اژدها: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Majidhenry (بحث | مشارکتها) جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: اساطیرشناسان⟸اساطیر شناسان، بارورکننده⟸بارور کننده، جامة⟸جامه، سنگبریهای⟸سنگبری های، نقشدار⟸نقش دار |
خنثیسازی ویرایش 23217659 توسط Majidhenry (بحث) نیاز به بازبینی برچسب: خنثیسازی |
||
خط ۱۸:
== در اساطیر و ادبیات جهان ==
اژدها جانوری است که در کهنترین سنن [[نماد]] ویرانگری و نیز آب و آبادانی بودهاست. روزگاری دراز
[[پرونده:Pergamonmuseum Ishtartor 02.jpg|بندانگشتی|260px|کهنترین تصویر موجود از اژدها بر روی [[دروازه بابل]] واقع در [[موزه پرگامون]].]]
خط ۲۵:
[[پرونده:Sg sentosa dragon mfountain.jpg|بندانگشتی|260px|تندیس اژدها در سنگاپور]]
در [[مصر]] باستان اژدها رمز طغیانهای بزرگ رود [[نیل]] بودهاست و سود و زیان آن طغیانها را که
اژدها همیشه حیوانی نیرومند و سهمگین پنداشته شده و گاه _ چنانکه در چین _ مقدس بوده و پرستیده میشده است، زیرا او را بخشندهٔ آب و باران میدانستهاند. در بعضی نقاط اژدها را همان تمساح دانسته (تمساحی بزرگ) و پنداشتهاند که [[تمساح]] آورنده باران است. اقوام بسیار معتقد بودند که اژدها خدای طوفان و هوای بد و سیل و دیگر بلاهای آسمانی است و طوفان بر اژدها سوار شده موجب لغزش زمین و زمینلرزه میشود. تقریباً همه جا اژدها با شب و تاریکی و بطن مادری و آب کیهانی پیوسته و مربوط بودهاست.
خط ۳۹:
سیمای اژدها در تاریخ اساطیری ایران، در نهایت سهمناکی، زشترویی و پلشتی است. آنها از نخستین یاران [[اهریمن]] میباشند که آفرینش نیکوی [[اورمزد]] را آشفته مینمایند؛ ولی توانایی تباه آن را ندارند. اگر فدیه گرانبهایی نثار ایزدانی همچون آناهیتا و وای میکنند (یشت ۵، بندهای ۲۹-۳۱ و ۴۱-۴۳ و نیز یشت ۱۵، بندهای ۱۹-۲۱). بر اساس ادبیات اوستایی، هنگامی که اورمزد نخستین سرزمین نیک خویش را میآفریند (ایرانویج)، آنگاه اهرمن همه تن مرگ برای تباهی آن، اژدهایی (اژدهای سرخ) را در رود دائیتی پدید میآورد (وندیداد ۱، بندهای ۲-۴). از سوی دیگر نیز ایزد هم با [[رزمافزار|رزمافزارهای]] خود به نبرد با اژدهای زرد برمیخیزد تا او را نابود سازد (یسنه ۹، بند ۳۰).
بر اساس ادبیات ودایی و اوستایی، دو اژدهای ورتره و اپه اوشه (اپوش)، آبها را در دژ جادویی خود اسیر، ابران آسمانی را سترون و زمین را خشک و کویر میسازند؛ ولی سرانجام به دست ایزدان ایندره و تیشتر تباه میگردند. از دیگر سو نیز اژی دهاکه (ازدهاگ/ضحاک) و [[افراسیاب]] تورانی نشان از اژدهایان اساطیری دارند که با گذشت زمان و به هنگام تغییر ساختار ساده و نخستین (روایت اوستایی) داستان به شکل پیچیده و پویا (روایات پهلوی ساسانی و خدای نامه)،
پرداخت شخصیت و ویژگیهای اژدها در روایات اساطیری چندان کامل و دقیق نیست، زیرا اسطوره تنها به آن بخش از سرگذشت زندگی یک بوده اهریمنی (یا حتی قهرمان) میپردازد و آن را آنچنان میبالاند و با شکوه و اغراق درمیآمیزد که برای نمایش جهانبینی ویژه خویش و دیگر اهداف خود نیاز دارد. اما این پرداخت در روایات حماسی (برخلاف نمونههای اساطیری شکل کاملتر و پویاتری دارد و اژدها در این داستانها چهرههای گوناگونی دارد که از میان آنها دو گونه بیش از دیگر نمونهها دیده و تکرار میشود.
خط ۶۴:
== معبد اژدها ==
در ده کیلومتری جنوب شرقی [[گنبد سلطانیه]]، در نزدیکی روستای [[ویر]]، در پهنهای مستطیل شکل در دامنه کوه دو اژدهای بیمانند و شگفت آور قرار گرفتهاست. این محل به نام [[معبد داشکسن|معبد اژدها]] و داش کسن (سنگبر) خوانده میشود و مردم محل آن را به نام شیرین و فرهاد مینامند.
در درون این مجموعه هنری زیبا، سه غارتاق دستکند با اندازههایی مشخص در دل کوه سترگ کنده شده که پیرامون ورودیهای آن را کنده کاریها و
دانشمندان و اندیشمندان ایرانشناس بر این پندارند که غارهای معبد اژدها، یکی بزرگتر در جنوب و دو تا قرینه در شرق و غرب، نخست نیایشگاه آیین [[مهرپرستان]]، [[میترائیسم]]، بوده و کاربرد آن را حتی در دوران پس از اسلام هم نگه داشته بودهاست. [[مار]] در آیین مهر و اژدها در فرهنگ ایرانی، نقشی بنیادین و اثرگذار دارند. اژدها با جهتگیری خود به درون نیایشگاه، گویی خوش آمدگوی تازه واردان است.
|