یوهان سباستیان باخ: تفاوت میان نسخه‌ها

'''یوهان سباستیان باخ''' {{آلمانی|Johann Sebastian Bach}} {{رچ}} (زادهٔ [[۲۱ مارس]] [[۱۶۸۵ (میلادی)|۱۶۸۵]] - درگذشتهٔ [[۲۸ ژوئیه|۲۸ ژوئیهٔ]] [[۱۷۵۰ (میلادی)|۱۷۵۰]]) [[آهنگساز]] و [[نوازنده|نوازندهٔ]] [[ارگ (ساز)|ارگ]] و [[هارپسیکورد]] اهل [[آلمان]] بود که آثارش برای [[دسته آواز|دستهٔ آواز]]، [[ارکستر]] و تک‌سازها، تقریباً تمام انواع متفاوت [[موسیقی]] [[موسیقی دوره باروک|دورهٔ باروک]] را دربرمی‌گیرد و موسیقی آن دوران را به بلوغ خویش رسانده‌است. با وجود اینکه او شکل تازه‌ای را از موسیقی ارائه نکرد، ولی توانست سبکِ شایع در موسیقی آلمان را با فنون [[کنترپوان]]، غنی سازد. این فنون، مبنی بر تنظیم چیدمان [[هارمونی|هارمونیک]]ک و [[موتیف]] در مقیاس کوچک و بزرگ بود و همچنین سازواری<ref group=پ>(adaptation)</ref> ریتم‌ها و بافت‌های برگرفته از موسیقی کشورهای دیگر چون [[ایتالیا]] و [[فرانسه]] را شامل می‌شد.

لطافت قوی موسیقی باخ و گستردگی حاصل هنر وی، او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان غرب در سنت [[تنال|تُنال]] مشهور ساخته‌است. با توجه به عمق معنایی، قوّت فنی و زیبایی هنرمندانه، آثاری چون ''[[کنسرتوهای براندنبورگ]]''، سوئیت‌ها و پارتیتاها برای ساز کلاویه‌ای، ''[[مس در سی مینور]]''، ''[[پاسیون به روایت متای قدیس]]''، ''[[پیشکش موسیقایی]]''، ''[[هنر فوگ]]'' و تعداد فراوانی [[کانتات]] که ۲۲۰تا از آنها برجا مانده‌است، را می‌توان نام برد. <!--نمونه‌ای از این ویژگی سبک‌گرایانه را در قطعهٔ زیر، در همسرایی ''«شکوه خداوند هماره در اوج باد»'' {{آلمانی|Ehre sei Gott in der Höhe}} از [[ارتاریوی کریسمس]]، تصنیف‌شده به سال ۱۷۳۴ طی دوران بلوغ هنری وی، می‌توان مشاهده کرد.{{شنیدن|نام پرونده=Christmas_Oratorio_excerpt.ogg|عنوان=همسرایی از ارتاریوی کریسمس}}-->

