سویا: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
←محصولات ساخته شده از سویا: ابرابزار |
FreshmanBot (بحث | مشارکتها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
||
خط ۲۴:
میزان روغن در سویا۱۸-۲۵ درصد، کلزا۴۰-۵۰ درصد، آفتابگردان۲۵-۵۰ درصد، گلرنگ۴۰-۵۰ درصد، کنجد۲۵-۴۵ درصد، بادام زمینی۴۵-۶۵ درصد میباشد.
همان طور که ملاحظه میشود میزان پروتئین سویا دو برابر سایر دانههای روغنی است و البته درصد روغن آن نیز از سایر دانههای روغنی رایج کمتر است. وجود پروتئین زیاد سبب
== محصولات ساخته شده از سویا ==
خط ۴۱:
=== توفو ===
[[توفو]]،
== خصوصیات گیاهشناسی ==
خط ۵۵:
در سویا هر چه فاصله غلاف بندی ازسطح خاک بیشتر باشد، به همان اندازه برداشت مکانیزه راحت تر خواهد بود و غلاف به جای مانده بر روی بوته در حداقل خواهد بود.
فاصله اولین غلافهای بوته از سطح خاک غالباً تابع ژنوتیپ و تراکم بوته است و در تراکم بالا غلاف در سطح بالاتری از سطح خاک تشکیل میشود.
در سویا تعداد ساقههای فرعی در ارقام دیررس زیاد بوده و بلعکس، در ارقام زودرس تعداد آنها کمتر است. با افزایش ساقههای فرعی در بوته، عملکرد دانه نیز افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر بین رسیدگی محصول و ارتفاع بوته همبستگی مثبت وجود دارد
[[گرده افشانی]] در لوبیا روغنی خودگشنی است و میزان دگرگشنی وابسته به فعالیت حشرات از ۱٪ تجاوز نمیکند.<ref name="ReferenceA" /> وزن هزار دانه سویا ۶۰ تا ۲۰۰ گرم و با میانگین ۱۵۰ گرم است (بذر ارقام مختلف سویا اندازههای متفاوتی دارند مثلاً بذر کلارک درشت و رقم هیل ریز است) و روغن در پروتئین در لپهها ذخیره میشود.<ref name="ReferenceA" />
خط ۶۲:
با این که سویا گیاهی روز کوتاه است اما بسیاری از ارقام دیگر به طول روز حساسیت ندارند. لوبیا روغنی بر حسب طول روز و در نتیجه زودرسی به ۱۳ گروه شامل ۰۰۰٬۰۰٬۰،I,II,III,IV, V،VI,VII,VIII, IX و X قرار دارند. ارقام ۰۰۰ و ۰۰ کانولا بیتفاوت به طول روز و بسیار زودرس و گروه X بسیار حساس به طول روز و دیر رس است. گروههای V تا VIII در تیپ رشد محدود قرار دارند و گروههای ۰۰ تا IV رشد نامحدود هستند. در ارقام رشد نامحدود تعداد شاخههای جانبی زیاد بوده و یکنواختگی رسیدگی کمتری از انواع رشد محدود دارند.
به جز طول روز، [[شدت نور]] نیز نقش زیادی در رشد و عملکرد سویا دارد
ارقام کلارک ۶۳، ویلیامز و استیل در گروه رشد نامحدود قرار دارند. در ایران بیشتر از ارقام گروه II مانند هارکو و استیل به عنوان زودرس و ارقام گروه III مانند ویلیامز، کلارک ۶۳ و هابیت به عنوان میان رس و ارقام گروه V مانند لی و هیل به عنوان دیررس استفاده میشود. سویاهای دیررس حساسترین گیاهان زراعی به طول روز هستند.
لوبیا روغنی گیاهی گرمادوست است این گیاه درجه حرارتهای بالا را حتی بیش از ذرت تحمل میکند البته این بدین معنا نیست که در درجه حرارتهای زیاد عملکرد خوبی خواهد داشت زیرا بسیاری از غلافها در درجه حرارتهای زیاد ریزش میکنند اما بوته زنده میماند و در اثر درجه حرارتهای بسیار زیاد از بین نمیرود هر چند عملکرد مطلوبی هم تولید نمیکند. حداقل دما برای رشد لوبیا روغنی ۱۰ [[درجه سانتی گراد]] و دمای ۲- دمای کشنده آن است. دمای بالاتر از ۳۵ درجه در طول دوره رشد برای آن مناسب نیست و بذرهای که در درجه حرارتهای بالا تولید میشوند کیفیت مطلوبی ندارند.
سویا حساس به خشکی است و بذر آن در مرحله سبز شدن حساس به آب ایستادگی
لوبیا روغنی سرمای خفیف را در مرحله گیاهچه و مرحله رسیدگی دانه (کمی بیش از ذرت) تحمل میکند.
