حزب توده ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تکمیل متن با ذکر منبع
برچسب‌ها: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر ویرایشگر دیداری
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: اوابل⟸اوایل، گنگره⟸کنگره
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۴۱:
در اساسنامه این حزب که در مهرماه ۱۳۸۲ به تصویب کنگره مرکزی رسیده‌است، این‌گونه نوشته شده که «هدف نهایی حزب توده ایران، استقرار سوسیالیسم در ایران، است و نخستین گام در راه تحقق این هدف را، برقراری حکومت دموکراتیک می‌داند، که زمینه استقرار آزادی، استقلال، صلح و عدالت اجتماعی را در جامعه فراهم آورد.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=|وبگاه=پایگاه رسمی حزب توده|نشانی=http://www.tudehpartyiran.org/images/ketabkhaneh/asasnameh.pdf|عنوان=اساسنامه حزب}}</ref>
 
[[ایرج اسکندری]] در یادداشتی خطاب به نخستین گنگرهکنگره حزب در ۱۳ شهریور ۱۳۲۳ در [[روزنامه رهبر]] می‌نویسد: «هدف حزب توده متحدکردن توده‌ها، کارگران، دهقانان، تجار، صنعتگران و روشنفکران مترقی است. البته این طبقات از نظر اقتصادی تفاوت دارند. مثلاً، در حالی‌که کارگران چیزی غیر از نیروی کار خود ندارند، صنعتگران کنترل ابزار تولیدشان را در دست دارند و دهقانان هم قطعه زمینی دارند یا در آرزوی به دست آوردن آن هستند؛ ولی در ایران معاصر، این اختلاف تحت‌الشعاع مبارزهٔ مشترک علیه امپریالیسم، زمین‌داران غایب، سرمایه‌داران استثمارگر و صاحبان چپاول‌گر صنایع قرار گرفته‌است. وظیفه ما متحدکردن طبقات استثمار شده و ایجاد حزبی متشکل از توده‌هاست.»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ایران بین دو انقلاب|نام خانوادگی=آبراهیمیان|نام=|ناشر=نی|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=۳۴۶}}</ref>
 
== سلسله مراتب رهبری حزب ==
خط ۷۰:
همسویی حزب با [[شوروی]] و دفاع آن از کمونیسم (گرایش استالینیستی) موجب خروج برخی مخالفان از صفوف حزب شد و پس از شکست [[فرقه دموکرات]] انشعابی در حزب رخ داد و گروهی از روشنفکران به رهبری [[خلیل ملکی]] حزب را ترک کردند و بخشی از رهبران حزب به ناچار به خارج از کشور رفتند. [[محمدرضا پهلوی]] در بهمن ماه ۱۳۲۷ در [[دانشگاه تهران]] مورد سوء قصد قرار گرفت. روایت رسمی این بود که یک متعصب مذهبی وابسته به [[حزب توده]] مسئول ترور بوده‌است.<ref>شکست شاهانه. ماروین<span title="نیسون" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-زونیس" id="tool-.D8.B2.D9.88.D9.86.DB.8C.D8.B3" style="background-color: rgb(255, 200, 145);"> زونیس.</span> عباس مخبر. طرح نو. زمستان ۱۳۷۰</ref> پس از آن دولت حزب توده را منحل اعلام کرد. بعد از این اعلان، حزب به فعالیت مخفی روی آورد و بخشی دیگر از رهبران حزب به خارج از کشور رفتند. [[نورالدین کیانوری]] در خاطرات خود گفته که توسط یکی از اعضا در جریان قصد فخرایی برای ترور شاه قرار گرفته و ضمن پیگیری ماجرا سیاست حزب و نظر کمیتهٔ مرکزی مبنی بر مغایرت رسیدن به «اهداف انقلاب از راه ترور» را به او اعلام کرده‌است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/02/090205_ir_kianori.shtml بی‌بی‌سی]</ref>
 
قدرت یافتن حزب در تمامی دهه 1320 ادامه یافت و در جریان ملی شدن نفت و دولت دکتر مصدق در اوابلاوایل دهه 1330 حزب توده تبدیل به نیرومندترین، متشکل ترین و سازمان یافته ترین جریان سیاسی کشور شده بود<ref name=":0" />
 
== نقش مصدق ==