پل: تفاوت میان نسخه‌ها

از پلهای کهن در ایران بخشهای اندکی به جا مانده استمانده‌است. [[اصطخری]] در کتاب خود از پلی نزدیک ارگان (ارجان یا ارقان) در نزدیکی'''بهبهان''' یاد می‌کند. در گذشته آنجا شهری بزرگ بوده که امروز چیزی از آن باقی نمانده استنمانده‌است و شهر بهبهان امروزی جای آن ساخته شده استشده‌است. کنار شهر کهن پلی بوده با دهانه‌ای پهن و بلندی آن به اندازه‌ای بوده که یک سوار بلند بالا روی شتر با نیزه‌ای در دست می‌توانسته از زیر آن بگذرد.

در [[فیروز آباد]]به سوی '''هزارپیچ''' در مسیر کوار پلی وجود داشت که تا این اواخر پابرجا بود ولی افسوس که در کشمکشهایی که میان دولت و قشقایی‌ها پیش آمد ویران شد. امروزه هنوز آثاری از آن پل سنگی را می‌توان دید. چند دهانه از آن در پیش از اسلام ساخته شده که هنوز کمابیش برجاست. این پل زمان [[آل بویه]] بازسازی شده بود، بدین صورت که دهانه بزرگ آن به چند چشمه پخش شده تا کوچکتر شوند که این چشمه‌ها ویران شده استشده‌است. آنچه باقی مانده استمانده‌است نشان از پیشرفت در [[پل‌سازی]] ایرانیان است.

یکی از پلهای کهن پل '''چهارباب''' در خرم‌آباد است. بیشتر این پلها در سده سوم وچهارم میلادی ساخته شده‌اند. سپس چشمه‌های آنهاآن‌ها را در سده چهارم و پنجم و ششم هجری بازسازی کرده‌اند و گاه شکل آنهاآن‌ها نیز دگرگون شده استشده‌است. ولب پایه‌ها همان پایه‌های نخستین بوده استبوده‌است .{{سخ}}

یکی دیگر از پلهای کهن روی رودخانه '''کشکان''' نزدیک خرم‌آباد است که جاده مهمی از روی آن می‌گذشته استمی‌گذشته‌است. این پل را '''نجم الدین''' پسر '''بدرالدین''' از فرمان روایان شیعی کرد ساخته است که همزمانهم‌زمان با آل بویه در غرب ایران فرمان‌روایی می‌کرده‌اند. پلهای دیگری نیز نزدیک خرم‌آباد یافت می‌شود که تنها پایه‌های آنهاآن‌ها به جا مانده استمانده‌است.

برخی پل‌های کهن را اینگونهاین‌گونه فرمانروایان بازسازی کرده‌اند. مانند '''پل شهرستان''' در اصفهان که ساختمان نخستین آن در سده ششم پیش از میلاد ساخته شده بود. سپس در سده دوم و سوم میلادی یک بار بازسازی شده و پس از اسلام هم پیوسته باز سازیبازسازی می‌شده است. این پل چون دو بخش مهم اصفهان را به هم می‌پیوسته اهمیت فراوانی داشته استداشته‌است. در زمان کنونی هم که پل باز سازیبازسازی شده از آن بهره‌گیری می‌شود. جالب است که پایه‌های آن به اندازه‌ای پایدار و استوار بوده که در هیچ زمانی نیاز به بازسازی آن پیش نیامده است.

یکی دیگر از پل‌های ارزشمند، «پلدختر» نام دارد که احتمال می‌رود متعلق به دوره ساسانیان باشد و برخی دلیل نام‌گذاری آن را به پل‌دختر را منتسب دانستن پل به نام ایزد بانو آناهیتا می‌دانند. این پل تاریخی در ورودی شهری به همین نام در جنوب استان لرستان قرار دارد و بنای آن در قرن چهارم هجری قمری مورد مرمت قرار گرفته استگرفته‌است اما هم‌اکنون تنها یک دهانه از طاق‌های آن برجا مانده و جاده شماره ۳۷ از زیر آن عبور می‌کند. این پل بی تردید در مسیر ارتباطی بین شهرهای شاپورخواست و جندی شاپور قرار داشته و از اهمیت راهبردی برخوردار بوده استبوده‌است. ارتفاع تنها طاق برجای مانده پل ۱۸ متر از سطح آسفالت جاده و ۳۰ متر از آب رودخانه و عرض آن ۱۱٬۳۰ متر است. جهت پل شرقی، غربی و طول آن ۲۷۰ متر است. این اثر تاریخی به شماره ۱۶۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده استرسیده‌است.

همان گونه که گفته شد برخی از پلها روی بندها ساخته شده استشده‌است. مانند '''بند امیر''' که همچون پلی است که دو سوی رودخانه را به هم می‌پیوندد. چند سد دیگر در دنباله بند امیر بوده که برخی از آنهاآن‌ها را پیش از اسلام و برخی را پس از اسلام ساخته‌اند و امروزه بیشتر دهانه‌های آنهاآن‌ها ویران شده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=پیرنیا |نام= محمد کریم|کتاب=اصول معماری | ناشر= |سال=}}</ref>

در تحلیل این نوع سازه‌ها از ابزارهای ویژه‌ای مانند تکنولوژی مدل سازیمدل‌سازی اطلاعات ساختمان BIM استفاده می‌شود که هم باعث افزایش بهره‌وری شده و هم هزینه‌های ساخت را کاهش می‌دهد نمونه بارز آن پل کروسل که به عنوان یک پروژه بزرگ با موفقیت اجرا و به بهره‌برداری رسیده استرسیده‌است.<ref>ستوده بیدختی، امیرحسین، 1394، کاربرد مدل سازیمدل‌سازی اطلاعات ساختمان BIM در فاز اجرای پروژه‌های ساخت، کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین در مهندسی عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری، تهران، مؤسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.researchgate.net/publication/283462104__________</ref>

[[پل طبیعت]] یک پل پیاده در اراضی عباس آباد تهران و بر فراز اتوبان مدرس است. این پل سه طبقه که سازه‌یسازهٔ فولادی دارد به طول 270 متر و بوسیله‌یبوسیلهٔ سه ستون درختی برپا شده استشده‌است.<ref>[https://dibats.com/fa/پل-طبیعت پل طبیعت تهران |تیم طراح: سازهسازه‌های های پارچه ایپارچه‌ای دیبا]</ref> پل طبیعت بواسطه کاربری «انسان‌گرا» که از پل‌های تاریخی اصفهان نظیر پل خواجو الهام گرفته استگرفته‌است و همچنین معماری منحصربه‌فرد، موفق به دریافت جوایز معماری متعدد بین المللی شدهبین‌المللی استشده‌است. جایزه آقاخان 2016<ref>[http://www.akdn.org/de/architecture/project/tabiat-pedestrian-bridge جایزه معماری آقاخان 2016 برای پل طبیعت]</ref> و جایزه آرکیتایزر A+ نمونه این جوایز است [https://dibats.com/fa/%D8%AC%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B2].