عبدالقدیر آزاد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Azarbarzin (بحث | مشارکتها) جز مذاکرات مجلس شورای ملی (نشست ۱۶۹) |
Hootandolati (بحث | مشارکتها) ابرابزار |
||
خط ۱۱:
| سمت = نمایندهٔ دورهٔ پانزدهم و شانزدهم [[مجلس شورای ملی]]
| پستهای قبلی =
| فعالیتها = انتشار روزنامهٔ آزاد، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی فرش ایران
}}
'''عبدالقدیر آزاد''' (۱۲۷۰<ref name="iran" /> یا ۱۲۷۲<ref name="iranica" /> هجری خورشیدی در [[سبزوار]] – ۱۳۵۲) روزنامهنگار، سیاستمدار، نمایندهٔ [[مجلس شورای ملی]] و از اعضای گروه [[اپوزیسیون]] بود. پدرش در سبزوار خراسان به کشاورزی اشتغال داشت. تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش، سبزوار، گذراند و با ادبیات فارسی، فقه اسلامی، و ریاضیات آشنا شد. در ابتدا به استخدام ادارهٔ [[وزارت پست و تلگراف|پستوتلگراف]] [[تربت حیدریه]] درآمد، اما بعداً به [[وزارت دادگستری]] منتقل و برای مدتی عهدهدار منصبی قضایی شد. در سال ۱۳۰۲ وزارت دادگستری را به قصد منتشر کردن ''[[آزاد (روزنامه)|روزنامهٔ آزاد]]'' در [[مشهد]] ترک کرد. در ستون سرمقالهای ''روزنامهٔ آزاد'' به شدت حکومت و مقامات را به باد انتقاد میگرفت. در نهایت روزنامهٔ آزاد توسط حکومت تازه تأسیس [[رضاشاه]] توقیف شد و عبدالقدیر–که دیگر با نام مستعار آزاد شناخته میشد– به زندان افتاد.<ref name="iranica">{{یادکرد وب |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/azad-abd-al-qader |عنوان=ĀZĀD, ʿABD-AL-QADIR |نام خانوادگی=ʿĀqeli |نام=Bāqer |تاریخ=20 July 2002 |ناشر=Encyclopaedia Iranica |کد زبان=en}}</ref>
پس از خروج رضاشاه از کشور در شهریور ۱۳۲۰ تمامی زندانیان سیاسی آزاد شدند و عبدالقدیر آزاد نیز میان آنان بود. او دوباره مجوز انتشار روزنامهاش را کسب کرد و هر هفته سه شماره منتشر میکرد و رویکرد منتقدانهٔ پیشین خویش را ادامه داد. در سال ۱۳۲۵ که نخستوزیر وقت، [[احمد قوام]]، حزب سیاسی جدیدی به نام [[حزب دموکرات ایران (دههٔ ۱۳۲۰ شمسی)|حزب دموکرات ایران]]
عبدالقدیر آزاد در سال ۱۳۲۸ به همراه شماری از نمایندگان اپوزیسیون به رهبری [[محمد مصدق]] به دادگاه سلطنتی پناه برد و دولت را به مداخله در انتخابات مجلس آن سال متهم کرد. این اعتراض پیشدرآمدی بر تشکیل [[جبهه ملی ایران|جبههٔ ملی]] به رهبری مصدق بود و عبدالقدیر آزاد در شکلگیری آن نقشی فعال و مؤثر داشت. در همان سال هژیر که ریاست وقت دادگاه سلطنتی را بر عهده داشت ترور شد و عبدالقدیر آزاد در کنار چندین و چند نفر دیگر دستگیر و زندانی شد. پس از چندی از زندان آزاد شد و دوباره به مجلس راه یافت<ref name="iranica" /> ولی این بار به عنوان نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ تهران.<ref name="iran">{{یادکرد وب |نشانی=http://cgie.org.ir/shavadn.asp?id=391&avaid=3278 |عنوان=آزاد |نام خانوادگی=کرمهمدانی |نام=علی |ناشر=دانشنامهٔ ایران (دائرةالمعارف بزرگ اسلامی) |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69folyxGz |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/769080 |عنوان=عبدالقدیر
در اواسط دههٔ ۱۳۳۰ مصدق به نخستوزیری رسید و اعضای کابینهاش را بدون مشورت کردن با اعضای جبههٔ ملی انتخاب کرد. عبدالقدیر آزاد حزبی متشکل از دوستان خویش تشکیل داده بود و آن را [[حزب استقلال]] نامید. آزاد انتظار داشت که مصدق دو عضو از اعضای کابینهاش را از حزب استقلال انتخاب کند ولی مصدق زیر بار این انتظار نمیرفت. آزاد به نشانهٔ اعتراض جبههٔ ملی را ترک کرد و به اپوزیسیون پیوست و حتی یک روز در مجلس با وزیر ارتباطات دولت مصدق گلاویز شد<ref name="iranica" /> و بر روی وزیر هفتتیر کشید.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.rasekhoon.net/mashahir/show-118805.aspx |عنوان=آزاد، عبدالقدیر |ناشر=راسخون |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/69fjKzxLe |تاریخ بایگانی=۵ اوت ۲۰۱۲}}</ref> عبدالقدیر آزاد در مذاکرات مجلس شورای ملی (نشست ۱۶۹) در روز سه شنبه ۲۵ تیر ۱۳۳۰ (برابر با ۱۷ ژوئیه ۱۹۵۱ میلادی) ادعا کرد که او بهمراه [[محمد مصدق]]، فتوای سیاسی قتل
<blockquote>''خود آقایان به خاطر دارند روزی که [[حاجعلی رزمآرا|رزمآرا]] آمد اینجا ما اینجا این قدر تختهها را با [[محمد مصدق|آقای دکتر مصدق]] به هم زدیم که صدای کسی شنیده نمیشد (شوشتری - چهارتای آن را هم شکستید) حتی به خود من میگفتند که چرا قایم نمیزنی تختهها را، به خود من میگفتند ما البته فتوای سیاسی قتل رزمآرا را دادیم، گفتیم خائن است، وطن فروش است ([[جمال امامی]] - شما نمیتوانید فتوای قتل بدهید) در هر صورت ما با آقای دکتر دادیم و آقای دکتر هم اینجا فرمودند تعجب در این است که همان رزمآرا را یک نفر آدم بر حسب این همه داد و فریاد و هو کُشت (یکی از نمایندگان - شریک قتل هم شدید؟)''<ref>[https://mashruteh.org/wiki/images/2/25/Moz16_169.pdf مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ تیر ۱۳۳۰ نشست ۱۶۹، برگ ششم]</ref></blockquote>
آزاد در انتخابات مجلس شورای ملی هفدم موفق به راهیابی به مجلس نشد اما با استفاده از روزنامهاش همچنان به مخالفت با دولت مصدق میپرداخت. همچنین در این دوران سعی میکرد خود را به [[سرلشکر زاهدی]] نزدیک کند که در خفا در حال آمادهسازی شرایط برای براندازی دولت مصدق بود. وقتی در سال ۱۳۳۲ زاهدی به پست نخستوزیری رسید، عبدالقدیر را به ریاست
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{ترتیبپیشفرض:آزاد، عبدالقدیر}}
|