ایرج افشار: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
خط ۳۱:
 
'''ایرج افشار یزدی''' (زادهٔ ۱۶ مهر ۱۳۰۴، [[تهران]] - درگذشتهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۸۹، [[تهران]])<ref>http://www.irajafshar.ir/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=58&Itemid=74</ref> [[پژوهش|پژوهش‌گر]] فرهنگ و [[تاریخ ایران]] و [[ادبیات فارسی]]،<ref>[http://www.dw.com/fa-ir/درگذشت-ایرج-افشار-پرکارترین-پژوهشگر-و-مؤلف-ایرانی ]، دویچه-وله-فارسی</ref> [[ایران‌شناسی|ایران‌شناس]]، [[کتاب‌شناسی|کتاب‌شناس]]، [[کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی#.DB.B2. .D9.86.D8.B3.D8.AE.D9.87.E2.80.8C.D9.BE.DA.98.D9.88.D9.87.DB.8C|نسخه‌پژوه]]، نویسنده و استاد دانشگاه ایرانی بود.{{سخ}}
افشار سابقهٔ تدریس در دانشگاه‌های داخل و خارج کشور ازجمله: [[دانشگاه برن]] ([[سوئیس]])، [[دانشگاه ساپورو]] ([[ژاپن]])، و [[دانشگاه تهران]] را داشت.<ref name="زندگی‌نامهٔ استاد ایرج افشار">[http://www.irajafshar.ir/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=58&Itemid=78 زندگی‌نامه‌یزندگی‌نامهٔ استاد ایرج افشار]</ref>{{سخ}}وی پایه‌گذار [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران|کتابخانهٔ مرکزی]] [[دانشگاه تهران]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/04/110412_l11_book_taghavi_magazines گنجینه‌یگنجینهٔ مطبوعات؛ رونق بخشیدن به یک کار مرده]، بی‌بی‌سی فارسی</ref> و معروف به پدر کتاب‌شناسی ایران است.<ref>[http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=16519:سومین-سالروز-درگذشت-پدر-کتابشناسی-ایران&Itemid=8 سومین سالروز درگذشت پدر کتابشناسی ایران]، وبگاه کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی</ref><ref>[http://www.ibna.ir/fa/doc/shortint/208829/اعتراضی-پدر-کتابشناسی-ایران-مطرح-موثر-افتاد-دفتر-مجله-آینده-خاطرات-افشار-روزهای-جنگ-تحمیلی اعتراضی که پدر کتابشناسی ایران مطرح کرد و مؤثر افتاد/دفتر مجله‌یمجلهٔ آینده و خاطرات افشار از روزهای جنگ تحمیلی]، ایبنا خبرگزاری کتاب ایران</ref><ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/135853/culture/book برای پدر کتاب‌شناسی ایران دعا کنیم]، خبرآنلاین</ref>{{سخ}}[[محمود افشار یزدی]] پدر اوست.{{سخ}}ایرج افشار نزدیک به ۶۵ سال کوشش‌های پژوهشی بیش از ۳۰۰ کتاب و ۳۰۰۰ مقاله در زمینه‌های کتاب‌شناسی،[[علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی|کتاب‌داری]]، [[تاریخ]]، [[جغرافیا]]، [[جغرافیای تاریخی]]، فرهنگ مردم و موضوع‌های دیگر تألیف، تصنیف و تصحیح کرده استکرده‌است. کتابخانهٔ بزرگ و گران‌بهای ایرج افشار در [[مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]] محفوظ است.<ref name=" رونمایی از تندیس استاد ایرج افشار در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ">[http://www.cgie.org.ir/fa/news/11974 رونمایی از تندیس استاد ایرج افشار در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ]</ref>
 
== سال‌شمار زندگی و فعالیت‌ادبی ==
خط ۵۲:
[[پرونده:Iraj Afshar in Vienna 2007.jpg|بندانگشتی|اتریش - وین ۲۰۰۷]]
* ۱۳۳۰ [[کتابدار]] کتابخانه [[دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران|دانشکدهٔ حقوق]] [[دانشگاه تهران]] تا سال ۱۳۳۹، به تشویق و اشراف دکتر محسن صبا و [[محمدتقی دانش‌پژوه]]، عضو انجمن ایرانشناسی، به ریاست [[ابراهیم پورداود]] و دبیری [[محمد معین]]، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های جهان نو، [[مجله یغما|یغما]]، اطلاعات ماهانه، آموزش و پرورش، ایران ما (با نام مستعار پناه)، سپیده دم، نورجهان، سالنامه کشور ایران، عالم هنر، نقد یکی از مقاله‌های وی در نشریه [[انجمن هنری خروس جنگی|خروس جنگی]]، نگارش تقریظ بر تاریخ جرائد و مجلات ایران، چاپ کتاب‌های نثر فارسی معاصر، نپذیرفتن سردبیری مجله شیر و خورشید سرخ ایران.
