امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

این آیه اثبات می کندمی‌کند که تعيين امام از حقوق الهى است. <ref> محسن قرائتی، تفسیر نور، مركز فرهنگى درسهايىدرس‌هايى از قرآن، ۱۳۸۳ ش، چاپ يازدهم جلد ۷ُ صفحه ۳۱۸.</ref>

این آیه نمایانگر آن است که خداوند برای مردم امام تعیین می کندمی‌کند و آن امام باید معصوم و عاری از گناه باشد.

*در صحیح بخاری و مسلم و مسند طیالسی و احمدبن حنبل و سنن ترمذی و ابن ماجه و منابعی دیگر آمده استآمده‌است که رسول خدا به علی فرمود: تو برای من به منزله ی هارون برای موسی هستی. با این تفاوت که بعد از من دیگر پیامبری نخواهد آمد.<ref>صحیح بخاری، باب مناقب علی ابن ابی طالب، ج ۲ / ۲۰۰</ref>

* در [[غدیر خم]] در هیجدهم ذی الحجه سال دهم هجرت و به هنگام بازگشت پیامبر از آخرین حج خود، و با نزول آیه ۶۷ سوره مائده به کاروانها دستور توقف داد و فرمود تا همان جا توقف کرده و پیش رفتگان را فراخوانند تا واپس ماندگان نیز از راه برسند.<ref>تاریخ ابن کثیر، ج ۵ ، ۲۱۳</ref> پس از ادای نماز، به خطبه برخاست و خدای را حمد و سپاس گفت و فرمود: نزدیک است که مرا بخوانند و من هم اجابت کنم و من و شما هر دو در پیشگاه خداوند مسئولیم. ... آیا می دانید که من از همه مؤمنان بر خودشان سزاوارتر و مقدم تر می باشم؟ مردم بانگ برآوردند: آری ای رسول خدا. و باز پرسید: آیا می دانید و گواهی می دهید که من بر هر فرد مؤمنی از خود او مقدم تر و سزاوارتر هستم؟ مردم فریاد برآوردند: آری. سپس پیامبر خدا دست علی را گرفت و بلند کرد به طوری کهبه‌طوری‌که سفیدی زیر بغل هر دو نمایان شد و فرمود: ای مردم! خداوند مولی و سرور من است و من مولی و سرور شما هستم.<ref>شواهد التنزیل، ج ۱ ، ۱۹۱</ref> <ref>تاریخ ابن کثیر، ج ۵، ۲۰۹</ref> پس هر که را من مولای او می باشم این علی مولای او خواهد بود.<ref>تاریخ ابن کثیر، مجمع الزوائد، مسند احمدبن حنبل، مسند احمد</ref> پس دست به دعا برداشت و گفت: بار خدایا! دوستدار او را دوست بدار و دشمنش را دشمن شمار.<ref>مسند احمد، مستدرک حاکم، سنن ابن ماجه باب فضل علی، حاکم حسکانی، تاریخ ابن کثیر، </ref> یاری کنندهیاری‌کننده او را یاری کن و خوارکننده او را خوار گردان.<ref>مسند احمد، مجمع الزوائد، شواهدالتنزیل، تاریخ ابن کثیر، </ref>

*همچنین بنا بر حدیثی دیگر از پیامبر که می فرماید: «من مات و لم یعرف امام زمانه، مات میتة جاهلیّة» (هر کس بمیرد درحالیکه امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده‌است) شناخت امام را شرط قبول اسلام نزد پروردگار دانسته شده استشده‌است.»<ref>https://article.tebyan.net/235866/</ref>

* برخی شیعیان با استناد به [[حدیث جابر]] و برخی احادیث دیگر معتقدند ائمه ۱۲ فرد کاملاً مشخص هستند، که از جانب خدا و از زمان پیامبر با اسم معرفی شده‌اند. البته برخی احادیث، امامت عموم اهل بیت را اثبات می کندمی‌کند مثل [[حدیث ثقلین]] و برخی دیگر به تعداد امامان اشاره کرده استکرده‌است. برای نمونه مسلم در صحیح خود از جابربن سمره روایت کرده استکرده‌است که گفت: شنیدم رسول خدا فرمود:

در روایت دیگری رسول خدا فرمود: کار این امت همیشه به سامان است و پیوسته بر دشمنانشان پیروزند تا آنگاه دوازده نفر خلیفه که همگی آن هاآن‌ها از قریش هستند درگذرند.<ref>منتخب کنز العمال، ج ۵ ، ۳۲۱</ref>

امام جوینی از عبدالله بن عباس روایت می کندمی‌کند که رسول خدا فرمود: من آقای پیامبران و علی ابن ابیطالب اوصیاست. همانا اوصیای پی از من '''دوازده''' نفرند، اولینشان علی ابن ابیطالب و آخرینشان [[مهدی]] است.

