اونتاش ناپیریشا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
تکمیل مقاله
خط ۳۳:
 
[[پرونده:Untash Napirisha stele Louvre Sb12.jpg|بندانگشتی|چپ|[[سنگ‌نگاره یادبود اونتاش ناپیریشا|ستون یادبود اونتاش ناپیریشا]]، از جنس [[ماسه‌سنگ]]، مربوط به ۱۳۴۰ تا ۱۳۰۰ پیش از میلاد، که در آن نقش زنی با دم ماهی دیده می‌شود که مارهایی در دست دارد. این ستون در سدهٔ دوازده پیش از میلاد از [[چغازنبیل]] به [[شوش]] آورده‌شده و هم‌اینک در [[موزه لوور]] قرار دارد.]]
'''اونتاش ناپیریشا''' یا '''اونتاش گال''' یا '''اونتاش هوبانهومبان''' (۱۲۷۵–۱۲۴۰ پیش از میلاد) [[پادشاه]] بزرگ [[عیلام|عیلامی]] و بنیانگذار [[زیگورات]] [[چغازنبیل]] است. او در [[کتیبه|کتیبه‌ای]] نام خود را به عنوان بر پا دارنده این زیگورات جاودانه کرده‌است. اونتاش گال نوهٔ [[پاهیر ایشان]] بنیانگذار این سلسلهٔ شاهی در عیلام بود.
 
او در سال ۱۲۶۵ قبل از میلاد، به حکومت [[عیلام]] رسید و شهری جدید به نام [[دور اونتاش]] بنا کرد و در آن [[زیگورات]] برپا ساخت. اونتاش گال در این کتیبه به جز پرستش خدای [[اینشوشیناک]] اهداف دیگری را نیز برای ساخت زیگورات ذکر می‌کند، اما هنوز [[باستان‌شناس|باستان شناسان]] نتوانسته‌اند به معنای دقیق جملات او پی‌ببرند. بسیاری معتقدند راز اهداف دیگر او از بنا کردن زیگورات در چهار بنای کوتاه استوانه‌ای شکل که در اطراف زیگورات قرار دارند نهفته‌است.
 
[[گیرشمن]] دوران حکمرانی او را به مدت ۲۰ سال (۱۲۶۵–۱۲۴۵ پیش از میلاد) بنا بر فرضیه ذکر کرده‌است. بر روی ۶۵۰۰ آجر کتیبه‌داری که در چغازنبیل یافت شده‌است به جز نام این شاه نام شاه یا شاهزادهٔ دیگری دیده نمی‌شود.<ref>چغازنبیل، جلد اول، ص ۱۷</ref>
 
==== احیای عیلام ====
اونتاش ناپیریشا عامل تجدید حیات روحیه ملی عیلام و آزاد سازی آن از سلطه بابل بود. با این وجود وی به بهره گیری از فرهنگ بین النهرین ادامه داد و احترامی مشابه با خدایان عیلامی را برای خدایان بابلی قائل شد و برای این خدایان نیز معابد و زیارتگاه هایی را وقف نمود.
 
==== معاصرین ====
اونتاش ناپیریشا به احتمال زیاد هم عصر شاه آشوری شملنصر دوم (1245-1274) بوده است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=دنیای گمشده ایلام|نام خانوادگی=هینتس|نام=والتر|ناشر=انتشارات علمی و فرهنگی|سال=|شابک=|مکان=|صفحات=}}</ref>
 
=== زیگورات چغازنبیل ===
در زمان این پادشاه هنر عیلامی بخصوص در معماری و کنده کاری به اوج خود می رسد. این پادشاه شهری جدید به نام «[[دور اونتاش]]» را بر پا نموده و زیگورات عظیم [[چغازنبیل]] را در آن می سازد.<ref name=":0" />
 
پادشاه در چند جمله اصول ساخت زیگورات و وقف آن را خلاصه می کند: «پس از آنکه مصالح ساختمانی را بدست آوردم، من در اینجا شهر اونتاش و حریم مقدس را بنا کردم. آن را در یک دیوار داخلی و یک دیوار خارجی محصور کردم. من معبد بلندی ساختم که شبیه آنچه شاهان پیشین ساخته بودند نبود و آن را برای خدا [[هومبان]] و خدا [[اینشوشی‌ناک|اینشوشیناک]]، حافظان حریم مقدس وقف کردم. باشد که ساختمان و زحمت کار من موقوف ایشان گردد. باشد که لطف و عدل هومبان و اینشوشیناک در اینجا برقرار بماند.»<ref name=":0" />
 
== پانویس ==
سطر ۴۵ ⟵ ۵۶:
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= گیرشمن |نام= رومن |پیوند نویسنده= رومن گیرشمن |کتاب= چغازنبیل، جلد اول |ترجمه=اصغر کریمی |مکان= تهران |ناشر= سازمان میراث فرهنگی کشور |سال= ۱۳۷۳}}
* Wikipedia contributors, "Untash-Napirisha," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Untash-Napirisha&oldid=183443232 (accessed February ۲۹, ۲۰۰۸).
* تاریخ چهار هزار ساله ارتش ایران، جنگ و جنگاوری بر فلات ایران از تمدن ایلام تا ۱۳۲۰ خورشیدی -اسدالله معطوفی
* هینتس، والتر. دنیای گمشده ایلام. انتشارات علمی و فرهنگی
اسدالله معطوفی
 
== جستارهای وابسته ==