هوشنگ آزادیور: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز شماره صفحه |
تکمیل مقاله |
||
خط ۱:
{{جعبه زندگینامه|اندازه جعبه=|عنوان=|نام=هوشنگ آزادیور|تصویر=|اندازه تصویر=|عنوان تصویر=|زادروز=۱۳۲۱|تاریخ مرگ=۹ اردیبهشت ۱۳۹۷|مکان مرگ=تهران، ایران|عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=<!-- عرض جغرافیایی به درجه دقیقه و ثانیه و جهت پیشفرض شمال-->|محل زندگی=|ملیت=|نژاد=|تابعیت=|تحصیلات=|دانشگاه=|پیشه=
'''هوشنگ آزادیور''' (زاده ۱۳۲۱
وی به دلیل مشکل قلبی درگذشت.<ref name=":0" />
▲'''هوشنگ آزادیور''' (۱۳۲۱ – ۹ اردیبهشت ۱۳۹۷) شاعر، مترجم و [[فیلم مستند|مستندساز]] ایرانی بود.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۹ اردیبهشت ۱۳۹۷|عنوان=هوشنگ آزادیور درگذشت|نشانی=https://www.isna.ir/news/97020905591/هوشنگ-آزادی-ور-درگذشت|ناشر=[[ایسنا]]|زبان=fa|doi=|تاریخ بازدید=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹|تاریخ بازبینی=}}</ref> آزادیور دانشآموختهٔ مدرسه عالی سینما بود. ''گل قالی'' از آثار او در مقام یک مستندساز است. او از شاعران «[[شعر دیگر]]» و از ویراستاران [[مؤسسه انتشارات فرانکلین|انتشارات فرانکلین]] بود.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۳ اسفند ۱۳۹۵|نشانی=http://www.sabanewspaper.ir/fa/news/35267/هوشنگ-آزادی-ور|عنوان=هوشنگ آزادی ور شاعری سینماگر یا مترجمی تئاتری؟!|بازبینی=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری صبا}}</ref><ref>{{یادکرد روزنامه|عنوان=ستایش نامه تئاتر ایران برای هوشنگ آزادی ور|روزنامه=[[جام جم (روزنامه)|جام جم]]|شماره=۵۰۳۴|ناشر=[[مگ ایران]]|تاریخ=۱۱ بهمن ۱۳۹۶|صفحه=۱۶|زبان=|شاپا=|doi=|پیوند=http://www.magiran.com/npview.asp?ID=3701051|تاریخ دسترسی=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷}}</ref>
== زندگی حرفهای ==
=== پیش از انقلاب ===
هوشنگ آزادیور سال ۱۳۲۱ در تهران به دنیا آمد. او در کودکی با خواندن تصنیفهای منتشر شده و پیگیری معانی آنها با شعر آشنا شد و در سال نوجوانی شعرهایی را در مطبوعات چاپ کرد. پس از گرفتن دیپلم، خدمت [[سربازی]] را در [[سپاه دانش]] در یکی از روستاهای ایران گذراند. در این دوره با [[هوشنگ چالنگی]] آشنا شد. در بازگشت به تهران با رفت و آمد به «کافه تهران پلاس» با [[منوچهر شفیانی]] آشنا شد. نخستین مجموعه شعر او در سال ۱۳۵۰ با نام «پنج آواز برای ذوالجناح» منتشر شد. بیشتر شهرت آزادیور در شعر، به دلیل همراهی او با جریان «شعر دیگر» و امضای بیانیه «شعر حجم» در سال ۱۳۴۸ با همراهی دیگر شاعرانی چون [[یدالله رؤیایی]]، [[پرویز اسلامپور]] و [[بهرام اردبیلی]] بود. آزادیور درباره جریان «شعر دیگر» گفته بود: "جریان «شعر دیگر» حاصل جمع شدن ما گرد یکدیگر بود، جمعی که اساسنامه نداشت و به دنبال اساسنامه هم نبود."<ref name=":0" />
پس از پایان سربازی، در انتشارات فرانکلین ابتدا به عنوان نسخهخوان و سپس به عنوان ویراستار فعالیت کرد. مدت کوتاهی پس از آن وارد مدرسه عالی تلویزیون و سینما ([[دانشگاه صدا و سیما]]) شد و با گرفتن مدرک [[کاردانی]] در میانه دهه ۱۳۴۰ خورشیدی به استخدام [[سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران]] درآمد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=علی جیحون-منتقد هنری|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۷|وبگاه=بیبیسی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-43977420|عنوان=هوشنگ آزادیور؛ از "شعر دیگر" تا "گل قالی"}}</ref>
