مهرنرسه: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جا به جایی
خط ۲۹:
مهرنرسه چهار آتشکده در نزدیکی زادگاهش ساخت و سه باغ بزرگ بنا کرد، که در هر کدام از آن‌ها ۱۲٫۰۰۰ اصله درخت کاشت و چهار روستا را بنیان نهاد و در درون هریک از آن‌ها آتشکده‌ای برقرار کرد. وی بر روی [[رودخانه تنگ‌آب|رودخانهٔ تنگ‌آب]] در [[استان فارس]]، پُلی ساخت. این پل در پنج کیلومتری [[قلعه دختر (فیروزآباد)|قلعهٔ دختر]]، بر جادهٔ اصلی منتهی به شمال شهر گور، که امروزه [[فیروزآباد]] نامیده می‌شود، و در کنار سنگ‌نگارهٔ [[اردشیر بابکان]] قرار دارد و در کنار آن سنگ‌نوشته‌ای نوشت. وی از معدود افرادی در دورهٔ ساسانی است، که شاه نبوده ولی سنگ‌نوشته‌ای از خود نوشته‌است.
 
== زندگی‌نامهنسب و لقب ==
مهرنرسه در سدهٔ چهارم میلادی در قریهٔ اَبرُوان در روستای [[دشت بارین]] در [[اردشیر خوره]] در جنوب [[پارس]] به‌دنیا آمد. او نیز همچون [[اردشیر بابکان]]، بنیان‌گذار دودمان ساسانیان، نسب خود را به [[گشتاسپ|ویشتاسب]]، شاه [[کیانیان]] می‌رساند؛ با این تفاوت برجسته که به [[ارشک یکم]]، شاه [[اشکانیان|اشکانی]] نیز به‌عنوان بخشی از دودمان خود اشاره می‌کند. در منابع [[زبان عربی|عربی]]، نام پدرش «برازه» ذکرشده، که احتمالاً مالک سرزمینی بوده که مهرنرسه و دیگر فرزندانش در آن زاده‌شده و می‌زیسته اند. مهرنرسه<ref توانسته‌بودname=":0"/> بلندپایه‌ترینهمچنین مقامگفته درشده، سلسله‌مراتبمهرنرسه اداریکه شاهنشاهیلقب ساسانیو درعنوان سدهٔ''هزار پنجمبَندَگ'' میلادی،(صاحبِ یعنیهزار مقامبنده) را داشت، نسبش به [[وزرگخاندان فرمذاراسپندیاذ]]، رایکی به‌دستاز [[هفت خاندان ممتاز دوران ساسانی]] آوردمی‌رسید.<ref name=":0">{{پک|Daryaeeکریستن سن|2012۱۳۶۷|ک=Mehr‐Narseh|کدایران زباندر زمان ساسانیان|ص=en۳۰۱}}</ref>
 
== خانواده ==
مهرنرسی که لقب و عنوان ''هزار بَندَگ'' (صاحبِ هزار بنده) را داشت، نسبش به [[خاندان اسپندیاذ]]، یکی از [[هفت خاندان ممتاز دوران ساسانی]] می‌رسید.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص=۳۰۱}}</ref> مهرنرسه سه پسر داشت به‌نام‌های [[زروان‌داد|زُروان‌داد]]، که «رهبر روحانیون» یا «[[هیربدان هیربد]]» شد؛ کاردار که «فرماندهٔ نظامیان»، دومین طبقهٔ جامعهٔ ساسانی شد و [[ماه‌گشنسپ|ماه‌گُشنَسپ]] که «رئیس کشاورزان»، سومین طبقهٔ جامعهٔ ساسانی شد. این امر احتمالاً نشان می‌دهد که مهرنرسه با انتصاب هریک از پسرانش بر رأس هرکدام از طبقات، اقدام به سازماندهی دوباره و سامان بخشیدن به سیستمنظام اجتماعی طبقاتی ساسانی کرد.<ref name=":0"/>
 
== زندگی سیاسی ==
=== وزرگ فرمذار ===
{{اصلی|وزرگ فرمذار}}
مهرنرسه توانسته‌بود بلندپایه‌ترین مقام در سلسله‌مراتب اداری شاهنشاهی ساسانی در سدهٔ پنجم میلادی، یعنی مقام [[وزرگ فرمذار]] را به‌دست آورد.<ref name=":0">{{پک|Daryaee|2012|ک=Mehr‐Narseh|کد زبان=en}}</ref>
دو موضوع در زندگی حرفه‌ای مهرنرسه به‌عنوان وزرگ فرمذار برجسته است: سیاست‌های داخلی وی و مذاکراتش به‌عنوان نمایندهٔ شاهنشاهی ساسانی با امپراتوری روم و سیاست او نسبت به ارمنستان و مسیحیان آن سرزمین.<ref name=":1">{{پک|Daryaee|2012|ک=Mehr‐Narseh|زبان=en}}</ref> در منابع رومی، به‌جز [[سقراط شولاستیکوس]] (VII.18) با نام مهرنرسه روبه‌رو نمی‌شویم. شولاستیکوس به «نرسه» اشاره می‌کند، اما او بیش‌تر وظیفه‌ای نظامی نزدیک به پنددهنده و مشاور شاه ایران را دارد.<ref>{{پک|Greatrex|Lieu|2002|ک=Roman Eastern Frontier|ص=39|زبان=en}}</ref> وظیفهٔ مهرنرسه با توصیف [[محمد بن جریر طبری|طبری]] از وزرگ فرمذار شرح داده شده‌است: «کسی که مردمان و ارتش را برای رویارویی با رومی‌ها، رهبری می‌کند». در منابع رومی دربارهٔ برنامه‌های ساسانیان (نرسه؟) علیه اردابوریوس، فرماندهٔ عالی نظامی که به سرزمین‌های ایرانی حمله کرده‌بود، بحث شده‌است.<ref>{{پک|Greatrex|1993|ک= Wars Between Rome and Persia|ص=2|زبان=en}}</ref>