آشپزی ارمنی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB |
|||
خط ۳:
دربارهٔ [[تغذیه]] [[ارمنیان]] از دیرباز و از زمان حکومت [[اورارتو|پادشاهی آراراتیان]] اطلاعاتی در دست است. پایه و اساس این شیوه تغذیه را از رشته‌های مختلف [[کشاورزی]] می‌توان دانست. در [[ارمنستان]] باستان تاکستان‌های بزرگی وجود داشت و پرورش درخت [[انگور]] (مو) از اهمیت خاصی برخوردار بود.
حفاری‌های [[دژ]] [[وان]]، [[ملازگرد|مانازگرد]]، [[:w:en:Teishebaini|کارمیربلور]] و [[شراب‌خانه آرنی-۱|کارخانه
== تاریخ ==
انواع [[غلات]] و [[حبوبات]] توسط کشاورزان به دست می‌آمد در غذاهای ارمنی نقش ایفا کردند.
[[هاون|هاون‌ها]] و [[آسیاب آردساز|آسیاب‌های دستی]] که در حفاری‌های باستان‌شناسی بدست آمده‌اند و نیز شواهد
هاون‌های بدست آمده از سنگ [[بازالت|بازالتی]] مربع شکل بوده که سوراخ و حفره ایی قیفی شکل در آن تعبیه گردیده بود. دسته هاون نیز که از جنس سنگ یا چوب بود برای کوبیدن دانه‌های داخل هاون بکار می‌رفت و [[سبوس]]
ابزاری دیگری نیز به همین شکل به نام «دینگ» وجود داشت که برای گرفتن سبوس [[برنج]] به کار می‌رفت. برای بدست آوردن بلغور ریزتر از آسیاب دستی استفاده می‌شد. نیز برای بدست آوردن انواع مختلف بلغور و [[آرد]] از پانزده نوع [[الک]] بهره می‌گرفته این گونه آسیاب‌های دستی از زمان باستان تا سده هشتم میلادی در ارمنستان به کار می‌رفت و از آن پس آسیاب آبی جایگزین شد.
خط ۲۸:
== نان‌های ارمنی ==
[[پرونده:Pan armenio en el mercado de Yerevan.JPG|بندانگشتی|250px|چپ|نان لواش ارمنی در ایروان]]
انواع اعلای آرد از گندم بدست می‌آمد که (در ارمنی: «ناشیه»، «خوراک» به لاتین: khurak و «گِرماک»)، نامیده می‌شدند و از
غذای اصلی روستایی ارمنی را نان گندم تشکیل می‌داد از این نان و شیرینی‌ها در [[تنور|تنورهای]] گلین روستایی پخته می‌شد. نان لواش نان ملی ارمنی است که در تنورها (که با شاخ و چوب و تپاله گرم می‌شد)، تهیه می‌شود. بر اساس یافته‌های باستان‌شناسی نان پزی و شیرینی پزی در میان ارمنیان حداقل پیشینه دو و نیم هزار ساله دارد.
خط ۳۵:
[[پرونده:Making of lavash.ogv|بندانگشتی|220px|راست|رستورانی در [[ایروان]] در حال پخت نان لواش، در [[زبان ارمنی]] لاواش]]
ارمنیان دوران باستان لواش‌های ضخیم را (شاوت)، یا (شوت)، می‌نامیدند. در حفاری‌های کارمیربلور نان پخته هم بدست
از دیگر نان‌های ملی ارمنیان («[[ماتناکاش]]»، «[[:w:hy:Ժենգյալով հաց|ژینگیالُو]]» و «[[:w:en:Tsoureki|چُرِک]]»)، می‌باشد.
خط ۵۵:
نوعی نان شیرینی سنتی ارمنی است که در ایام عید تهیه می‌شود.
* شیرینی «آلانی» (به لاتین: Alani)
شیرینی که با هلو خشک شده و با گردو و شکر تهیه
* شیرینی «آنوشاپور» (به لاتین: Anoushabour)
شیرینی که با میوه‌های خشک با کمی جو و بادام خرد شده با گردو تهیه
* شیرینی «باستق» (به لاتین: Bastegh)
نوعی [[خشکبار]] تهیه شده در منزل.
