استان تیرا دل فوئگو (آرژانتین): تفاوت میان نسخه‌ها

| settlement_type = [[ایالت‌هایاستان‌های آرژانتین|ایالتاستان]]

| map_caption = محل ایالتاستان در نقشهٔ آرژانتین

| seat_type = [[فهرست شهرهای آرژانتین|مرکز ایالتاستان]]

ایالتاستان ''' تیرا دل فوئگو '''، یکی از ایالات ۲۳ گانه [[آرژانتین]]، واقع در جنوب کشور می‌باشد که با هیچ یک از ایالات مرز مشترک ندارد . در واقع تیرا دل فوئگو جزیره ایست که توسط [[تنگه ماژلان]] از [[قاره آمریکا]] جدا شده است و شامل سه قسمت است :

جوان‌ترین ایالتاستان آرژانتین ، ۱۲ هزار سال پیش مسکونی بود . تیرا دل فوئگو پیش از ورود اسپانیایی‌ها به [[آمریکای جنوبی]] زیستگاه بومیان ( قبایل الاکالوف، یامانا، سلکنام و مانکنک ) بود . ۵۰ سال پس از کشف منطقه، بیشتر بومیان به سبب شیوع بیماری‌هایی چون [[آبله مرغان]] و سرخک از بین رفتند . مرکز ایالت،استان، اوشوایا است و در زبان بومیان به معنای " خلیج رو به انتها " است .

بعدها خوان ده آلده رته ( ۱۵۵۵ ) و پدرو سارمینتو در پی تاسیس سکونتگاه‌هایی برآمدند اما به موجب آب و هوای خشن و حملات مکرر [[دزدان دریایی]] بریتانیایی ناکام ماندند . ایالتاستان میزبان اکتشاف گران هلندی، فرانسوی، اسپانیایی و بریتانیایی نیز بود . گابریل ده کاستیا پیش از اکتشاف جنوبگان به منطقه رسید . البته روبرت فیتزروی و [[چارلز داروین]] نیز قبلاً پا به منطقه گذاشته بودند .

در سال ۱۸۲۸ آرژانتین از پوئرتو لوئیز در جزایر فالکلند برای موارد کیفری استفاده می‌کرد اما در سال ۱۸۸۳ دولت بریتانیا از نماینده آرژانتین، خوزه ماریا پینه دو " خواست تا نیروهای آن کشور، جزیره را ترک کنند .

لوئیز پیدرابوئنا پایگاهی در [[سان خوان]] سالوامنتو در جزیره استادوس ( واقع در شرق تیرا دل فوئگو که توسط تنگه لومر از آن جدا می‌شود ) تاسیس کرد . " جامعه مبلغان آمریکای جنوبی " که یک انجمن مذهبی وابسته به بریتانیا بود، تحت سرپرستی وایت استرلینگ؛ در سال ۱۸۶۹ شهر اوشوایا را به عنوان مقر تبلیغی آنگلیکان تاسیس نمود . به طور مشابه و کمی پس از آن ، " جامعه کاتولیک سیلزی‌ها " sales نیز ریوگرانده را به عنوان مقر تبلیغی خود ایجاد کردند .

بخش جنوبی کانال بیگل، تنگه‌ای که جزایر ناوارینو، اوسته، لندن دری، پیکتون، لنوکس و نوئوا ( متعلق به شیلی ) را از تیرا دل فوئگو جدا می‌کند، نیز بین آرژانتین و بریتانیا مورد مناقشه بود .

علاوه بر کروات‌ها، مهاجرانی از اسکاتلند، ایتالیا و باسک، گالیسیای اسپانیا برای کار در مزارع پرورش گله و زمینداری به ایالتاستان آمدند .

در سال ۱۹۴۳ پایگاه‌های دریایی و هوایی در ریوگرانده و اوشوایا تاسیس شد . همچنین در سال ۱۹۹۰ منطقه ملی تیرا دل فوئگو و جزایر وابسته به آن، استقلال خود را به عنوان ایالتاستان به دست اورد .

== جغرافیا و اقلیم ==

ایالتاستان از نظر جغرافیایی به سه ناحیه مجزا تقسیم می‌شود : جزایر تیرا دل فوئگو، جنوبگان و جزایر آتلانتیک جنوبی

در شمال جزیره کوه‌های کم ارتفاع با سواحل شنی با شیبی به سوی جنوب می‌باشند . این ناحیه در به استپ ایالتاستان سانتاکروز شباهت دارد . در ارتفاعات مرکز جزیره، قله‌های بلندی مانند کورنو ( ۱۴۹۰ متر ) و رودهای کوچکی چون گرانده، اونا و مونه تا وجود دارد . به سبب دمای پایین در این منطقه توده‌های یخی کوچک بسیاری وجود دارد .

دمای هوای متوسط در جزیره ۵ درجه می‌باشد. میزان بارش متوسط نیز در شمال ۳۰۰ م . م. و در جنوب ۵۵۰ میلیمتر بوده است .

=== جنوبگان ===

بخشی از جنوبگان که مورد ادعای آرژانتین است باآب و هوایی سرد و پرباد شامل پالمار و [[دریای ودل]] است . بلندترین قله این قسمت، چیریگوانو با ۳۳۶۰ متر ارتفاع است .

=== جزایر آتلانتیک جنوبی ===

این قسمت ایالتاستان که شامل جزایر مورد مناقشه فالکلند، جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی و [[جزایر اورکنی]] جنوبی است اقلیمی مرطوب با پوشش گیاهی متراکم ( به جز فالکلند ) دارد .

[[جزایر فالکلند]] از سایر مناطق کم باران تر است و عمدتاً از خلنگ زار تشکیل یافته است .

ایالتاستان تیرا دل فوئگو با [[تولید ناخالص داخلی]] برابر۶/۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ و [[درامد سرانه]] ۲۵۷۰۰ از ایالات در حال توسعه می‌باشد .

[[تکیه گاه]] اقتصادی ایالت،استان، دامپروری ( ۵ درصد اقتصاد ایالتاستان )، پرورش گوسفند و تولید پشم و گوشت است . مانند سایر [[ایالات جنوبی]] و در بخش معدن نیز، در تیرا دل فوئگو [[گاز طبیعی]] و نفت وجود دارد طوری که ۲۰ درصد اقتصاد ایالتاستان را تشکیل می‌دهد .

در بخش خدمات، صنعت جهانگردی منبع درامدزایی می‌باشد . [[جاذبه‌های گردشگری]] ایالتاستان عبارتند از :

[[پارک ملی]] تیرا دل فوئگو

کانال بیگل

موزه " انتهای دنیا "

پس از [[جنگ فالکلند]] از شمار مهاجران کاسته شد .

ایالتاستان به ۴ بخش ( دپارتمان ) تقسیم می‌شود . دو بخش اول عملاً تحت مالکیت آرژانتین است .

۴ – بخش جزایر آتلانتیک جنوبی : [[جزایر مالویناس]] ( فالکلند )، اورکنی جنوبی، شتلند جنوبی، جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی که مورد ادعای بریتانیا نیز هست .

{{ایالت‌هایاستان‌های آرژانتین}}

[[رده:ایالتاستان تیرا دل فوئگو]]