* ۴- '''حجت''': امامان [[حجت خدا]] در هر عصری هستند. بدین معنا که حیات دینی تماماً و کاملاً در وجود آنهاآن‌ها محقق شده‌است؛ لذا رفتار و کردار آنهاآن‌ها بر سایرین [[حجت]] محسوب می‌شود. به عبارت دیگر مردم با مشاهده رفتار و گفتار آنهاآن‌ها به آنچه در اسلام پسندیده و توصیه شده‌است، آگاه می‌شوند.

* ۱- '''مرجعیت دینی''': در دیدگاه [[شیعیان]] بعد از تکمیل [[تشریع]] [[دین]] توسط پیامبر، تفسیر آن و پاسخ به مسائل جدید پیش آمده نیازمند ویژگی‌های خاصی است، که شامل علم کامل به دین و [[عصمت]] از گناه می‌شود. با توجه مجموعه صفات فوق تنها [[ائمه]] این ویژگی را دارند. آنهاآن‌ها از جانب خدا مکلف هستند آموزه‌های دین را برای مردم تبیین کنند و مردم باید سؤالات خود را نزد آنهاآن‌ها ببرند([[سوره نساء]]، آیه ۸۳). این مرجعیت با مرجعیت مصطلح نزد شیعیان در حال حاضر در ظاهر شبیه و در باطن متفاوت است. اهل سنت اصلاً به چنین جایگاهی در دین اعتقاد ندارند و بر اشخاصی ممکن الخطا بر اساس درک خود در امور دین فتوا می‌دهند.

* ۲- '''رهبری اجتماع (ولایت امر)''': این مفهوم بین شیعه و سنی مشترک است. بدین معنا که هر دو ضرورت وجود چنین جایگاهی در جامعه مسلمانان اتفاق نظر دارند. اهل سنت آن را اصطلاحاً «خلیفه» می‌خوانند. آنهاآن‌ها برای شخص خلیفه صفت و ویژگی خاصی قائل نیستند و راه انتخاب او را «شورا»، «اهل حل و عقد»، «وصایت» و برخی «غلبه» می‌دانند. در طول تاریخ بسیاری خلفا با شمشیر این مقام را تصاحب کرده‌اند. بسیاری از خلفا را کشته و بسیاری را عزل کرده‌اند. اما نزد شیعه ولی باید عالم، عادل، معصوم و حجت باشد، تا بر طبق دین حکم کند و بر هیچ‌کس ظلمی روا نکند و مردم مکلف به اطاعت از او هستند.([[سوره نساء]] آیه ۵۹) این مفهوم با [[ولایت فقیه]] تشابه ظاهری و تفاوت باطنی دارد. شیعیان معتقدند که شخص ولی امر توسط خدا برگزیده شده و توسط نبی یا امام قبلی به مردم معرفی می‌شود. خلافت حق اوست و سایرین که این مسند را گرفته‌اند، غاصب هستند. استناد آنهاآن‌ها به آیه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین ءامنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوةوهم راکعون» است.(جز این نیست که سرپرست شمافقط خداست و پیامبرش و کسانی که ایمان آورده و در حال رکوع نماز زکات می‌دهند)([[سوره مائده]] آیه ۵۵) شیعیان مصداق این آیه را [[علی]] می‌دانند، که در حال رکوع نماز به فقیری انگشتری خود را بخشید. ضمن آنکه این آیه سیاست اقتصادی- اجتماعی ولایت شیعی را نیز مشخص می‌سازد و بین اصلاح امور مسلمین و دستگیری آنان با عبادت خدا جمع می‌کند.

دوران امامت از آغاز تا پایان برچهاردوره تقسیم می شودمی‌شود.

طبق منابع متعدد مورد تاییدتأیید شیعه، امامان یاران نزدیکی داشته‌اند که بدون برنامه ریزیبرنامه‌ریزی و از روی گرایش محبت به خاندان امامت، درباره‌یدربارهٔ همکاری خود با دستگاه حکومتیِ خلافت، با امامان مشورت کرده و در عمل به نیروی نفوذی امامان در دستگاه حکومتی تبدیل می‌شده‌اند و از توطئه‌ها و دسیسه‌های خلفا در قبال امامان به آن‌ها خبر می‌داده‌اند.<ref>