ویکی‌پدیا

ایل ترکاشوند: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
افزودن {{بهبود منبع}} (توینکل)
به نسخهٔ 24415317 ویرایش DejaVu برگردانده شد: ویرایشهای بدون استناد و غیرواقع بینانه. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۱:
{{بهبود منبع|تاریخ=اوت ۲۰۱۸}}
'''ترکاشوند''' نام یکی از [[مردم لک|ایلات لک]] ساکن در [[همدان]]، [[کرمانشاه]] و نواحی اطراف است.<ref name=ToolAutoGenRef1>{{یادکرد وب|نویسنده = معصومه ابراهیمی|نشانی =https://cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2914|عنوان =ترکاشوند| ناشر =[[دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]]|تاریخ = |تاریخ بازدید =}}</ref>
 
== ریشه نام ==
ترکاشوندها خود را بخشی از [[مردم لر|قوم لر]] می‌دانند که حدود دو قرن قبل از [[لرستان]] ([[شهرستان سلسله|الشتر]]) به نواحی ترک نشین همدان کوچیدند و ترک‌ها آنها را ترکاشوند یعنی ''ترک شدند'' نامیدند.<ref name=ToolAutoGenRef1 /> برخی دیگر نام این ایل را ترکیبی از دو بخش ''ترک'' و پسوند ''آشوند'' (پسوندی ناشناخته) دانسته‌اند که یک ادعای غیر علمی است.<ref name=ToolAutoGenRef1 />
در زبان فارسی این ایل را به اسم ترکاشوند می شناسند. به دلیل اینکه پسوند وند ریشه و نیا را می شناساند، از وند استفاده شده، این پسوند مخصوص اقوام لک می باشد، بطور مثال ایل بیرانوند را در زبان گویش لکی بیرانن یا حسنوند را حسنه ن یا جلالوند را جلاله ن خطاب می کنند ، و اما در مناطق لک نشین ایل ترکاشوند را به اسم تُرْکاشن خطاب می کنند ، لذا ما هم بخاطر پی بردن به معنی دقیق آن اصطلاح را در شکل واقعی و کوردی آن ترجمه می نماییم. این کلمه از دو قسمت " تُرْ " و " کاشَنْ " تشکیل شده . قسمت اول کلمهٔ تُرْکاشن که " تُرْ " می باشد، در بین لک ها دو کاربرد زبانی دارد که هم برای راه و مسیر و هم برای نیا و نسبت استفاده می شود. قسمت دوم آن کاشَنْ می باشد که نیاز به پاره ای توضیحات از نظر تاریخی و مکانی دارد. کاشنْ یا همان کاشو خدای کاسی ها که دو تا سه هزار سال پیش در اطراف رودخانه سیمره و سرچشمه های آن می زیسته اند و در هزاره دوم قبل از میلاد که قدرت اصلی منطقه غرب ایران و شرق عراق بوده اند و مدتی زیادی هم بر بابل حکومت می کرده اند، از این رو پیرنیا [۱] در کتاب تاریخ ایران باستان می گوید کاسی ها مردمانی بودند که در کوه های کردستان و کرمانشاه و شمال ایلام و شمال لرستان کنونی می زیسته اند. سکونتگاه اصلی آنها اطراف رودخانه سیمره بوده و این رود از به هم ریختن دو رود گاماسیاب که از کوه گرین مابین الشتر در استان لرستان و نهاوند در استان همدان سرچشمه می‌گیرد و رود قره سو که از کوه الوند سرچشمه می‌گیرد، به همین خاطر تا احتمالا تا اواخر حکومت هخامنشیان هم از اکسیان ( همدان کنونی) تا دیاله در عراق را سرزمین کاشن می گفته اند. حال دلیل نامگذاری این ایل به اسم تُرْکاشنْ را بیان می کنیم . با توجه به پیشینه تاریخی و وجه تسمیه تُرْکاشنْ که ذکر نمودیم ، می توان دو فرضیه ارایه داد که مطمئناً یک مورد دلیل نامگذاری این ایل به اسم تُرْکاشنْ می باشد. 1- مسیر اصلی کوچ این ایل از کوه الوند از اکسیان یا همدان امروزی تا مناطقی در ایلام بوده و امروزه هم می باشد ، و تُرْکاشنْ یکی از ایل های اصلی کوچنده سرزمین کاشن است که تا به امروز هم در حال کوچ در این محدوده هستند. با توجه به شواهد می توان گفت که نامگذاری این ایل به تُرْکاشنْ ، یعنی ایلی که در " تُرْ " مسیر ، " کاشن " سرزمین کاسی ها، کوچ می کنند.
 
== زبان ==
برخی زبان ترکاشوندها را یک گویش [[لکی]] و برخی دیگر، به واسطهٔ همسایگی آنها با [[ایل جمور]]، گویشی [[کردی]] آمیخته با لغات [[لری]] دانسته‌اند. از این‌رو، برخی ترکاشوندها را از لحاظ قومی در گروه‌های کوردلر و برخیلرکرد طبقه‌بندی کرده‌اند،کرده‌اند.<refکهname=ToolAutoGenRef1 دلیل این موضوع تنوع گویشی در بین ایل های زیر مجموع این ایل می باشد، بطور مثال گویش ایل رحمتی با ایل ملکجانیلر و میرازیبرخی وکرد مرشدیطبقه‌بندی تفاوتکرده‌اند.<ref فاحشیname=ToolAutoGenRef1 دارد که در برخورد با این موضوع متوجه اختلاف گویشی خواهید شد./>
 
حال برای درک بهتر از زبان این ایل شعری از یکی از شاعران این ایل ارائه می دهیم که با گویش ملکجانی میرازی و مرشدی سروده شده است، و قضاوت خواننده را آسانتر خواهد کرد.
 
بیلا باوآری ایی واروونه شُۆخِت،
بمه نزری چَمو رنگینی تُۆخِت،
 
تو ئاگره مَنینه ر گیآنو دینم،
بِگِر آوی ژە سەر ئاگرِ ژێنم،
 
تو نِیل تا هم بِمینمه ر ایێ میۆنه،
فراخِت نَسوُتنی هم سِخۆنمه،
 
بیلا تا اَر مِله خەم مه نَمینم،
جا مالم کور نکه ر، زیه م هار کمینم،
 
دونیا دَس پیچه ماری مه گلا دهِ،
تونی هه‌ر زوره ماری دل وِلا دهِ،
 
کُنجکِله کردمه ژە سیُووک دیوار،
مه هر تینێ تونم تو جورِ ریوار،
 
تو هُئورد نکه‌ر‌ دلم ژاری ژە چینت،
وژمه منمه‌ر نِتاۯ بالا رنگینت،
 
یه روژه مای دیه‌ر کُوڿکَه سۆتیونم،
تو بینه سه پرو مه بیستیونم،
 
ناصر سامیری‌
 
== پراکندگی ==
امروزه عمدهترکاشوندها جمعیت این ایل در شهر همدان وبین شهرستان‌های کنگاور و صحنه ساکن هستند و گروهی از آنان در مناطقی از [[نهاوند]]، نهاوند، [[تویسرکان و اسدآباد،]] شهریار و و[[اسدآباد]] استان البرز،همدان، مهران، [[مهران]]، [[دهلران ]] و  [[دره شهر ]] استان ایلام، [[کنگاور]] و [[صحنه]] در استان کرمانشاه و شهرهای  [[خوزستان ]] زندگی می‌کنند.[۱]<ref name=ToolAutoGenRef1 />
 
== تقسیمان ایلی ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ایل_ترکاشوند»