جای گیرند و نه چندان قوی هستند که خود ایل مستقل باشند اینگونه بوده است که به عنوان طایفه مستقل از سایر ایلات به حیات خود ادامه می‌دادند و کلانتر مستقل از ایل خانان برای آنان منصوب می‌شده است. به عنوان مثال [[کردشولی]]‌ها در استان فارس که قبلاً ایل مستقلی بوده‌اند در مقاطعی به عنوان طایفه مستقل در تقسیمات کشوری مبتنی بر ایل طایفه مستقل خوانده می‌شدند.
 
'''[[تیره (زیست‌شناسی)|تیره]]:'''
در ساختار اجتماعی عشایر ایران، تیره از مجموع چند رده کوچک‌تر (مانند تش، بُنکو، گوبک، دودمان و ...) تشکیل می‌شود که عمدتاً بعد از طایفه قرار دارد و رکن اصلی طایفه و ایل محسوب می‌شود. اساس تیره مبتنی بر پیوندهای خویشاوندی واقعی و اصل و نسبی از خط صلبی (پدری) است که همبستگی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و دفاع از منافع افراد عضو را به عهده دارد.
 
== کوچ عشایر ==