موقعیت باخ در وایمار آغازگر دورانی پرقوّت از تصنیفِ آثاری برای سازهای کلاویه‌ای و همچنین آثار ارکستری است که در خلال تصنیف این قطعات، وی به آن درجه از زبردستی فنی و اطمینان رسید که بتواند ساختارهای بزرگْ‌مقیاسِ معمول و غالب را گسترش دهد و به شکلی ترکیب‌گرانه<ref (Synthetically)group=پ>synthetically</ref> از موسیقی کشورهای دیگر تأثیراتی برگیرد. از موسیقیدانان ایتالیایی مانند [[ویوالدی]]، [[کورللی]] و [[تورللی]] شیوهٔ تصنیف ورودی‌های دراماتیک را آموخت و حالت درخشان، ریتم‌های متحرک و پویا و طرح‌های هارمونیک محکم را از ایشان اقتباس کرد. باخ عمدتاً با بازنویسی کنسرتوهای ویوالدی برای هارپسیکورد و ارگ، خود را در جنبه‌های سَبکی یادشده تثبیت نمود. این کنسرتوها توسط ویوالدی برای دستهٔ نوازندگان تصنیف شده بودند و بازنویسی آنها توسط باخ هنوز هم جزو قطعات محبوب برای اجرا در کنسرت‌ها به شمار می‌رود. ممکن است باخ ایدهٔ رونویس‌کردن جدیدترین و باب روزترین موسیقی ایتالیایی را از شاهزاده یوهان ارنست گرفته باشد. این شاهزاده که خود نوازنده‌ای حرفه‌ای بود، ولینعمت باخ و استخدام‌کنندهٔ وی محسوب می‌شد. در سال ۱۷۱۳، دوک از سفری به «سرزمین‌های کم‌ارتفاع» (سرزمین‌های محدود بین رود راین و دریای شمال) بازگشت و مجموعه‌ای بزرگ از تصنیف‌های مکتوب را به همراه آورد. در میان این مکتوبات احتمالاً بازنویس‌هایی از جدیدترین و باب روزترین موسیقی ایتالیایی که توسط ارگ‌نواز نابینا «یان جاکوب د گراف» انجام شده بود، وجود داشته است.<ref>Wolff C، صفحهٔ ۱۲۶</ref> وی بطور خاص به ساختار «سُلو-[[توتی]]»<ref (Sologroup=پ>solo-Tutti)tutti</ref> علاقه‌مند بود. در تصنیف‌های دارای این ساختار، یک یا چند سازِ تک (سُلو) با همراهی ارکستر در تمام طول موومان<ref (group=پ>continua)</ref> بخش به بخش جای خود را به دیگری می‌دهند. این ویژگیِ ایتالیایی را در بخش‌هایی از پرلود «سوئیت انگلیسی شمارهٔ ۳» برای هارپسیکورد (۱۷۱۴) اثر باخ که در زیر آمده‌است، می‌توان شنید. تناوب به شکل سُلو-توتی در ارگ‌نوازی زمانی شکل می‌گیرد که نوازنده بین کلاویه‌های پایین (دارای صدایی پرحجم‌تر و اندکی بلندتر) و کلاویه‌های بالا (دارای صدایی نازک‌تر)، رفت‌وآمدهایی زبردستانه انجام می‌دهد.

در زمان تصدّی مقام در وایمار، باخ کار بر روی «[[کتابچه ارگ|کتابچهٔ اُرگ]]» {{آلمانی|Orgelbüchlein}} را برای پسر ارشدش، ویلهلم فریدمان، آغاز نمود. این کتاب مجموعه‌ای از [[کوراله|کوراله‌های]]های [[آیین لوتر|لوتری]] (سرودهای روحانی) را دربرداشت که برای کمک به آموزش نوازندگان ارگ، در بافتی پیچیده جای داده شده بودند. این کتاب دو بُن‌مایهٔ عمده در زندگی باخ را به تصویر می‌کشد؛ سرسپردگی وی به تدریس و عشق وی به کوراله به عنوان یک شکل موسیقایی.

در نهایت شاهزاده لئوپولد، دوک جوان شهر [[کوتن]]، باخ را برای تصدیِ مقام کاپل‌مایستری استخدام می‌کند. شاهزادهٔ جوان که خود نوازنده بود، استعداد باخ را قدر می‌نهاد، حقوق خوبی به وی می‌پرداخت و در امر تصنیف و اجرای موسیقی آزادی عمل قابل‌توجهی به وی ارزانی داشته بود. با این وجود، وی [[کالونیسم|کالونیست]] بود و از موسیقی در مراسم عبادی استفاده نمی‌کرد. در نتیجه اکثر آثار باخ در این دوره، آثاری با بن‌مایهٔ دنیوی است. از میان این آثار می‌توان به «سوئیت‌های ارکستری»، «[[سوئیت‌های ویولن سل (باخ)|شش سوئیت برای ویلون سِل تک]]» و «[[سونات‌ها و پارتیتاها برای ویولن تک]]» اشاره کرد. تصویر فوق نمایشگر صفحهٔ اول سونات ویولن و دستنوشتهٔ شخص باخ است. <!--پروندهٔ صوتی‌ای که در پی می‌آید نیز بخشی از ورودیهٔ [[پرستو (موسیقی)|پِرِستوی]] چهارمین کنسرتوی براندنبورگ است که برای ویولنِ تک، دو فلوتِ تک، سازهای زهی با همراهی بدون توقف<ref (group=پ>continuo)</ref> هارپسیکورد تصنیف شده‌است. این قطعه نشان‌دهندهٔ توانایی رو به افزایش آهنگساز در تصنیف قطعات [[فوگ|فوگی]]ی است؛ با حضور هارپسیکورد هر ساز با ملودی‌ای زنده در پی ساز دیگر وارد می‌شود به طوری که صدای سازِ نورسیده در برابر بافت پیچیده‌ای از کنترپوان، که در اجرایِ سازهایی که قبلاً واردشده‌اند، نمود می‌یابد، قرار می‌گیرد.{{آغاز رسانه صوتی}}{{بخش رسانه صوتی۲|نام پرونده=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/4/43/Brandenburg_4_iii.ogg|عنوان=آخرین موومان از «کنسرتو براندبورک شمارهٔ ۴ در سل»|اطلاعات پرونده=[[:en:Image:Brandenburg 4 iii.ogg]]|توصیفات=}}{{پایان رسانه صوتی}}-->

