=== دو جنگ جهانی ===
میان سال هایسالهای 1912۱۹۱۲ تا 1918۱۹۱۸ بلغارستان درگیر سه جنگ شد، دو [[جنگهای بالکان|جنگ در بالکان]] و دیگری، [[جنگ جهانی اول]]. پس از یک شکست فاجعه بار در [[جنگ دوم بالکان]]، بلغاری هابلغاریها دوباره درگیر نبردی بودند که آنها در سمت بازنده اش قرار داشتند چون آنها متحد [[قدرتهای مرکز]] در جنگ جهانی اول بودند. با وجود آنکه بیش از یک چهارم جمعیت بلغارستان، 1٬200٬000۱٬۲۰۰٬۰۰۰ تن عضو ارتش شدند<ref>{{cite book|last1=Tucker|first1=Spencer C|last2=Wood|first2=Laura|title=The European Powers in the First World War: An Encyclopedia|publisher=Taylor & Francis|year=1996|page=173|isbn=0-8153-0399-8|url=https://books.google.com/?id=EHI3PCjDtsUC&pg=PA172&dq=Direct+and+Indirect+Costs+of+the+Great+World+War&cd=5#v=onepage&q=Direct%20and%20Indirect%20Costs%20of%20the%20Great%20World%20War&f=false}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cepr.org/meets/wkcn/1/1699/papers/Broadberry_Klein.pdf |title=Aggregate and Per Capita GDP in Europe, 1870–2000: Continental, Regional and National Data with Changing Boundaries |last1=Broadberry |first1=Stephen |last2=Klein |first2=Alexander |date=8 February 2008 |publisher=Department of Economics at the University of Warwick, Coventry |page=18 |accessdate=24 May 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120622094503/http://www.cepr.org/meets/wkcn/1/1699/papers/Broadberry_Klein.pdf |archivedate=22 June 2012 }}</ref> و پیروزی هایپیروزیهای چشمگیری در مناطقی مانند [[دوبریچ]] بدست آمد با این حال این کشور در 1918۱۹۱۸ شکست را پذیرفت. جنگ هاجنگها باعث شد 87٬500۸۷٬۵۰۰ سرباز کشته شوند و زمین هایزمینهای بسیاری از دست برود.<ref>{{cite web|title=WWI Casualty and Death Tables|url=https://www.pbs.org/greatwar/resources/casdeath_pop.html|publisher=PBS|accessdate=9 July 2013}}</ref> از سال 1912۱۹۱۲ تا 1929۱۹۲۹ به دلیل جنگ هاجنگها بیش از 253۲۵۳ هزار فراری به بلغارستان [[مهاجرت]] کردند<ref name="Mintchev 1999 124">{{cite journal|url=http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=473FBAEF-623D-4ADA-903A-17241B78BDDB |title=External Migration in Bulgaria |last=Mintchev |first=Vesselin |journal=South-East Europe Review |issue=3/99 |accessdate=8 May 2013 |date=October 1999 |page=124 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117012418/http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=473FBAEF-623D-4ADA-903A-17241B78BDDB |archivedate=17 January 2013 }}</ref> و بار اضافه بر دوش اقتصاد از پیش آسیب دیده یدیدهٔ بلغارستان گذاشتند..<ref>{{cite book|title=Rethinking Violence: States and Non-State Actors in Conflict |last=Chenoweth |first=Erica |year=2010 |publisher=Belfer Center for Science and International Affairs |isbn=978-0-262-01420-5 |page=129 |url=https://books.google.com/?id=JyD_AmGnu34C&pg=PA129&dq=bulgaria+refugees+economy#v=onepage&q=bulgaria%20refugees%20economy&f=false |quote=Bulgaria, for example, had a net surplus of refugees and was faced with the daunting task of absorbing thousands of Bulgarian refugees from Greece over a relatively short period. While international loans from the Red Cross and other organizations helped to defray the substantial costs of accommodating surplus populations, it placed a strenuous financial burden on states that were still recovering from the war an experiencing economic downturn as well as political upheaval.}}</ref
