نظریه امکان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: اطلا⟸اطلاعات، اگراحتمال⟸اگر احتمال، پوزسیون⟸پوزیسیون
خط ۲۰:
چه رابطه‌ای بین نظریه امکان و نظریه احتمال وجود دارد؟ ذهنی که با منطق قطعی یا به تعبیر دیگر ترد (Crisp) خو گرفته‌است نمی‌تواند بین مفهوم امکان‌پذیری و احتمال تفاوت قائل شود. با ذکر یک مثال تفاوت‌های امکان‌پذیری و احتمال را بیشتر بررسی می‌کنیم.
 
:مثال: بر صفحه شطرنج پوزسیونپوزیسیون یک بازی چیدمان شده‌است. استرات‍‍ژی‌های امکان‌پذیر بسیاری برای برد و باخت وجود دارد. اما احتمال هر یک از استراتژی‌های فوق برای یک بازیکن حرفه‌ای نسبت به یک بازیکن آماتور یکسان نیست با اینکه درجه امکان‌پذیری آن برای هر دو بازیکن یکسان است.
 
زمینه‌های بسیاری وجود دارد که هم از جنبه امکان‌پذیری و هم جنبه احتمال قابل بررسی هستند. داده‌ها و اطلاعات موجود برای بررسی امکان‌پذیری یک پیشامد کفایت می‌کند لیکن برای یافتن احتمال رخداد آن پیشامد نیاز به اطلاعات بیشتری از شرایط مشابه و پیشینه موقعیتهای قبلی جهت کشف یک روند و گمانه زنی در مورد احتمال وقوع آن رخداد است. مسلماً قطعیت و درجه اعتبار اطلاعات ثانویه بایستی به مراتب بیشتر و معتبرتر از اطلاعات اولیه باشد.
خط ۳۹:
=== وجوه عینی و ذهنی نظریه امکان و احتمال ===
همانگونه که درمورد عینی یا ذهنی بودن احتمال اختلاف نظرهایی وجود دارد، در مورد امکان نیز به همین شکل است. در مفهوم امکان نیز هم می‌توان وجه ذهنی بودن و هم وجه عینی بودن را تصور نمود. قابلیت فازی نظریه امکان توان پوشش دو وجه را در قالب یک مفهوم داشته و مرزبندی بین این دو وجه را از حالت خشک و ترد خارج می‌سازد. تحلیل میزان سازگاری برداشتهای ذهنی و استنتاج‌های صورت گرفته از داده‌های مبهم، همراه با اطلاعات مبتنی بر شواهد و داده‌های عینی، امکان بازشناسی قضاوت‌های ناسازگار را فراهم می‌آورد (برای تحلیل ناسازگاری در قضاوتهای تصمیم گیرندگان، تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی مطالعه شود). آنچه مسلم است اینکه احتمال و امکان وجوه مختلفی از عدم قطعیت هستند و برای هر دو می‌توان دو وجه عینی و ذهنی بودن را تصور نمود اما امکان به دنبال میزان سازگاری و تطابق یک پیشامد با ماهیت نسبت داده شده‌است اما احتمال به مقطعی که وقوع یا عدم وقوع اتفاق می‌افتد اشاره دارد. همچنین جمع مقادیر هر تابع احتمال (توزیع احتمال) روی کل فضای مورد تحلیل یک است در حالی که برای تابع امکان این محدودیت وجود ندارد (یعنی در فضای کل امکان‌پذیری پیشامدها می‌تواند مجموعاً از یک هم بیشتر باشد)
:مثال: لیوان آبی وجود دارد، درجه امکان خوردن آب و نخوردن این آب به عنوان دو پیشامد متناقض می‌تواند یک باشد. یعنی هم این آب را می‌توان خورد هم می‌توان نخورد، لیکن اگراحتمالاگر احتمال خوردن آب ۰٫۳ باشد قطعاً احتمال نخوردن آن ۰٫۷ است؛ بنابراین اندازه‌های احتمال را می‌توان با یکدیگر جمع بست لیکن در حالت تلفیق پیشامدها نمی‌توان امکان‌پذیری دو پیشامد تلفیقی را با هم جمع نمود.
 
== رابطهٔ نظریه امکان با نظریه بازی‌ها ==
خط ۴۵:
 
== نظریه امکان در قالب ریاضیات ==
برای پرهیز از پیچیدگی، فرض کنید [[مجموعهٔ مرجع]] Ω، مجموعه‌ای [[متناهی]] است و تمام زیر مجموعه‌ها [[اندازه پذیر|اندازه پذیرند]]. یک توزیع امکان، تابعی همچون <math>\operatorname{pos}</math> (بر گرفته از واژه possible به معنی امکان)، از Ω به [۱,&nbsp;۰] است، (به عبارتی هر یک از پیشامد عضو Ω دارای امکان صفر تا یک می‌باشند. یک یعنی آن پیشامد کاملاً امکان‌پذیر است و صفر یعنی آن پیشامد اطلاًاطلاعاتً امکان‌پذیر نیست) به گونه‌ای که:
 
: [[اصل موضوع]] ۱: <math>\operatorname{pos}(\varnothing) = 0</math>