|
در [[شیمی]]، حالا '''حلال پروتونی''' [[حلال (شیمی)|حلالی]] است که دارای اتم [[هیدروژن]] محدود به یک [[اکسیژن]] (مانند گروه [[هیدروکسیل]]) و یا [[نیتروژن]] (مانند گروه [[آمین (شیمی)|آمین]]) است. به طور کلی هر گونه حلال که حاوی <sup>+</sup>H تغییر‌پذیر باشید حلال پروتونی نام دارد. مولکول‌های این قبیل حلال‌ها به آسانی پروتون (H<sup>+</sup>H) به واکنشگر ناب می‌دهند. در مقابل، '''حلالهای غیرپروتونی''' نمی‌توانند هیدروژن بدهدبدهند.
== حلالهای پروتونی قطبی ==
* حلال دارای هیدروژن [[اسید|اسیدی]] (اگر چه که ممکن است مانند [[اتانول]] اسید ضعیف باشد)
* حلال با قابلیت حل کردن [[نمک (شیمی)|نمک‌ها]]
** [[یون|کاتیونهای]] با [[جفت الکترون غیرپیوندی| جفت الکترون]] الکترون غیرمشترک
** آنيون‌هایی با پیوند هیدروژنی
مثال‌های حلالهای پروتونی قطبی شامل [[ویژگی‌های آب|آب]]، بیشتر [[الکل|الکل‌ها]]، [[اسید فرمیک]]،[[ هیدروژن فلوئورید]] و [[آمونیاک]] است. حلالهای پروتونی قطبی برای واکنش‌های [[واکنش جانشینی هسته‌دوستی تک‌مولکولی|S<sub>N</sub>۱]] و حلالهای غیرپروتونی قطبی برای واکنش‌های [[واکنش جانشینی هسته‌دوستی دومولکولی|S<sub>N</sub>۲]] مناسب هستند.
== حلالهای غیرپروتونی قطبی ==
حلالهای غیرپروتونی قطبی حلال‌هایی هستند که فاقد هیدروژن اسیدی‌اند. در نتیجه‌ی این ویژگی، این حلال‌ها نمی‌توانند [[پیوند هیدروژنی|هیدروژن پیوندی]] بدهند. این حلال‌ها عموما [[گذردهی نسبی|دی الکتریکو ثابت]][[قطبیت شیمیایی|قطب]]بالایی دارند. اگرچه استفاده از اصطلاح " غیر پروتونی قطبی" منع شده است، IUPAC این حلال‌ها را به عنوان حلال‌هایی با ثابتگذردهی دی الکتریک نسبی و قطبیت بالا معرفی می‌کند.حلال‌هایی که با تعریف IUPAC تطابق دارند عبارتند از [[دی‌متیل فرم‌آمید|DMF]] [[هگزامتیل‌فسفرآمید|HMPA]]<nowiki/>و [[دی‌متیل سولفواکسید|DMSO]].<ref>http://goldbook.iupac.org/D01751.html</ref>
ویژگی‌های حلالهای غیرپروتونی قطبی:
== خواص حلالهای معمول ==
حلال‌ها به صورت کیفی به غیرقطبی، غیرپروتونی قطبی و پروتونی قطبی تقسیم‌بندی شده و براساس ثابت دی‌الکتریک رتبه‌بندی می‌شوند.
<grammarly-btn><div class="_1BN1N Kzi1t BD-0J _7_mnr MoE_1 _2DJZN" style="z-index: 2; transform: translate(465.887px, 1475.56px);"><div class="_1HjH7"></div></div></grammarly-btn>
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-bottom: 10px;" data-gramm_id="a133f1e3-0c92-fbe5-922e-94caa4b7ce36" data-gramm="true" spellcheck="false" data-gramm_editor="true"
! Solvent
| 1.85 D
|}
<grammarly-btn><div class="_1BN1N Kzi1t BD-0J _7_mnr MoE_1 _2DJZN" style="z-index: 2; transform: translate(465.887px, 2769.78px);"><div class="_1HjH7"></div></div></grammarly-btn>
== همچنین ببینید ==
<grammarly-btn><div class="_1BN1N Kzi1t BD-0J _7_mnr MoE_1 _2DJZN" style="z-index: 2; transform: translate(465.887px, 2820.59px);"><div class="_1HjH7"></div></div></grammarly-btn>
* [[اتوپروتولیز]]
== منابع ==
* {{reflist}}Loudon, G. Mark. Organic Chemistry 4th ed. New York: Oxford University Press. 2002. pg 317. <br />▼<grammarly-btn><div class="_1BN1N Kzi1t BD-0J _7_mnr MoE_1 _2DJZN" style="z-index: 2; transform: translate(465.887px, 2923.71px);"><div class="_1HjH7"></div></div></grammarly-btn>{{reflist}}
▲* Loudon, G. Mark. Organic Chemistry 4th ed. New York: Oxford University Press. 2002. pg 317.<br />
<grammarly-btn><div class="_1BN1N Kzi1t BD-0J _7_mnr MoE_1 _2DJZN" style="z-index: 2; transform: translate(465.887px, 3033.64px);"><div class="_1HjH7"></div></div></grammarly-btn>
[[رده:حلال‌ها]]
| 