* ۱۳۳۱ چاپ کتاب‌های حالات و سخنان [[ابوسعید ابوالخیر]]، سمریه: در مزارات [[سمرقند]] و سایر معلومات راجع به آن شهر، سمریه: مزارات سمرقند (چاپ دوم)، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های یغما، [[مجله سخن|سخن]]، مهر، نورجهان، آموزش و پرورش، جهان نو، آسیا، کبوتر صلح، گلهایگل‌های رنگارنگ، عالم هنر و ستاره، با نام مستعار (ساسان)، دبیر گروه ملی کتاب‌شناسی ایران تا سال ۱۳۵۷، سردبیر [[مهر (مجله)|مجله مهر]] سال‌های ۸ و ۹ به صاحب امتیازی مجید موقر، بنیان‌گذاری [[فرهنگ ایران زمین (مجله)|مجله فرهنگ ایران زمین]] با همکاری، [[محمدتقی دانش‌پژوه]]، [[منوچهر ستوده]]، [[مصطفی مقربی]] و [[عباس زریاب خویی]].
* ۱۳۳۲ مدیریت مجله (مجموعه فرهنگ ایران زمین) تا سال ۱۳۴۸، تولد فرزند سومش کوشیار افشار، چاپ کتاب قندیه: در بیان مزارات سمرقند و رساله ماده‌الحیوه (در آشپزی)، چاپ کتاب یادداشت‌های [[محمد قزوینی|قزوینی]] تا سال ۱۳۵۴، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های سخن، یغما، جهان نو، آموزش و پرورش، مهر، هوخت، تئاتر، تربیت و مجموعه فرهنگ ایران زمین.
* ۱۳۳۳ تدوین کتاب‌شناسی ایران (کتاب‌های ایران) تا سال ۱۳۴۵، سردبیر مجله سخن، سال‌های ۵، ۶ و ۷ به صاحب امتیازی، [[پرویز ناتل خانلری]]، چاپ کتاب فردوس‌المرشدیه فی اسرارالصمدیه، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های سخن، یغما و مجموعه فرهنگ ایران زمین، نگارش نخستین سفرنامچه به [[کرمان]] و [[استان سیستان و بلوچستان|سیستان]].
خط ۵۸:
* ۱۳۳۵ نگارش یادداشت بر فرهنگ کرمانی، قائم مقام موقت مدیر عامل (بنگاه ترجمه و نشر کتاب) در مواقع نبودن، احسان یارشاطر، و نظارت بر انتشارات بنگاه تا سال ۱۳۴۲، درج خبرهای دوران مسوولیت در نشریه اخبار دانشگاه تهران تا سال ۱۳۵۷، گذراندن دوره آموزشی و تجربی کتابداری یونسکو در [[اروپا]] تا سال ۱۳۳۶، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، سخن، کیهان فرهنگی، یغما، بامشاد، مهر ایران و مجموعه فرهنگ ایران زمین، مقدمه‌نگاری به دیوان [[وحشی بافقی]]، چاپ کتاب‌های آغاز و انجام، [[عالم‌آرای عباسی]]، عرض سپاه اوزون حسن، فردوس‌المرشدیه فی اسرارالصمدیه، به انضمام (انوارالمرشدیه و اسرارالصمدیه) (چاپ دوم)، تاریخ کاشان: مرآه القاسان.