سیاست ها و خسارت های وارده باعث شد تا از سال 1918 تا 1943 یک حکومت [[اقتدارگرایی|دیکتاتوری]] توسط [[بوریس سوم (بلغارستان)|بوریس سوم]] برپا شود. در 1941 بلغارها به عنوان عضوی از [[نیروهای محور]]، وارد جنگ جهانی دوم شدند اما نپذیرفتند تا در [[عملیات بارباروسا]] شرکت کنند و مانع از فرستاده شدن جمعیت یهودی شان به [[اردوگاههای کار اجباری آلمان نازی]] شدند.<ref>{{Cite book|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+bg0052)|title=World War II|chapter=Bulgaria in World War II: The Passive Alliance|accessdate=4 December 2011|ref={{Sfnref|Bulgaria in World War II: The Passive Alliance}}}}</ref> مرگ ناگهانی بوریس سوم در تابستان 1943 کشور را دچار آشفتگی سیاسی کرد چرا که جریان اقلیت کمونیست حرکت هایی از خود نشان دادند. [[بوگدان فیلوف]] نتوانست با متحدان به صلح برسد. بلغارستان درخواست شوروی در بیرون راندن نیروهای آلمان را اجرا نکرد درنتیجه شوروی در سپتامبر 1944 وارد خاک بلغارستان شد.<ref>"Wartime Crisis". World War II. Retrieved 4 December 2011.</ref> پس از آن گروه مقاومت کمونیست قدرت را بدست گرفت، از نیروهای محور خارج شد و به متحدان پیوست و تا پایان جنگ در این سو ماند.<ref>{{cite book |title=Hitler's new disorder: the Second World War in Yugoslavia |last=Pavlowitch |first=Stevan K.|year=2008 |publisher=Columbia University Press |isbn=0-231-70050-4 |pages=238–240 |url=https://books.google.com/?id=R8d2409V9tEC&pg=PA239&dq=puppet++State+in+Macedonia++1944+mihailov|accessdate=20 December 2011|quote=When Bulgaria switched sides in September...}}</ref>
با آغاز جنگ جهانی اول، بلغارستان به امید بازپسگیری دوبارهٔ مقدونیه به آلمان پیوست. پس از دومین شکست، فردیناند ساکس کوبورگ در سال ۱۹۱۸ از حکومت کنارهگیری نموده و قدرت را به پسرش بوریس سوم واگذار کرد. بوریس سوم ضمن ایجاد حکومتی استبدادی منابع طبیعی کشور را نیز بر باد داد. بلغارستان با آغاز جنگ جهانی دوم متحد آلمان نازی و در جبهه نازیها علیه متفقین میجنگید ولی روسیه در ۵ سپتامبر ۱۹۴۴ به این کشور اعلان جنگ داد و این کشور جهت خود را به زیان نازیها تغییر داد و به متفقین پیوست و چهار روز بعد در ۹ سپتامبر ۱۹۴۴ حکومتی کمونیستی در کشور ایجاد شد و [[کیمون گئورگیف]] دبیرکل حزب کمونیست بلغارستان شد.
=== به سوی دموکراسی ===
انتخابات آزاد در ماه مه ۱۹۹۰ در بلغارستان برگزار شد و حزب کمونیست بلغارستان که به حزب سوسیالیست بلغارستان (BSP) تغییر نام داده بود پیروز انتخابات شد. ملادنوف در ژوئیه ۱۹۹۰ مجبور به استعفا شد. در اکتبر ۱۹۹۱ یک ائتلاف از یک جریان غربگرا موسوم به اتحاد نیروهای دموکراتیک (UDF) و یک حزب نماینده اقلیت ترکهای کشور جای سوسیالیستها را گرفتند. در ژانویه ۱۹۹۲ [[ژلیو ژلف]]، روشنفکری از سنخ [[واسلاو هاول]] در چکسلواکی با شعار «دموکراسی یا کمونیسم» دست به مبارزه زد و رئیس جمهوررئیسجمهور بلغارستان شد. بلغارستان با مشکلات همیشگی رو به رو بود: تورم، نرخ بیکاری هجده درصدی در اوایل ۱۹۹۴ و بدهی خارجی یازده میلیارد دلاری که با دستمزد دو سال تمام بلغارها برابری میکرد. اما بلغارستان پس از [[کمونیسم]] وجوه مثبتی نیز داشت، [[خصوصیسازی]] مزارع و کسب و کار با موفقیت انجام شد و بازارهای کشور از فراوانی مواد غذایی جلوه تازهای یافت. حکومت پیشین کمونیست، اقلیت ترک کشور را که حدود ۹ ٪ از جمعیت بلغارستان را تشکیل میدادند مورد اذیت و آزار قرار میداد، اما آنها اینک زندگی بهتری داشتند، طی یک نظرسنجی که در سال ۱۹۹۲ انجام شد، نود درصد ترکهای بلغارستان از مناسبات قومی در این کشور اظهار رضایت کردند.
