اسب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Radin Moghaddam (بحث | مشارکت‌ها)
در زبان پهلوی به اسب می گفتند اسپ و من برای فرهنگ سازی اسب ها را به اسپ تغییر دادم.
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
1 ویرایش Radin Moghaddam (بحث) خنثی‌سازی شد: از نام رایج استفاده کنید. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{دیگر کاربردها}}
{{جعبه اطلاعات آرایه زیستی
| نام= اسپاسب
| وضعیت= رام شده
| تصویر= Pinto Arabian.jpg
خط ۱۴:
| نام دوجمله‌ای= ''Equus caballus''
| وضع‌کننده نام دوجمله‌ای = [[کارل لینه]]، [[۱۷۵۸ (میلادی)|۱۷۵۸]]{{نشان|۳}}
 
| مترادف‌ها=
''Equus ferus caballus'' <small>(متن را ببینید)</small>{{سخ}}
''Equus laurentius''}}
'''اسب''' یا '''اسپ''' با نام علمی''Equus ferus caballus'',<ref name="MSW3">{{MSW3 Perissodactyla | id = 14100016 | pages = 630–631}}</ref><ref>{{cite journal|last=International Commission on Zoological Nomenclature|year=2003|title=Usage of 17 specific names based on wild species which are pre-dated by or contemporary with those based on domestic animals (Lepidoptera, Osteichthyes, Mammalia): conserved. Opinion 2027 (Case 3010)|journal=Bull.Zool.Nomencl.|volume=60|issue=1|pages=81–84|url=http://www.nhm.ac.uk/hosted_sites/iczn/BZNMar2003opinions.htm|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070821235959/http://www.nhm.ac.uk/hosted_sites/iczn/BZNMar2003opinions.htm|archivedate=2007-08-21}}</ref> یکی از دو [[زیرگونه]]‌های [[اسب وحشی]] (''Equus ferus'') است. واژهاین یجانور درست[[پستانداران|پستاندار]] اسبو ،[[فردسمان|فَردسُم]] اسپاست هستشو ولیبه پستیره [[اسبیان]] تعلق دارد. [[فرگشت]] اسب از تاختن۴۵ اعرابتا ۵۵ میلیون سال پیش به ایراناین سو آغاز شده‌است، گذشتهٔ اسب‌های بزرگ و تک‌سم امروزی به دلیلجانورانی نبودکوچک‌جثه پو درچندسم زبانبازمی‌گردد. عربینزدیک به ب۴۰۰۰ تغییرسال پیداپیش از میلاد انسان تلاش کرد تا اسب را اهلی کند. گمان بر این است که تا سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد اسب‌های اهلی در جاهای گوناگونی از زمین حضور داشتند. اسب‌های زیرگونهٔ ''caballus'' اهلی شده‌اند، اگرچه بسیاری از آن‌ها در طبیعت آزاد زندگی می‌کنند. البته اسب‌هایی وجود دارند که هرگز اهلی نشده‌اند؛ برای نمونه [[اسب شوالسکی]] تنها زیرگونه‌ای است که واقعاً تاکنون وحشی باقی مانده‌است.
این جانور [[پستانداران|پستاندار]] و [[فردسمان|فَردسُم]] است و به تیره [[اسبیان]] تعلق دارد. [[فرگشت]] اسپ از ۴۵ تا ۵۵ میلیون سال پیش به این سو آغاز شده‌است، گذشتهٔ اسب‌های بزرگ و تک‌سم امروزی به جانورانی کوچک‌جثه و چندسم بازمی‌گردد. نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد انسان تلاش کرد تا اسپ را اهلی کند. گمان بر این است که تا سال ۳۰۰۰ پیش از میلاد اسپ های اهلی در جاهای گوناگونی از زمین حضور داشتند. اسپ‌های زیرگونهٔ ''caballus'' اهلی شده‌اند، اگرچه بسیاری از آن‌ها در طبیعت آزاد زندگی می‌کنند. البته اسپ‌هایی وجود دارند که هرگز اهلی نشده‌اند؛ برای نمونه [[اسپ شوالسکی]] تنها زیرگونه‌ای است که واقعاً تاکنون وحشی باقی مانده‌است.
 
اندام‌های اسپاسب به گونه‌ای است که به آن اجازه می‌دهد بی‌درنگ سرعتش را در برابر درندگان بالا برد. اسپاسب توان بالایی در نگه داشتن تعادلش در هنگام دویدن دارد، همچنین می‌تواند بی‌درنگ خود را آمادهٔ نبرد یا فرار از دشمن کند. اسپ هااسب‌ها می‌توانند به صورت ایستاده یا نشسته بخوابند. دوران بارداری اسپاسب ماده ([[مادیان]]) نزدیک به یازده ماه است. نوزاد اسپاسب که [[کره (چارپایان)|کُرّه]] نام دارد اندکی پس از آنکه به دنیا آمد می‌تواند روی پاهایش بایستد و بدود. بیشتر اسپ‌هایاسب‌های اهلی در میانهٔ دو تا چهار سالگی زیر [[زین]] یا مهار (برای درشکه) تمرین می‌بینند. اسپاسب در پنج سالگی کاملاً بالغ می‌شود و می‌تواند میان ۲۵ تا ۳۰ سال نیز عمر کند.
 
نژاد اسپاسب بسته به خوی جانور، دارای سه دستهٔ مهم است: اسپ هایاسب‌های سرزنده یا «پُرحرارت» که می‌توانند در سرعت‌های بالا داشته باشند، اسپاسب «خونسرد» مانند اسپ‌هایاسب‌های بارکشی و [[اسپچهاسبچه]] که برای کار سنگین و سرعت کم مناسبند، و «اسپ‌هایاسب‌های خون‌گرم» که از ترکیب دو نژاد دیگر بدست آمده‌اند که برای سواری‌های با هدف ویژه آموزش می‌بیند و در اروپا معمول هستند. امروزه بیش از ۳۰۰ گونه اسپاسب در جهان وجود دارد که هرکدام برای هدف ویژه‌ای پرورش می‌یابند.
 
انسان و اسپاسب در موردهای گوناگونی به صورت رقابتی یا غیر رقابتی با هم اندرکنش دارند؛ مانند کار به صورت اسپاسب پلیس، کشاورزی، کارهای تفریحی و درمانی. از دیرباز اسپ‌هااسب‌ها در میدان‌های جنگ کاربرد داشته‌اند و به همین دلیل فن‌ها و ابزارهای [[سوارکاری]] و کنترل اسپاسب بسیار گسترده‌اند. محصولات بسیاری از اسپاسب بدست می‌آید که از آن جمله می‌توان به: گوشت، شیر، مو، استخوان، پوست و برداشت مواد دارویی از ادرار مادیان باردار اشاره کرد. انسان‌ها برای اسپ‌هایاسب‌های اهلی، خوراک، آب، پناهگاه، مراقبت‌های پزشکی و نعل فراهم می‌کنند.
 
== واژه‌شناسی ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/اسب»