امپریالیسم زبانی: تفاوت میان نسخه‌ها

فلیپ سان ( 1992) در واکنش به رویکرد نئو استعماری [[کشورهای انگلیسی زبان]] برای احیای سلطه خود در کشورهایی که درگذشته مستعمره بوده‌اند از طریق گسترش و ترویج مدلهایمدل‌های آموزش زبان انگلیسی، نظریه امپریالیسم زبانی را تبیین کرد. پنی کوک (1994) با رویکردی مشابه مدلهایمدل‌های آموزش [[زبان انگلیسی]] را انعکاس خاستگاه شبه سیاسی طرفداران آنهاآن‌ها برمی‌شمارد. از سوی دیگر، مودیانو (2007) معتقد است انگلیسی پیش شرط مشارکت در شمار گسترد ه‌ای از فعالیت‌ها است و تاکیدتأکید می‌کند [[دهکده جهانی]] با پشتوانه انگلیسی در حال شکل گیریشکل‌گیری است.

براون (2002) در مورد تدریس زبان انگلیسی به نکته مهمی اشاره می‌کند، بیش از یکصد سال است که حرفه آموزش زبان در تعقیب ناموفق مدلی واحد و جهانشمول برای آموزش زبان است. گزارش‌های تاریخی مملو از مدلهایمدل‌های آموزش زبان است که یکی پس از دیگری جانشین یکدیگر شده‌اند. فیلپ سان (1992) همچنین به مدلهایمدل‌های آموزش زبان انگلیسی به مثابه ابزارهای امپریالیسم زبانی می‌نگرد. ریچاردز (2002) می‌گوید استدلال طرفداران نظریه امپریالیسم زبانی این است که [[آموزش و پرورش]] و خصوصاً زبان انگلیسی فعالیتهایفعالیت‌های خنثی سیاسی نیستند. به بیان دیگر، تسلط به زبان انگلیسی [آنطور که ادعا شده] باعث افزایش قدرت و [[کنترل جمعیت]] اندک بهره مند [از آن] می‌گردد.

== تاثیرتأثیر فرهنگ بر آموزش زبان خارجی ==

یکی از جنبه‌های بحث برانگیزبحث‌برانگیز آموزش و [[یادگیری زبان]] انگلیسی که در هزاره سوم میلادی توجه بسیاری از صاحب نظران را معطوف به خود کرده است،کرده‌است، جنبه‌های هژمونیک زبان انگلیسی است. با وجود این، متأسفانه مطالعات اندکی درخصوص اهداف سلطه جویانه و هژمونیک کشورهای انگلیسی زبان در اشاعه و ترویج زبان در بافتار اجتماعی - سیاسی ایران صورت گرفته استگرفته‌است. اما در مقابل، در خصوص تاثیرتأثیر اجتناب ناپذیر فرهنگ بر آموزش زبان خارجی، کتابهایکتاب‌های متعددی در کشورهای دیگر به چاپ رسیده استرسیده‌است و همچنان مطالعات در این خصوص ادامه دارد (محسنی و کریمی، 2012).

بسیاری از محققین خارجی نیز در کتابهاکتاب‌ها و مقالات خود بر تاثیرتأثیر انکار ناپذیر فرهنگ بر [[زبان آموزی]]، عمدتاً بدون اشاره به استفاده‌های امپریالیستی از زبان، تاکیدتأکید می‌کنند. برای مثال، الی هینکل (2005)می‌نویسد «زبانشناسان کاربردی و معلمان انگلیسی متوجه‌اند که زبان دوم و خارجی را بندرت بشود بدون آگاهی از فرهنگ جامعه‌ای که به آن زبان تکلم می‌کنند، آموخت و تدریس کرد».

در [[پارادایم]] متعارف آموزش زبان انگلیسی غالباً گفته می‌شود که آموزش انگلیسی را نمی‌توان از آموزش فرهنگ [[گویشوران]] بومی آن زبان جدا کرد (هیدو هوریب، 2008). بر همین اساس بسیاری از معلمین زبان بر وجود رابطه مهم بین زبان و فرهنگ سخنوران بومی و بر لزوم ادغام آن فرهنگ در آموزش زبان تاکیدتأکید دارند. کراوفورد - لانگ (1984) قاطعانه بیان می‌کند که مطالعه زبان بدون مطالعه فرهنگ سخنوران بومی آن زبان کار عبثی است. با وجود این، بسیاری از مردم گسترش جهانی انگلیسی و کاربرد روزافزون آن را به عنوان [[زبان میانجی]] می‌دانند. در بسیاری از کشورهای غیر انگلیسی، زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی و نه زبان انگلو - امریکن آموخته می‌شود. اسمیت (1987) بر این باور است که لزومی ندارد گویشوران غیر بومی انگلیسی را همانند بومی آن زبان بکار برند. اگر این منطق پذیرفته شود، ارتباط مستقیم و معمولی بین زبان انگلیسی و فرهنگهای گویشوران بومی، دیگر پیش فرضپیش‌فرض انگاشته نخواهد شد ( هیدو هوریب، 2008). اما این به منزله تدریس انگلیسی در خلاء فرهنگی نمی‌باشد. بلکه بر اساس نظر کاچور (1992) انگلیسی بیانگر مجموعه‌ای از فرهنگها و نه یک دو فرهنگ خاص می‌باشد.