* ۱۳۳۶ همکاری در تأسیس (کلوب کتاب) که بعد انجمن کتاب نام گرفت، صدور مجوز برای نشریه فرهنگ ایران زمین، انتشار چاپ دوم دفتر اول کتاب‌شناسی ایران، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های یغما و مجموعه فرهنگ ایران زمین.
* ۱۳۳۷ آموزش رانندگی، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های: کتاب‌های ماه، [[راهنمای کتاب]]، یغما، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و مجموعه فرهنگ ایران زمین، تدریس متون کتابداری و نسخه شناسینسخه‌شناسی در دانشسرای عالی تا سال ۱۳۴۸، نپذیرفتن سردبیری مجله پیام نوین، نظارت بر انتشارات گروه ملی کتابشناسی ایران تا سال ۱۳۴۰، مدیر مجله راهنمای کتاب تا سال ۱۳۵۷ به صاحب امتیازی احسان یارشاطر، چاپ عکس‌های تاریخی در مجله راهنمای کتاب تا سال ۱۳۵۷، دبیر انجمن کتاب تا سال ۱۳۵۷، نظارت بر انتشارات انجمن کتاب تا سال ۱۳۵۷، نظارت بر انتشار مجموعه کتاب‌شناسی فارسی و ایرانی تا سال ۱۳۵۷، عضو شورای کتابخانه [[وزارت امور خارجه]]، چاپ کتاب‌های تاریخ کاشان: مراه القاسان، بیان الصناعات، کتاب‌شناسی فهرست‌های نسخه‌های خطی فارسی در دنیا، یادداشت‌های قزوینی (چاپ دوم، مجلد اول).
* ۱۳۳۸ عضو کمیته تشکیل بایگانی کل کشوراز طرف کمیسیون ملی یونسکو، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های راهنمای کتاب، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، یغما (که پاره‌ای در خواندنیها نقل شد)، اطلاعات و [[لغت‌نامه دهخدا]]، چاپ کتاب تاریخ یزد: یادداشت‌های قزوینی (جلد چهارم)، عضو کمیته تقویم اسناد ملی تا سال ۱۳۸۹.
* ۱۳۳۹ انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های راهنمای کتاب، نشریه نسخه‌های خطی، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، یغما و مجموعه فرهنگ ایران زمین، چاپ کتاب‌های تاریخ کبیر، رساله موقوفات [[یزد]]، [[امیرکبیر|میرزا تقی خان امیرکبیر]]، نگارش سرآغاز بر نسخه‌های خطی: نشریه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، تأسیس، (نشریه نسخه‌های خطی) کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه، مدیریت (نشریه نسخه‌های خطی) کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران (۸ دفتر) تا سال ۱۳۵۷.
خط ۸۳:
* ۱۳۵۵ عضو هیئت امنای چاپ آثار [[محمدعلی جمال‌زاده]]، سپرده به دانشگاه تهران تا سال ۱۳۸۹، نگارش سفرنامه (اطلال پارس)، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های راهنمای کتاب، یغما، نامه انجمن کتابداران ایران، هنر و مردم، تاریخ، سخن، دانشکده، مقالات و بررسیها، مجموعه‌های فرهنگ ایران زمین، ([[صائب تبریزی|صائب]] و [[سبک هندی]])، کتاب و کتابخانه، همایی نامه، یادنامه [[ناصرخسرو]]، یادنامه [[دقیقی طوسی]]، ارمغانی برای [[عبدالحسین زرین‌کوب|زرین‌کوب]]، چاپ دوم دوره بیست ساله فرهنگ ایران زمین در ده مجلد بوسیله بنیاد نیکوکاری نوشیروانی، چاپ کتاب‌های [[رصدخانه مراغه]]، [[شاهنامه]] از خطی تا چاپی، المختارات من الرسائل، یادگارنامه [[ابراهیم پورداود]]، [[کاوه (مجله)|مجله کاوه]]، کتاب‌شناسی [[فردوسی]] (چاپ دوم)، [[امیرکبیر|میرزا تقی‌خان امیرکبیر]] (چاپ دوم)، جلد سوم فهرست مقالات فارسی در زمینه تحقیقات ایرانی، نگارش پیش‌گفتار بر خاطرات سیاسی امین‌الدوله، یادداشت بر صائب و سبک هندی، فهرست‌واره نسخه‌های خطی مجموعه مشکوه، اهدایی به کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، کتاب‌شناسی جانوران، کتاب‌شناسی نقد کتاب، لطایف الحقایق.
