آریستوکراسی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابرابزار
آمریکا به آریستوکراتان
خط ۱:
{{شیوه‌های حکومت}}
منظور از '''نخبه‌سالاری''' یا '''آریستوکراسی''' {{فرانسه|Aristocratie}} نظریه و عمل گروهی [[نخبه]] در امر [[حکومت]] است. این گروه معمولاً [[امتیاز|امتیازات]] موروثی ندارند و از نظر فرمانروایی شایسته‌ترینِ همه انتخاب می‌شوند. این معنی اصلی اصطلاح است که حاوی توجیهی اخلاقی برای حاکمیت چنین نخبگانی است.{{نیازمند منبع}} پیدا کردن [[معیار]]های پذیرفتنی برای همگان که براساس آنها بتوان گفت گروه «بهین» در یک جامعهٔ معین، چه کسانی هستند، البته بسیار دشوار است و عملاً هم چنین معیارهایی را به ندرت به کار گرفته‌اند. اما حکومت کورش بزرگ اینچنین بوده‌استبوده‌اس.<ref name="d1">فرهنگ علوم اجتماعی-باقر پرهام و همکاران- نشر مازیار - ص 6</ref>
 
افلاطون میان [[فیلسوف سالاری]] و نخبه‌سالاری با عبارات زیر فرق گذاشته بود: " انتخاب بر اساس [[خرد]]، فیلسوف شاهی است؛ و انتخاب بر اساس [[شایستگی و خِرد]]، نخبه‌سالاری. همچنین افلاطون بر این عقیده بود که [[هنر]] (یا [[فضیلت]]) معرف نخبه‌سالاری است همان گونه که ثروت معرف اشراف‌سالاری و [[آزادی]] معرف [[مردم‌سالاری]] نیست. " با این وجود در بسیاری موارد کلمهٔ نخبه‌سالاری با خردسالاری مترادف فرض می‌شود.<ref name="d1" />
* در عرف، حکومتی را «نخبه‌سالار» می‌خوانند که قدرت دولت در آن مطلق و در دست طبقهٔ ممتاز باشد و آن طبقه، حاکمیت را از راه وراثت و امتیازهای طبقه‌ای در دست گرفته باشد و دیگر طبقات را در آن راه نباشد. این نوع حکومت امروزه در کمتر جای جهان دیده می‌شود و جای خود را به دیکتاتوری‌های [[اشراف‌سالاری|اشراف‌سالارانه]] سپرده‌است.<ref name="d2">دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم 1387- ص12</ref>
* آریستوکراسی (نخبه‌سالاری) از ریشهٔ یونانی aristos kratia به معنای بهترین حکومت، یا حکومت بهین‌کسان آمده‌است.<ref name="d2" />
 
درحال حاضر، [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]] از سیستمی شبه‌آریستوکرات استفاده میکند که با نام [[مجمع گزینندگان (ایالات متحده آمریکا)|مجمع گزینندگان]] شناخته میشود.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=The Economist|عنوان=America’s new aristocracy|نشانی=https://www.economist.com/leaders/2015/01/22/americas-new-aristocracy|زبان=en|تاریخ بازبینی=2018-08-26}}</ref>
 
== جستارهای وابسته ==