از سوی دیگر پژوهشگرانی نیز هستند که به تحقیق در مقوله امپریالیسم زبانی از نگاه نقادانه پرداخته‌اند. برای مثال، سورش کاناگاراج (1999) نویسنده سریلانکایی در کتاب مقاومت در برابر امپریالیسم زبانی در آموزش زبان، تلاش کرده استکرده‌است معلم‌های زبان را نسبت به جنبه‌های سیاسی و زوایای پنهان آموزش زبان آگاهی دهد. شوهامی (2006) در مورد این زوایای پنهان می‌گوید «روشی است که به موجب آن زبان، با ماهیت شفاف، پویا و سیال برای مقاصد عقیدتی و سیاسی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد.» محمد اکبری (2004) نیز در تحقیقی تحت عنوان امپریالیسم زبانی، دمکراسی زبانی و آموزش زبان، ایده دمکراسی زبانی را مطرح و تاکیدتأکید کرده استکرده‌است کاربران انگلیسی زبان تفاوتهای فرهنگی و تنوع موجود در گونه‌های متفاوت انگلیسی را بپذیرند. به بیان دیگر، با بهره گیریبهره‌گیری از پدیده دمکراسی زبانی راه برای سوء استفاده‌های امپریالیستی از زبان تا حد امکان مسدود گردد.

بر طبق تعریف تر پان یر ( 1991) [[هژمونی]] چیزی بیش از تفوق صرف یک عنصر بر عنصر دیگر است. به بیان دیگر، عامل پذیرش است که شالوده این مفهوم را می‌سازد. به عنوان مثال، گریبس (1995) چگونگی تبدیل شدن زبان مجله پزشکی مکزیک به انگلیسی را این گونه به تصویر می‌کشد. در وهله نخست، خلاصه مقالات به انگلیسی منتشر و پس از مدتی مقالات نیز برای انتشار به انگلیسی ترجمه می‌شد. سرانجام مسئولان نشریه ویراستاری امریکایی را برای ویرایش مقالات استخدام کردند و نشریه پس از آن تنها مقالات نوشته شده به انگلیسی را پذیرش می‌کند. گرادول (1997) همچنین پیش بینیپیش‌بینی می‌کند این تغییر زبان در کشورهای دیگر نیز اتفاق بیفتد. بدیهی است تنها در حوزه‌های علمی نیست که این تغییر زبانی بوقوع می‌پیوندد، بلکه در انتشار کتاب بطور کلی این روند مشاهده می‌شود. در مقالات دانشگاهی که هر ساله منتشر می‌شوند بیش از 50 درصد از میلیون‌ها مقالات دانشگاهی به انگلیسی نوشته می‌شود که این درصد هر ساله رو به افزایش است (سویلس، 1987). بنابر این، امروزه زبان انگلیسی زبان بلامنازع علوم و فناوری است و نشریات علمی در بسیاری از کشورها به انگلیسی انتشار می‌یابند.

انگلستان در حوزه انتشار کتاب در جهان با 504/101 عنوان در سال 1996 از دیگر کشورها پیشی گرفت. گرادول همچنین تاکیدتأکید می‌کند در بیش از شصت کشور عناوین کتاب به انگلیسی انتشار می‌یابد. رشته فیزیک جزو عناوین کتابی است که عمدتاً در سراسر جهان به انگلیسی منتشر می‌گردد. در زمینه پژوهش و تحقیق، زبان انگلیسی نقش موثری ایفا می‌نماید. گرادول با تاکیدتأکید بر محققین آلمانی که عمدتاً نسبت به کاربرد [[زبان مادری]] خود اصرار دارند نشان می‌دهد که انگلیسی را حتی [[آلمانی‌ها]] نیز تا کنونتاکنون خصوصاً در حوزه پژوهش نتوانسته‌اند نادیده بگیرند. گرادول همچنین 12 حوزه بین‌المللی انگلیسی را به این شرح برمی‌شمارد.

* انگلیسی زبان کاری سازمانهاسازمان‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی است.