* ۱۳۵۶ نظارت استصوابی خوابگاه اهدایی [[محمدصادق فاتح یزدی|محمدصادق فاتح]] به دانشگاه تهران، عضو شورای عالی (سازمان اسناد ملی ایران) تا سال ۱۳۵۷، نگارش یادداشت بر خاطرات حاج سیاح، فهرست رساله‌های تحصیلی دانشگاه تهران، فهرست مجله‌های فارسی از ابتدا تا سال ۱۳۲۰ شمسی، مجموعه سخنرانی‌های هفتمین کنگره ایرانی، مجموعه سخنرانی‌های هفتمین کنگره تحقیقات ایرانی، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های راهنمای کتاب، هنر و مردم، نشریه نسخه‌های خطی، یغما، گوهر، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، مجموعه‌های فرهنگ ایران زمین، جشن‌نامه مدرس رضوی، جشن نامه [[هانری کوربن]]، مقالات تقی‌زاده، پانزده گفتار دربارهٔ مجتبی مینوی، یادگارنامه [[حبیب یغمایی]]، یادنامه سپهبد [[فرج‌الله آق‌اولی]]، نگارش و نشر یک مقاله به زبان غیرفارسی، نگارش سفرنامه (گویان گویان تا [[اسفراین]] و جوین)، چاپ کتاب‌های: الاکیال و الاوزان، جغرافیای کاشان، راپورت سفر فارس، منتخب الزمان در بیان تیراندازی، رساله در معنی شمشیر و قلم، فهرست مقالات ایران‌شناسی در زبان عربی، یادگارنامه حبیب یغمایی، پانزده گفتار دربارهٔ مجتبی مینوی، نامه‌های قزوینی به تقی‌زاده (چاپ دوم)، روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه (چاپ سوم)، جلد دوم فهرست مقالات فارسی در زمینه تحقیقات ایرانی (چاپ دوم).
* ۱۳۵۷ انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های: راهنمای کتاب، یغما، گوهر، مجموعه فرهنگ ایران زمین، مجموعه گفتارها، [[صحافی]] سنتی، نگارش و نشر سه مقاله به زبان غیر فارسی، نگارش سفرنامه (کاشان، [[آران و بیدگل|آران]] و [[نطنز]])، چاپ کتاب‌های استرآباد نامه (چاپ دوم)، الوقفیه الرشیدیه: وقفنامه ربع رشیدی، خطای نامه: شرح مسافرت در [[چین]]، حجازیه یا سفرنامه حج، قلعه [[غار کرفتو|کرفتو]]، فایده زیارت، وقفنامه مدرسه سلطانی کاشان، سفرنامه (راه [[تبریز]] به [[تهران|طهران]])، قواعد دفتر و حساب، بیاضی از مکاتیب عصر [[صفویان|صفوی]]، شجره طیبه، سیاست و آزادی، محیط ادب، جلدسازی در صحافی سنتی (چاپ دوم)، تاریخ جدید یزد (چاپ دوم)، نگارش یادداشت بر فهرست رساله‌های تحصیلی دانشگاه تهران، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، مجموعه گفتارهایی دربارهٔ چند تن از رجال ادب و تاریخ ایران و مقدمه بر (نمایشگاهی از ۲۴۰۰ اثر تازه ایران‌شناسی (موزه و مرکز فرهنگی و هنری [[رضا عباسی]]))، داوره جایزه فردوسی (جایزه ایران‌شناسان شوروی)، تأسیس سازمان کتاب (به طوربه‌طور مستقل)، راهنمایی پایان‌نامه تحصیلی دوره فوق‌لیسانس کتابداری دانشگاه تهران با عنوان فهرست راهنمای کتاب (۱۳۴۶—۱۳۳۷)، مدیریت (سازمان کتاب) تا سال ۱۳۶۱.