== سیاست ==
۲۴۰ عضو مجمع ملی هر پنج سال تحت نظام تعیین تعداد نمایندگان به نسبت جمعیت هر منطقه با رای تمامی افراد بالغ انتخاب میشوند. رئیس جمهوررئیسجمهور که مستقیماً برای پنج سال انتخاب میگردد نخست وزیرنخستوزیر و شورای وزیرانی را انتصاب میکند که از حمایت اکثریت در مجمع برخوردارند. احزاب عمده سیاسی بلغارستان عبارتند از: [[اتحاد نیروهای دموکراتیک]] (میانهرو)، حزب سوسیالیست (کمونیست سابق)، جنبش برای حقوق و آزادی (ترکی).
بلغارستان در سازمان ملل متحد، کنفرانس امنیت و همکاری اروپا، و شورای اروپا عضویت دارد.
[[پرونده:Zhelev-Bush-1990.jpg|بندانگشتی|[[ژلیو ژلف]] نخستین رئیسجمهور بلغارستان که به صورت دموکراتیک انتخاب شد در دیدار با [[جورج هربرت واکر بوش|جورج واکر بوش]] (سمت راست) در سال ۱۹۹۰.]]
حزب ائتلاف دموکراتیک بلغارستان (UDF) در سال ۱۹۹۷ مجدداً پیروز انتخابات شده و مأمور تشکیل کابینه گردید. پس از آن [[ایوان کوستوف]] نخست وزیرنخستوزیر بلغارستان شد. کوستوف توانست با ایجاد اصلاحاتی سیستم فاسد اقتصادی بلغارستان را تا حدودی ترمیم کند. با این وجود، این پیشرفتها بسیار کند و ناچیز به نظر میرسید. در انتخابات ۲۰۰۱، حزب ائتلاف دموکراتیک شکست سختی خورد و حزب جدید یعنی حزب جنبش ملی سیمئون دوم (SNM) به رهبری پادشاه پیشین سیمئون ساکس کوبورگ گوتا ملقب به [[سیمئون دوم]] پسر [[بوریس سوم]] که ۵۵ سال پیش از آن به دنبال نفوذ کمونیسم بر کشور از سلطنت خلع شده بود به عنوان نخست وزیرنخستوزیر بلغارستان انتخاب شد. در انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ ژانویه ۲۰۰۲ [[گئورگی پاروانوف]] با اکثریت آراء به عنوان رئیس جمهوررئیسجمهور بلغارستان انتخاب شد، پاروانوف در انتخابات ژانویه ۲۰۰۶ نیز مجدداً با کسب اکثریت قاطع ۷۷ درصدی پیروز انتخابات شد، رقیب جدی او در این انتخابات وولن سیدروف بود که تنها توانست ۲۲ ٪ آراء را از آن خود کند.
در انتخابات عمومی سال ۲۰۰۵، هیچکدام از احزاب شرکتکننده در انتخابات نتوانستند به اکثریت قاطع دست یابند، بنابراین یک دولت ائتلافی توسط حزب سوسیالیست به رهبری [[سرگئی استانیشف]] به عنوان نخست وزیرنخستوزیر مأمور تشکیل کابینه شد. در سال ۲۰۰۷ بلغارستان به عضویت اتحادیه اروپا درآمد. در ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۸ کمیسیون اروپا اعطای کمک ۵۰۰ میلیون دلاری اتحادیه اروپا را به بلغارستان به علت جنایتهای سازمان یافته و فساد لجامگسیخته در این کشور به حالت تعلیق درآورد. کمبود شدید انرژی برای چندین هفته در ژانویه ۲۰۰۹ به دنبال مناقشه روسیه و اوکراین بر سر قیمت گاز وارداتی از روسیه، بلغارستان را نیز تحت تأثیر قرار داد که اعتراضات گسترده و خشم مردم بلغارستان در قبال سیاستهای مربوط به انرژی دولت را به دنبال داشت.
در انتخابات عمومی که در ژوئیه ۲۰۰۹ در بلغارستان برگزار شد، حزب راست میانه موسوم به «شهروندان برای توسعه اروپایی بلغارستان» یا (GERB) به رهبری بویکو بوریسوف پیروز انتخابات شد و بوریسوف به عنوان نخست وزیرنخستوزیر بلغارستان برگزیده شد، بوریسوف کار خود را به عنوان نخست وزیرنخستوزیر از روز ۲۷ ژوئیه ۲۰۰۹ آغاز کرد.
[[روسن پلونلیوف]] وزیر پیشین توسعه منطقهای و شهرسازی بلغارستان آبان ماه سال ۱۳۹۰ در دومین مرحله انتخابات ریاست جمهوری با کسب ۵۴٫۸ درصد آرا به عنوان رئیس جمهوریرئیسجمهوری جدید این کشور انتخاب شد.
== اقتصاد ==
|