'''کُنیه''' {{به عربی|الكنية}} نامی برای تعریف شخصی از راهِ نامِ اولین پسر یا اولین دختر اوست. بعضی از کنیهها [[لقب]] است، مانند [[ابوتراب]] برای [[علی ابن ابیطالب]]. کنیه در اصل بخشی از [[نام عربی]] است، با این حال در میانِ همه مسلمانان در دورههایی رواج داشته استداشتهاست و امروزه نیز رواج دارد. بیشترین بحثها درباره کنیه به [[علم حدیث]] پیوند دارد. در سدههای رواج [[علم حدیث]] در [[جهان اسلام]]، برای اینکه میانِ افراد هم نام و هم کنیه آمیختگی و اشتباه نشود؛ کنیه در [[دستور زبان]] بسیار دقیق شد و مورد توجه [[زبانشناسی|زبان شناسان]] قرار گرفت. بیرون از [[دانش حدیث]] و [[ادبیات]]، مردم گاهی کنیهها را برای کوچک شمردن/بزرگ دانستن/ بیان ویژگی خاص بکار میبرند. ساده ترینسادهترین راهِ تشخیصِ کنیه این است، که هر واژه که پیش از آن «ابو» «اُم» باشد، آن یک کنیه است.بیشتر کنیه هاکنیهها در علمِ حدیث با نامِ مشخصی همراه است.
== مثال ==
ابوالحسن و ام لیلا و ام کلثوم و ابن حاجب و بنت الکرم. مثلاً [[علی بن ابیطالب|اولین امام شیعه]] نامش علی و لقبش امیرالمؤمنین و کنیه اش ابوالحسن است. وقتی کنیه کسی مثلاً ابوالفضل است معنایش این نیست که حتماً فرزندی به نام فضل دارد و این فرد پدر اوست. هر چند معمولاً چنین است، بلکه گاهی برای تفأل زدن و فال خیر کنیه ایکنیهای بر کسی گذاشته می شودمیشود. مثلاً فردی که کنیه اش ابوالفضل می باشد،میباشد، از همان کودکی این کنیه را بر او می گذارند و فال خیر می زنند که خداوند فرزندی به نام فضل به او عطا نماید یا صاحب فضل و احسان و کرم گردد.
ابوالحسن که کنیه علی بن ابی طالب است هر چند در روایات دستور به انتخاب کنیه برای کودک شده استشدهاست و الزاماً کنیه نباید بر اساس نام فرزند باشد به همین جهت کنیه [[علی بن موسی الرضا]] ابا الحسن بوده در حالی که وی تنها فرزندشان [[محمد بن علی (جواد)|محمد بن علی]] بوده است،بودهاست، لقب بر اساس اوصاف بارز شخص انتخاب و گذارده می شود،میشود، مانند امین و صادق، و تفاوت ان با کنیه در پیشوند اب و ام یا ابن است که در ابتدای کنیه وجود دارد، کنیه هاکنیهها معمولاً از سوی خود شخص برای فرزندانشان انتخاب می شده استشدهاست و در روایتی آمده استآمدهاست ما فرزندانمان را در کودکی برایشان کنیه انتخاب می کنیم لکن القاب انها بیشتر اوقات از سوی دیگران براساس اوصاف آنان گذارده می شده استشدهاست. همچنین امین برای [[محمد]] یا سجاد برای [[سجاد|امام چهارم شیعیان]].