وی در دوران فعالیت خود در تلویزیون ملی ایران به ساخت مستندهای مردمشناسانه و آموزشی پرداخت. از جمله این آثار «آندره مالرو و تمدن ایران در موزه لوور»، «عاشورا در روستای دوان»، «قالیشویان»، «موزه تاریخ طبیعی»، «دکتر قریب»، «عید قربان» و «مهاجرین جنگ» از جمله مستندهای او هستند. پرآوازهترین مستند او «گلِ قالی» (۱۳۵۳) است که در جشنوارههای خارج از ایران نیز جایزهای را به دست آورد.<ref name=":0" />
گویندگی برای فیلمهای مستند ساخته دیگر کارگردانان مانند «تهران درجه ریشتر» ساخته [[پیروز کلانتری]] و «خدایخانه» ساخته [[فضلالله تاری]] و فیلمهای داستانی «بلور تار»، «مکان اخلاق» و «استراحتگاه» از دیگر فعالیتهای حرفهای آزادیور هستند.<ref name=":0" />
آزادیور در سالهای پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] برای آموزش شیوه تولید فیلم در استودیو، به [[فرانسه]] اعزام شد و پس از یک سال به ایران بازگشت و به تئاتر روی آورد. او میگوید: "من اولین بار تئاتر را از طریق [[آربی اوانسیان]] شناختم." وی «کارگاه نمایش» (تاسیس ۱۳۴۸ توسط اوانسیان) دو نمایش «شب افسون شده» نوشته [[اسلاومیر مروژک]] و «شب جنایتکاران» از خوزه تریانا نمایشنامهنویس کوبایی را کارگردانی کرد. هر دو این آثار ترجمه خود او بودند که و بعدها منتشر شدند. در دوران کار در کارگاه نمایش، به سفارش [[کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان|کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان]] او جزوهای را بر اساس کتاب «بدیههسازی در تئاتر» نوشته [[ویولا اسپولین]] تهیه کرد که از سال ۱۳۵۰ در مراکز کانون در شهرستانها تدریس میشد.<ref name=":0" />
در سال ۱۳۵۴ آزادیور با دریافت [[بورس تحصیلی]] از تلویزیون ملی ایران، برای تحصیل در رشته سینما در [[دانشگاه ییل]] به [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] فرستاده شد. وی در آمریکا وقت خود را به دیدن تئاتر میگذراند. او در سال ۱۳۵۸ با مدرک [[کارشناسی ارشد]] به ایران بازگشت و به همکاری با تلویزیون ادامه داد.<ref name=":0" />
=== پس از انقلاب ===
در سال ۱۳۶۲ مجموعه تلویزیونی [[قصهای بهنام دارو]] پخش شده از [[شبکه یک]] تلویزیون ایران را کارگردانی کرد. از دیگر فعالیتهای او در این سال ترجمه کتاب «تاریخ تئاتر جهان» نوشته اسکار گ. بروکت بود.<ref name=":0" />
ترجمه «[[باغوحش شیشهای]]» و «[[اتوبوسی به نام هوس]]» نوشته [[تنسی ویلیامز]]، «کوروس» نمایشنامه [[نیکوس کازانتزاکیس]] (۱۳۵۳)، نمایشنامه «رومئو و ژولیت» اثر [[ویلیام شکسپیر]] (۱۳۷۲) و «راهنمای آثار شکسپیر» نوشته [[جان گوردون]] (۱۳۸۰) از دیگر ترجمههای آزادیور در زمینه تئاتر هستند. او دلیل خود را برای ترجمه دوباره نمایشنامههای شکسپیر جنبه ادبی داشتن ترجمههای موجود و نه نمایشی آنها بیان میکرد. ترجمه دو جلدی «تاریخ سینمای جهان» نوشته دیوید کوک (جلد اول ۱۳۸۰ و جلد دوم ۱۳۸۲) تلاش او برای جبران کمکاری در ساختن فیلم سینمایی بودند.<ref name=":0" />
در طی سالها آزادیور مقالاتی را درباره سینما و تئاتر در نشریات هنری مینوشت یا ترجمه میکرد. مدتی نیز در دانشکدههای هنر تهران و اصفهان «مبانی نمایشنامهنویسی» تدریس میکرد. در سال ۱۳۷۹ کتاب «بدیههسازی: شیوه بیان هنری در ایران» در پژوهش درباره هنر سنتی ایرانی و اسلامی نوشت.<ref name=":0" />