خط ۶۳:
== غذاهای گوشتی ==
[[پرونده:Shashlik by armenian.jpg|بندانگشتی|230px|چپ|[[:w:en:Khorovats|خُرُواتس ارمنی]] به لاتین Khorovats]]
انواع غذاهای گوشتی نیز در داخل تنور پخته می‌شد گوشت اصلی که ارمنیان استفاده می‌کردند از نوع گوشت گوسفند و گاو
روستائیان گوشت را در داخل ظروفی از جنس مس یا برنج موسوم به «تاباک» نوعی ماهی تابه سرخ می‌کردند. یکی از غذاهای مطلوب و رایج که تاکنون نیز رواج فراوان دارد انواع کباب‌ها بود. ارمنیان از زمان باستان گوشت گوساله و گوسفند را بر روی آتش کباب می‌کردند و برای این کار از شاخ یا تَرکه درختان به عنوان سیخ استفاده می‌شد؛ و بعدها این تَرکه‌ها جای خود را به سیخ فلزی داد. گاهی نیز گوشت کامل دام را در میان سنگ‌های داغ می‌گذاشتند و با همان گونه سنگ‌ها آن را می‌پوشاندند و غذای بسیار لذیذی به نام «خوروو» (به لاتین: khorov) بدست می‌آمد.
خط ۱۰۷:
* ''کاتن آپور'' (سوپ شیر برنج)، (به لاتین: Katnapour)، سوپ با برنج و با شکر شیرین می‌شود.
* ''کاتنُو'' (به لاتین: Katnov)، سوپ با برنج و با دارچین و شکر.
* ''کِرچیک''، سوپ کلم (به لاتین: Krchik)، سوپ کلم رنده شده و آب‌پز با سرکه، پوسته گندم، سیب زمینی، و پوره گوجه فرنگی ساخته
* سوپ قارچ (به لاتین: Snkapur). سوپ قارچ از سبزیجات، شیر و خامه تهیه می‌شود، ولی اغلب از گوشت هم استفاده می‌کنند. همچنین می‌توان از (سیب زمینی، پیاز، کرفس و چند دانه برنج) هم در سوپ قارچ استفاده کرد.
* سوپ عدس (به لاتین: Vospapour)، با میوه‌های خشک و گردو زمینی.
خط ۱۱۶:
* «اِسپاس» تهیه شده از تخم مرغ و آرد پوره، خامه ترش، اضافه کردن پوسته گندم (گاهی اوقات بو داده)، عدس یا برنج، بعد از پخت غذا به آن گشنیز، اغلب، نعناع، آویشن اضافه می‌کنند.
تا امروز نیز ظروف خاصی به صورت بشکه سفالی یا چوبی
== غذاهای تهیه شده از حبوبات ==
خط ۱۳۶:
== میوه‌ها و سبزی‌های صحرایی ==
[[پرونده:Artak in relaxed mode.jpg|بندانگشتی|230px|چپ|فروش مربا و ترشی‌جات در ارمنستان]]
در ارمنستان انواع میوه و باغهای بزرگی شامل زردآلو، هلو، بادام، به، گیلاس، سیب، گلابی، آلبالو، گوجه و غیره وجود داشته و دارد. در کنار مواد غذایی که ارمنیان خود اقدام به تهیه
[[زردآلو]]، به عقیدهٔ دانشمندان اولین جایی در جهان که میوهٔ زردآلو در آن پیدا شده در واقع کشور ارمنستان بوده؛ یعنی، موطن اصلی این میوه را ارمنستان می‌دانند. ارمنیان این میوه را «دزیران» می‌نامند.
خط ۱۶۳:
== نوشیدنی‌های ارمنی ==
در ارمنستان از زمان‌های باستان تهیه انواع نوشیدنی‌ها رایج
از همان دوران کهن در ارمنستان روغن [[کنجد]] تهیه می‌شد؛ و از زمان اورارتو تا سده بیستم فن و صنعت تهیه روغن گنجد تقریباً بدون تغییر
<center>
<gallery>
پرونده:Urartian Wine Pottery01a.jpg|[[خمره]] یافت شده در [[:w:en:Teishebaini|کارمیربلور]]، متعلق به دوران اورارتو برای ساخت شراب
پرونده:Areni-1 cave entrance.jpg|[[:w:en:Areni-1 winery|غار آرنی-۱]]،کارخانه
پرونده:Jermuk mineral water.jpg|آب معدنی [[جرموک]]
</gallery>
| |||