الیپی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{Infobox former country|capital=نیسابی ([[کرمانشاه]])|continent=[[آسیا]]|date_end=|date_event1=۷۱۶ پ.م.|date_event2=۷۱۴ پ.م.|date_event3=۷۱۳ پ.م.|date_event4=۷۰۸ پ.م.|date_event5=۶۷۴ پ.م.|date_start=|event1=آغاز حکمرانی تالتا|event2=خراجگذار آشور|event3=شورش پنج استان به رهبری لنین|event4=مرگ تالتا و حاکمیت [[نیبه]]|event5=یورش [[کیمری هاکیمری‌ها]] به رهبری [[سانداک شاترو<s>متن خط خورده</s>]] به الیپی ،الیپی، مرگ [[نیبه]] و پایان پادشاهی الیپی|start=آغاز پادشاهی|flag_p1=Kassite Babylonia EN.svg|flag_p2=Median Empire.jpg|flag_s1=Map of Assyria FA.png|flag_s2=Median Empire.jpg|p1=کاسیان|p2=شاهنشاهی ماد|s1=آشور|s2=شاهنشاهی ماد|life_span=۷۱۶ پ.م. – ۶۷۴ پ.م.|conventional_long_name=پادشاهی الیپی|government_type=[[پادشاهی]]|event_end=سقوط نیسابی|year_start=۷۱۶ پ.م.|year_end=۶۷۴ پ.م.|leader1=تالتا|leader2=[[نیبه]]|year_leader1=۷۱۶ پ.م. – ۷۰۸ پ.م.|year_leader2=۷۰۸ پ.م. – ۶۷۴ پ.م.|title_leader=[[پادشاه]]||||||||flag_p3=Map of Assyria FA.png|p3=آشور|stat_area2=۱۰۰۰۰۰|stat_pop1=۱۰۰۰۰۰۰|era=[[اروپای دوران قدیم|عصر باستان]]|flag_s3=Urartu715-713.png|s3=کیمری ها}}{{تاریخ کرمانشاه}}

این تمدن در قرن ۹ تا ۶ پیش از میلاد گسترش یافت و براساس شواهد تاریخی این شهر بر اثر شاهراه تجاری در اطراف خود بسیار رونق یافت و در میان قرن‌های ۸ و ۷ پیش از میلاد تحت تسلط [[آریایی]]‌ها درآمد.درآمد؛ و پادشاه آن، دالتا<ref group='یادداشت'>از وی در منابع به «تالتا» هم سخن به میان آورده‌اند.</ref> از سال ۷۱۴ پیش از میلاد به [[سارگن دوم]]<ref group='یادداشت'>امپراتور آشور (۷۲۲-۷۰۵۷۲۲–۷۰۵ ق‌م.)</ref> باج پرداخت می‌کرد و پس از مرگ «دالتا» پسرش «[[نیبه]]» از طرف عیلامیان پشتیبانی می شدمی‌شد.

== استان هااستان‌ها ==

* هوباهنا ،ماروبیشتی، که در سال [[۷۱۳۷۰۸ (پیش از میلاد)|۷۱۳۷۰۸]] بدست [[سارگون دومآشوری‌ها]] پادشاه [[آشور]] تسخیر شد افتاد.

* [[نیبه]]، فرزند تالتا

از الی‌پی بار اول مشروحاً در منابع آشوری، ذیل وقایع سال شانزدهم سلطنت [[شلمنسر سوم|سلمنصر سوم]] یاد شده، ولی در درپوش نیمه خراب دروازهٔ [[آشور-ناصیر-پال دوم|آشور ناسیراپال دوم]] در ایگمور- انلیل<ref>[[بالاوات]]، با دروازهٔ سلمنسر سوم که در همان‌جا بدست آمده و بهتر حفظ شده‌است اشتباه نشود</ref> نیز از شهر الی‌پی یاد شده استشده‌است.<ref>رجوع شود به ARAB,I و § ۴۸۴</ref>.

با حملۀحملهٔ کیمری هاکیمری‌ها در سال [[۶۷۴ (پیش از میلاد)|۶۷۴]] به سرپرستی تئوشپا که به آشور حمله کرده بود [[نیبه]] پسر تالتا جان خود را از دست داد و پادشاهی الیپی سقوط کرد اما ضمیمۀضمیمهٔ خاک [[کیمری هاکیمری‌ها]] نشد .

{{پانویس|اندازه=ریز|۲}}

* ای. م. دیاکونوف. ''[[تاریخ ماد]]''. ص ۴۸۶ . {{شابک|964۹۶۴-445۴۴۵-106۱۰۶-6۶}}