کشت دیم لوبیا روغنی در مناطق با بارندگی سالانه ۱۰۰۰ [[میلیمتر]] امکانپذیر است (مانند شمال ایران). این گیاه به باد مقاوم است. سویا به عنصر بر و شوری خاک بسیار حساس است.
در غلظت بالای CO2 تثبیت ازت هم افزایش مییابد. به صورت معمول غلظت CO2 جو ppm320 میباشد اما پیش بینیها نشان میدهد که این غلظت تا سال ۲۰۵۰ به ppm600 افزایش یابد. آزمایشها انجام گرفته نشان میدهد که در غلظت ppm600 CO2 در سویا ۵۰درصد افزایش عملکرد دیده میشود و این افزایش عملکرد بیشتر در نتیجه افزایش تعداد غلاف در بوته است و اثر زیادی بر روی اندازه دانهها ندارد. از طرف دیگر بذرهایی که والد
'''عوامل مؤثر بر تثبیت ازت در سویا'''
۱-دما:سویا به عنوان یک گیاه گرمسیری برای فعالیت باکتری همزیست به دمای بین ۲۵ تا ۳۰ درجه [[سانتی گراد]] نیاز دارد. وقتی دمای خاک به کمتر از این حد کاهش یابد، تشکیل گره در سویا کاهش مییابد و در دمای ۱۰ درجه سانتی گراد تشکیل گره مختل میشود.
خط ۷۷:
# دسترسی به آب: دسترسی به آب اثر عمدهای بر تشکیل گره و تثبیت نیتروژن دارد، گره زایی با افزایش [[محتوای آب]] خاک تا زمانی که غرقابی شدن روی میدهد افزایش مییابد. تنش آبی بهطور قابل توجهی تعداد رشتههای سرایت تشکیل شده را کاهش میدهد و از گره زایی جلوگیری میکند.
# غلظتهای بالای نمک: در غلظتهای بالای نمک در آب فعالیت گره به صورت منفی به واسطه بازداری اسمزی گرهها کاهش مییابد.
۵-اسیدیته پایین: اسیدیته معمولاً گره زایی کاهش میدهد و اسیدیته کمتر از ۶ سبب کاهش گره بندی فعالیت ریزویبوم میشود. در
۶-افزایش CO2: تحقیقات نشان داده با افزایش CO2 تثبیت ازت هم افزایش مییابد. علت اینکه افزایش CO2 باعث افزایش فتوسنتز میشود این است قند بیشتری در اختیار باکتری قرار میگیرد. باکتریهایی که بر روی گیاه قرار دارند در عوض ترکیبات مورد نیازشان را از گیاه میگیرند
# عوامل زراعی: عواملی چون آتش زدن مزرعه، آب ایستادگی، سله ممتد و خشکی موجب کاهش فعالیت باکتری میشود.
# فشردگی خاک: فشردگی خاک سبب کاهش رشد ریشه و رشد گرههای تثبیت ازت شده میگردد. قدرت
# تغذیه: کمبود عناصری چون کبالت، کلسیم، منیزیم، فسفر مولبیدن و آهن سبب کاهش یا عدم تشکیل گرههای باکتریایی سویا میشود. عناصر سنگین مانند کادمیوم میتوانند سبب از بین رفتن گرههای باکتریایی شود
# آفات و بیماریها:گرهها ممکن است سطوحی از ویروس را داشته باشند که فعالیت گره را مستقیماً تحت تأثیر قرار میدهند. گرههای ریشه ممکن است به وسیله حشرات یا لاروهای حشرات خورده شوند.<ref name="ReferenceA" />
خط ۹۳:
== مضرات سویا و موارد منع مصرف ==
لوبیای سویای بکر تقریباً خوراکی
آلرژی به سویا معمول بوده و اگر شما یا سایر اعضای خانوادتان به سویا حساسیت دارید، نمیبایست آن را مصرف کنید. نشانههای حساسیت به سویا متفاوت بوده و میتواند شامل آب ریزش بینی، التهاب دستگاه گوارش یا افت فشار ناگهانی شود.{{سخ}}
سویا خطر
سویا ممکن است سطح قندخون را پایین بیاورد پس افراد دیابتی یا کسانیکه قندخون پایینی دارند باید با احتیاط
افرادی که دچار کم خونی، فیبروز کیستیک یا اختلالات تیروئید، معده، روده، سیستم ایمنی و قلبی دارند، باید با احتیاط مصرف شود.{{سخ}}
افراد مبتلا به نقرس بهتر است مصرف سویا را کم و محدود نمایند.{{سخ}}
تفاله سویا یا سویای فرآوری شده که پسماند
== موارد مرتبط ==
|