* ۱۳۵۸ درخواست بازنشستگی از دانشگاه تهران (فروردین ۱۳۵۸)، اعلام موافقت با بازنشستگی از دانشگاه تهران (تیر ماه ۱۳۵۸)، صدور پروانه انتشار [[مجله آینده]] به شماره ۷۶۸۶، بوسیله اداره کل مطبوعات داخلی وزارت ارشاد ملی، انتشار مجله آینده از دوره پنجم به مدت پانزده سال تا سال ۱۳۷۲، عضو هیئت مؤسسان (انجمن آثار ملی) تا سال ۱۳۶۱، عضو انجمن ایران‌شناسی اروپا تا سال ۱۳۸۹، نگارش سرگذشت نهمین کنگره تحقیقات ایرانی در پانزده گفتار: مجموعه گفتارهای نهمین کنگره تحقیقات ایرانی، نگارش یادداشت بر نسخه‌های خطی (دفتر هشتم)، نظارت بر انتشارات سازمان کتاب تا سال ۱۳۶۰، چاپ عکس و سند در نشریه آینده تا سال ۱۳۷۲، نظارت بر مجموعه انتشارات تاریخی و ادبی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تا سال ۱۳۸۹، انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های: گوهر، آینده، نگین، نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تربیت معلم، مجموعه‌های فرهنگ ایران زمین، محیط ادب، چاپ کتاب‌های چراغان: جغرافیای قصبه بیدگل، وقفنامه و تقسیم آب شاه، معرفه‌الحواس و ترتیب رئاسه‌الناس، فتوت‌نامه آهنگران، صحافی سنتی، [[محمد مصدق|مصدق]] و مسائل حقوق و سیاست، نامه‌های سیاسی [[علی‌اکبر دهخدا|دهخدا]]، اوراق تازه‌یاب مشروطیت، تاریخ کاشان: مرآه القاسان (چاپ سوم)، صیدنه (چاپ دوم).
* ۱۳۵۹ انتشار نوشته‌هایی در نشریه‌های آینده، مسائل کشاورزی ایران، چاپ کتاب‌های انوارالمرشدیه و اسرارالصمدیه، کارنامه و ماده الحیوه، دو رساله عرفانی در عشق، مبارزه با محمدعلی شاه، تقریرات مصدق در زندان، فردوس‌المرشدیه فی اسرارالصمدیه به انضمام (انوارالمرشدیه و اسرارالصمدیه)، (چاپ سوم)، اورادالاحباب و فصوص‌الآداب (چاپ دوم).
خط ۱۳۱:
* [[کتابشناسی]] [[فردوسی]] و [[شاهنامه]] (از آغاز نوشته‌های پژوهشی تا سال ۱۳۸۵)، گردآوری ایرج افشار، [[انتشارات میراث مکتوب]]، چاپ اول ناشر: ۱۳۹۰
* چهل سال تاریخ ایران ۳جلد، تألیف [[محمدحسن خان اعتمادالسلطنه]]، به اهتمام ایرج افشار، [[انتشارات اساطیر]]، چاپ دوم ۱۳۷۵
نخستین [[کتاب‌شناسی]] ملی ایران توسط ایرج افشار منتشر شد. افشار مقاله‌های پارسی را در زمینه ایران شناسیایران‌شناسی در ۶ جلد به چاپ رسانده‌است. این شش جلد بالغ بر چهل سال از زندگی وی را دربر گرفته‌است.
 
مجموعه مقالاتی که ایرج افشار در مجلات و یادنامه‌ها به چاپ رسانده‌است، در حدود دوهزار مقاله‌است. کتاب‌هایی که افشار در زمینه فرهنگ، تاریخ و ادب ایران انتشار داده‌اند بالغ بر سیصد جلد می‌شود.