در [[۷ ژوئیه]] [[۱۷۲۰ (میلادی)|۱۷۲۰]] زمانی که باخ به همراه شاهزاده لئوپولد در سفر بود، واقعهٔ اسفباری رخ‌داد؛ همسر باخ، ماریا باربارا، بطور ناگهانی درگذشت. سال بعد، وی با [[آنا ماگدالنا ویلکه]]، خوانندهٔ [[سوپرانو|سوپرانوی]]ی جوان و بسیار مستعد که در دربار [[کوتن]] آواز می‌خواند، آشنا شد. ایشان در [[۳ دسامبر]] [[۱۷۲۱ (میلادی)|۱۷۲۱]]، با وجود اختلاف سنّی موجود – آنا ۱۷ سال از باخ جوانتر بود – ازدواج کردند و به نظر می‌رسد که ازدواج شادی داشته‌اند. این زوج، بعده‌ها صاحب ۱۳ فرزند شدند.

باخ خواننده‌های کُر سوپرانو و آلتو را از میان دانش‌آموزان مدرسه و خواننده‌های تنور و باس را از میان دانش‌آموزان یا افراد دیگر در لایپزیک انتخاب می‌نمود. اجرای موسیقی در مراسم ازدواج و خاک‌سپاری برای گروه خوانندگان درآمد بیشتری داشت و احتمالاً به همین دلیل است که باخ دستِ کم شش [[موتت|موتِت]]، غالباً برای دستهٔ کُر دوتایی نوشت. از این موتت‌ها برای تمرینات و آموزش مدرسه‌ای نیز استفاده می‌شد. بخشی از کار معمول وی در کلیسا، اجرای موتت‌های [[مکتب ونیز]] و آلمان چون آثار [[هاینریش شوتز]] بود. باخ از آثار این آهنگساز به عنوان سرمشق‌های سبکی برای موتت‌های خود استفاده می‌نمود. <!--پروندهٔ صوتی زیر بخش برگزیده‌ای از ورودیهٔ «برای خداوند بخوان» {{آلمانی|Singet dem Herrn}} است که بافت غنی و پرتکاپویی را نشان می‌دهد که باخ می‌توانست با استفاده از دو دستهٔ کر که هر یک دارای چهار بخش تقسیم هستند، به وجود آورد. در این اجرا در هر بخش گروه کُر سه خواننده قرار گرفته‌اند.{{آغاز رسانه صوتی}}{{بخش رسانه صوتی۲|نام پرونده=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/b/b4/06_Singet_dem_Herrn_opening.ogg|عنوان=ورودیهٔ «برای خداوند بخوان»|توصیفات=|اطلاعات پرونده=http://en.wikipedia.org/wiki/Image:06_Singet_dem_Herrn_opening.ogg}}{{پایان رسانه صوتی}}-->

طی این دوران، او «[[مس در سی مینور (باخ)|مس در سی مینور]]» را کامل کرد. در فرایند تکمیل کردن این اثر موومان‌های تازه تصنیف‌شده با بخش‌هایی از آثار پیشین ترکیب شدند. در سال ۱۷۳۵، او نسخهٔ دست‌نویس این اثر را به انتخاب‌کنندهٔ دربار [[زاکسن]] پیشکش نمود. در اصل این عمل پیشنهادی موفقیت‌آمیز برای ترغیب‌نمودن پادشاه بود تا او را به‌عنوان آهنگساز دربار سلطنتی انتخاب نماید. همچنین، به نظر می‌رسد این مسئله بخشی از تکاپوی طولانی‌مدت باخ برای کسب قدرت افزون‌تر در چانه‌زنی‌هایش با شورای شهر لایپزیک باشد. <!--پروندهٔ صوتی زیر بخش برگزیده‌ای از یکی موومان‌هایی است که به پادشاه پیشکش شده‌است. این بخش نمایانگر استفادهٔ آهنگساز از ترومپت‌های بزمی و تیمپانی است. با وجود اینکه این مَس هیچوقت طی دوران حیات آهنگساز اجرا نشد، ولی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آثار آوازی تمام دوران‌ها محسوب می‌شود.

اینبخشی از شجره‌نامه کاملخاندان باخ در زیر آمده نیستاست.