گنبد آسمان: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه فرمامنت در انگلیسی از ریشه لاتین فرمامنتوم گرفته شده استشده‌است که ترجمه لغت عبری رکیا (רָקִ֫יעַ) میباشدمی‌باشد. لغت فرمامنتوم در لاتین به معنی محکم و سخت میباشدمی‌باشد. لغت عبری رکیا به معنی گسترش یافتن است که شبیه فرآیندی است که درآن یک فلز با کوبیدن صاف و پخش میشودمی‌شود. مانند تمامی فرهنگهای گذشته بنی اسرائیل بر این باور بودند که آسمان یک گنبد جامد است.

لغت گنبد آسمان در [[تورات]] [[کتاب پیدایش]] روایت شده استشده‌است. در [[کتاب پیدایش]] بخش ۱:۶-۸ آمده استآمده‌است: {{quote| خداوند گفت:بگذارید میان آب‌ها گنبدی باشد تا آب‌ها را از آب‌ها جدا کند. از این رو خدا گنبد را ایجاد کرد و آبهای زیر گنبد را از آبهای بالای گنبد جدا نمود و اینگونهاین‌گونه شد. و خداوند (بالای) گنبد را بهشت نام نهاد و این اتفاق در بعد از ظهر و صبح روز دوم واقع شد. }}

بر اساس تورات این گنبد دارای دریچه هاییدریچه‌هایی به آسمان بالا است. در داستان [[طوفان نوح]] این پنجره هاپنجره‌ها باز شده و زمین از آب پر میشودمی‌شود.

{{quote| در سال ششصدم زندگی نوح و در روز ۱۷ ماه دوم تمامی آبهای زیرزمین سرآریز شدند و پنجره هایپنجره‌های بهشت باز شدند. - کتاب پیدایش ۷:۱۱}}

از این رو در دیدگاه کتاب مقدس بهشت شمایم (שָׁמַיִם) در بالای گنبد قرار داشت. کل زمین و آسمان در اقیانوسی به نام تهوم תְּהוֹם شناور بودند که آبهای آن تا قبل از ایجاد گنبد زمین را پر کرده بود. دریای تهوم بر اساس تورات پر از موجودات شیطانی نظیر [[لویاتان]] است که خداوند بر آنهاآن‌ها غلبه کرده استکرده‌است.

[[آگوستین]] نوشته است که: آموزه‌های زیادی روی طبیعت گنبد آسمان صرف شده استشده‌است."ما شاید این نام را برای درک اینکه گنبد آسمان بی حرکت نیست بلکه صلب است بر آن نهاده‌ایم. او نوشته است که سن بازیل به گنبد آسمان متحرک اعتراض کرده استکرده‌است. با توجه به گفته‌های سن توماس آکوییناس: گنبد آسمان طبیعتی جامد داشته و بالای ناحیه‌ای از آتش است که در آن همهٔ بخارها باید تحلیل بروند.

انقلاب کوپرنیک در قرن ۱۶ به تجدید نظر هدایت کرد که در ۱۵۵۴ [[جان کالوین]] نظریه داد که: ابرها به "گنبد آسمان" ترجمه شده‌اند. او که در رشتهٔ هوا و فضا و هنرهای مبوطه تحصیل کرده بود نوشته است: بگذارید در جایی دیگر برود. به گفتهٔ کالوین تورات باید با مسیحیت محبوب و مرتبط با کیهان شناسیکیهان‌شناسی مطابقت کند یا نباید پذیرفته شود. او به گفت (موسس) باید ما را به جای ستارگان ستایش کنند. کالوین (دکترین از محل اقامت) اجازه داد تا پروتستان‌ها کشف علم را بدون انکار توانایی کتاب مقدس بپذیرند.

به گفتهٔ بعضی کاتولیک‌ها انجیل به سادگی ایده‌های کیهان شناسیکیهان‌شناسی مکتوب رایج زمان را انعکاس می‌دهد.

قرون وسطی استادانه کیهان شناسیکیهان‌شناسی را که با ایدهٔ فیلسوفان یونان یعنی [[ارسطو]] و [[بطلمیوس]] آمیخته می‌شد قبول کردند. این کیهان شناسیکیهان‌شناسی گوی‌های معنوی را با مرکزیت زمین درگیر کرد. دورترین نقطهٔ خارج گوی شامل ستاره‌ها و شرایط گنبد آسمان بعداً به این گوی انتقال یافت.(۷ گوی داخلی برای ۷ طبقهٔ آسمان بود و ترتیب آن‌ها در نام گذارینام‌گذاری روزهای هفته باقی نگه داشته شده استشده‌است.)حتی مدل کوپرنیک‌ها شامل یک کرهٔ خارجی بود که ستاره‌ها را نگه می‌داشت (و با داشتن چرخش روزانهٔ زمین روی محور خود به گنبد آسمان اجازهٔ ساکن ماندن را می‌داد.)

مطالعات برهه تیکو در زمینهٔ نو اختر ۱۵۷۲ و دنباله‌دار ۱۵۷۷ برای اولین بار ایدهٔ وجود گوی‌های جامد، منحرف نشدنی و اشیا مادی را به چالش می‌کشید. در ۱۵۸۴ برونو یک کیهان شناسیکیهان‌شناسی را بدون گنبد آسمان پیشنهاد کرد: یک جهان ابدی که در آن ستاره‌ها در واقع خورشیدها هستند که [[سیستم سیاره‌ای]] خودشان را دارند. بعد از اینکه [[گالیله]] شروع به استفاده از تلسکوپ برای آزمودن آسمان کرد مخالفت با تکامل بهشت‌ها سخت‌تر شد تا جایی که نیاز به منطق ارسطویی بود. در ۱۶۳۰ مفهوم گوی‌های جامد دیگر برجسته و غالب نبود.

حکاکی فلاماریون (۱۸۸۸) یک مسافر را مجسم می‌کند که به لبهٔ زمین صاف رسیده استرسیده‌است و سر خود را به گنبد آسمان چسبانده است. مفهوم آسمان به عنوان جسم جامد (بر یک گسترهٔ اتمسفر مانند ترجیح داده شده) میان تمدن‌های باستانی و فرهنگ‌های اخیر، به همراه [[یونان]] باستان , [[مصر]] , [[چین]] , [[هند]] , [[بومیان استرالیا]] و همچنین مسیحیان اولیه گسترده شده بود. آسمان در اساطیر و اشعار [[بین النهرینی]] و [[هند]] و [[اروپایی]] بصورتبه صورت گنبدی جامد که بر فراز زمین کمان زده ترسیم شده استشده‌است. خدای آسمان سومریان [[آن]] , این گنبد آسمان مانندها را "بهشت‌ها " نام گذارینام‌گذاری کرد که خدای باد صفحهٔ صاف زمین زیر را از دریاهای اصلی بالای گنبد آسمان جدا کرده استکرده‌است. هندیان باستان همچنین به آسمان صلب اعتقاد داشته‌اند. ریگ ودا گفته است: "آسمان و زمین سخت و محکم هستند."

این دستیابی به کیهان شناسیکیهان‌شناسی احتمالاً جهانی است و همچنین با اسطوره‌های جهان جدید روبرو می‌شود.