ایسم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش
←‏تاریخچه: ویرایش
خط ۶:
نخستین استفادهٔ ثبت شده از پسوند (ism) به عنوان یک واژهٔ جداگانه و متکی بر پایهٔ معنی خود در سال ۱۶۸۰ بود. در سدهٔ نوزدهم، توسط [[توماس کارلایل]] به معنای ایدئولوژیِ از پیش تعریف شده استفاده شد. بعدها هم با همین مفهوم توسط نویسندگان دیگری مانند [[جولیان هاکسلی]] و [[جورج برنارد شاو]] استفاده شد. در اواسط سدهٔ نوزدهم در [[ایالات متحده]]، عبارت «آن ایسم» (the isms)، به عنوان یک لفظ موهن و مایهٔ رسوایی گروهی به کار گرفته شد تا جنبش‌های خواستار اصلاحات رادیکال و اصلاحات اجتماعی روز، همه را از یک قماش قلمداد شوند مانند: طرف‌داران ([[مخالفت با بردگی|مخالفت با برده‌داری]] (Abolitionism)، [[فمینیسم]]، اسطوره زدایی (Prohibitionism)، [[شارل فوریه|فوریه‌ایسم]] (Fourierism)، [[صلح‌جویی]] (Pacifism)، [[سوسیالیسم]] زودهنگام و غیره).
 
جنبش‌های مختلف دیگری نیز با معیارهای آن زمان، جریان‌های خارج از مسیر اصلی تلقی شدند (مانند معنویت روحانیون، [[مورمونیسم]]، جنبش [[جامعه اونیدا|وینایدا]] که اغلب به باور «[[عشق آزاد]]» و غیره متهم بودند). ساکنان جنوب اغلب به خود افتخار می‌کردند که در جنوب این کشور از همهٔ این ایسم‌های مخرب (به استثنای [[نهضت مخالفت با مصرف الکل]]، که با پافشاری سنتی پروتستان بر اخلاق فردی) سازگار بود، مبری می‌بوده‌اند؛ بنابراین در روزهای ۵ و ۹ سپتامبر ۱۸۵۶، روزنامهٔ اکسمینر در [[ریچموند]] [[ویرجینیا]] سرمقاله‌های «دشمنان ما، ایسم‌ها و اهدافشان» را انتشار دادداد، در حالی که در سال ۱۸۵۸ «کاهن پروتستان» [[ویلیام جی. براونلو|براون لوو]] خواستار ایجاد یک «جمعیت مبلغان مسیحی جنوب» برای گروانیدن شرکای آزادی، روحانیون، عاشقان آزاد، فوریه‌ای‌ها و اصلاح طلبان فریب‌خوردهٔ شمال شده بود. (کتاب مبارزهٔ آزادی افکار در جنوب قدیم نوشتهٔ کلمنت ایاتون). امروز، این نوشتار بنام ''یک نظرسنجی استاندارد از اندیشه سیاسی، '''ایسم‌های امروز''''' توسط ویلیام ایبنشتاین، که در دههٔ ۱۹۵۰ منتشر شد، و در حال حاضر در چاپ ۱۱ خود است.
 
== جستارهای وابسته ==