در سال ۱۳۸۰ در مقام عضویت در هیأت بازخوانی متون [[جشنواره تئاتر فجر]] مشکل تئاتر را "باز نبودن دست نویسنده برای نوشتن"، "نداشتن یک تعریف روشن از ممیزی" و "دولتی بودن تئاتر" دانست.<ref name=":0" />
مجموعه شعر دوم او به نام «هر قلبی که میتپد عاشق نیست شاید فقط پمپ خون باشد» از سوی رسانهها به عنوان یکی از کتابهای پرفروش دی ۱۳۹۴ سال معرفی شد.<ref name=":0" />
== فیلمشناسی ==
{| class="wikitable"
!عنوان
!سال انتشار
سطر ۱۶ ⟵ ۴۱:
|۱۳۵۴
|کارگردان
|[[فیلم مستند]]
|<ref>{{یادکرد خبر|نام خانوادگی=|تاریخ=۲۸ تیر ۱۳۹۵|عنوان=تمدن ایران از دیدگاه آندره مارلو در مستندی ساخته هوشنگ آزادی ور|نشانی=http://www.doctv.ir/news/4956-تمدن-ایران-از-دیدگاه-آندره-مارلو-در-مستندی-ساخته-هوشنگ-آزادی-ور|ناشر=شبکهٔ مستند|doi=|تاریخ بازدید=۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۷|تاریخ بازبینی=}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://books.google.nl/books?id=ay5rIWCXlLsC&pg=PA410#v=onepage&q&f=false|عنوان=The Concise Routledge Encyclopedia of the Documentary Film|نام خانوادگی=Aitken|نام=Ian|تاریخ=|ناشر=Routledge|سال=|شابک=9781136512063|مکان=|صفحات=
|-
|[[قصهای بهنام دارو]]
|۱۳۶۲
|کارگردان
|
|
|-
سطر ۲۸ ⟵ ۵۳:
|۱۳۶۳
|کارگردان
|فیلم مستند
|<ref
|}
== کتابشناسی ==
=== ترجمه ===
* [[نیکوس کازانتزاکیس|کازانتزاکیس، نیکوس]]. ''کورس. ''تهران: آگاه، ۱۳۵۶.
* تریانا، خوزه. ''شب جنایتکاران.'' برگردان عدنان غریفی، هوشنگ آزادیور. [تهران]: سازمان تلویزیون ملی ایران، کارگاه نمایش، ۱۳۵۳.
* لویس، راب. ''گوسفندی که. خیلی کوچک بود''. تهران: [[کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان|کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان]]، ۱۳۷۶. {{شابک|۹۶۴-۴۳۲-۰۴۹-۲}}
* [[ویلیام شکسپیر|شکسپیر، ویلیام]]. ''[[رومئو و ژولیت]].'' تهران: رشدیه، ۱۳۹۵. {{شابک|۹۷۸-۶۰۰-۹۱۶۸۵-۷-۶}}
* گودوین، جان. راهنمای کوچک نمایشنامههای شکسپیر. تهران: مهراز، ۱۳۸۰. {{شابک|۹۶۴-۹۲۷۲۶-۱-۵}}
* کوک، دیوید. ''تاریخ جامع سینمای جهان.'' تهران: [[نشر چشمه|نشر چشمه]]، [۱۳]. {{شابک|۹۷۸-۹۶۴-۳۶۲-۰۵۴-۷}}
* براکت، اسکار گراس. ''تاریخ تئاتر جهان''. تهران: [[انتشارات مروارید|مروارید]]، ۱۳۷۵.
=== تألیف ===
* هر قلبی که میتپد عاشق نیست شاید فقط پمپ خون باشد: پنج آواز برای ذولجناح و شعرهای دیگر. تهران: رشدیه، ۱۳۹۴. {{شابک|۹۷۸-۶۰۰-۹۱۶۸۵-۴-۵}}
* ''بدیههسازی: شیوه بیان هنری در ایران: پژوهشی در مبانی هنر سنتی ایرانی و اسلامی''. تهران: موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، ۱۳۷۹. {{شابک|۹۶۴-۶۶۸۰-۰۸-۹}}
==
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
== پیوند به بیرون ==
* {{IMDb name|4808117}}
* [http://www.ensani.ir/fa/9313/profile.aspx نوشتههای آزادیور] در پرتال جامع علوم انسانی
* [http://www.doctv.ir/programs/8538-گنجینه-گل-قالی مستند گل قالی] در وبگاه [[شبکه
* [http://newspaper.hamshahri.org/id/5310/نیم-قرن-کارنامه-روشن.html نیم قرن کارنامه روشن] نوشتهٔ مرتضی کاردر
* [http://www.honaronline.ir/بخش-فرهنگ-ادبیات-8/96351-هوشنگ-آزادی-ور-شعر-دیگر-دنبال-اساس-نامه-نبود گفتگوی هنرآنلاین با آزادیور]
[[رده:مستندسازان اهل ایران]]
[[رده:زادگان ۱۳۲۱]]
سطر ۶۵ ⟵ ۸۹:
[[رده:شاعران اهل ایران]]
[[رده:مترجمان اهل ایران]]
|