میزسنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:افزودن الگو ناوباکس {{معماری نوسنگی}}+مرتب+
ابرابزار تص
خط ۱:
{{coord|34.9775414|N|126.931551|E|source:enwiki|display=title}}
[[پرونده:Dolmen Hongseong South Korea.JPG|میزسنگ هونگ‌سئونگ در کره جنوبی.|بندانگشتی|300px|چپ]]
[[پرونده:Anta orca de pendilhe 0486.JPG|گور میزسنگی در پندیه پرتغال|بندانگشتی|300px|چپ]]
 
'''میزسنگ''' یا '''دُلمِن'''، {{به انگلیسی|Dolmen}}، گونه‌ای از [[سنگ‌افراشت|سنگ‌افراشت‌های]]‌های دوران باستان است که شامل تخته‌سنگ مسطحی بود که بدون استفاده از ملات روی چند سنگ راست قرار داده می‌شده ؛می‌شده؛ تخته سنگ مسطح به منزله سقف میزسنگ به کار می‌رفته.
دولمن‌ها به عنوان گور برای دفن مردگان ساخته می‌شد و یکی از بناهای شاخص دوران نوسنگی در اروپا به‌شمار می‌آید.{{سخ}}
 
احتمالاً میزسنگ‌ها بازمانده‌های گورهای دالانی هستند که باران خاک روی آن‌ها را شسته‌است. میزسنگ‌های دالانی، یعنی نوع غالب گور سنگ‌افراشتی است و اکنون هزاران گور از این دست در فرانسه و انگلستان وجود دارد.{{سخ}}
 
این میزسنگ‌ها دالانی دارد که تخته‌سنگ‌های بزرگ منتهی به محفظه‌ای دایره‌ای شکل و بیشتر اوقات دارای طاقی پیش آمده‌است که در حکم دیوارهایش هستند و در آن هریک از چند حلقه سنگی از پشت ردیف زیرین به درون کشیده می‌شود تا آنکه حلقه‌ها از بالا مسدود می‌شوند. این گورها را غالباً" در شیب تپه‌ها می‌ساختند یا با خاک روی آن را می‌پوشاندند.{{سخ}}
 
میزسنگ‌ها هم چنین در [[ایران]]، [[کره (کشور)|کره]]، [[سوریه]]، [[اردن]] و [[اسرائیل]] یافت می‌شوند. در شبه جزیره کره، متمرکزترین میزسنگ‌ها یافت می‌شوند.
 
میزسنگ‌ها در دو گروه بزرگ و کوچک قرار می‌گیرند که دسته بزرگ مسکن اولیه شبیه به غار است و دسته کوچک به عنوان مقبره استفاده می شده‌استمی‌شده‌است.
 
در کاوش‌های باستان‌شناسی دلمن‌های بزرگ گاهی تا شش متر طول، دو متر عرض و دو متر ارتفاع داشته و در داخل میزسنگ‌های کوچک اسکلت‌های انسان به همراه وسایل زندگی و ابزار جنگی کشف شده‌است.
خط ۲۰:
 
این معماری در فصول گرم فضای خنکی را ایجاد می‌کرد و برای بهبود هوا در فصول سرد سنگ‌چین دیگری به شعاع تقریبی هشت متر دور اتاقک اول چیده می‌شد تا خاکریز روی سقف را از پراکنده شدن حفظ کند.
 
میزسنگ‌هابین ۵٬۰۰۰ پ. م. و ۲٬۵۰۰ پ.م. در سراسر اروپا (از [[نروژ]] در شمال تا [[مراکش]] در جنوب) ساخته می‌شدند ولی قدیمی‌ترین آن‌ها را می‌توان در [[پرتغال]] یافت.{{sfn | Ching | Jarzombek | Prakash | 2011 | p=۲۱}}
 
== در ایران ==
گورهای میزسنگی بیشتر از دوران پیش از تاریخ و دورهٔ تاریخی شمال ایران در نواحی [[مشگین شهرمشگین‌شهر]]، [[نمین]]، [[آستارا]] و تالش (لیگون) ناحیه دیلمان بر پا مانده و در کاوش‌های باستان‌شناسی [[ژاک دمورگان]] و همچنین هیئت [[باستان شناسان]] [[آلمانی‌ها|آلمانی]] کشف و شناسایی شده‌اند.
 
مهم‌ترین مناطق واقع شدن دلمن‌های این منطقه در منطقه آذربایجان را نواحی طالش، ارتفاعات مرزی و اطراف نمین، چای قوشان، آستارا، [[شهر یری]] مشگین شهرمشگین‌شهر و در حاشیه شمالی رود ارس و نزدیک شهر لنکران کشور جمهوری آذربایجان است.
 
سهم عمده کشف میزسنگ‌ها در منطقه طالش و نمین بر عهده "«ژاک و هنری دومورگان"» دو برادر باستان شناسباستان‌شناس فرانسوی است که مطالعات این دو برادر در سال‌های ۱۸۸۸ تا ۱۸۹۰ در طالش، لنکران و نمین به کشف منطقه‌ای انبوه از میزسنگ‌ها منتج شد.
 
[[ژاک دمورگان]] عقیده دارد که سنگ‌افراشت‌های نوع میزسنگ [[قفقاز]] و [[کوبان]] و [[نمین]] و [[مشگین شهرمشگین‌شهر]] گروهی مستقل از میزسنگ‌های اروپا را تشکیل می‌دهند و به این ترتیب هنوز ارتباط اقوام خرسنگ‌ساز [[ایران]] و [[اروپا]] محقق نشده‌است.
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۳۵ ⟵ ۳۷:
== منابع ==
{{پانویس}}
{{یادکرد ویکی|عنوان = Dolmen |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Dolmen&oldid=474798915|زبان = انگلیسی | بازیابی = ۳ فوریه ۲۰۱۲}}
* بهنود، ونوس: "«دلمن"» گورهای باستانی عهد برنز/سنگ‌افراشته‌های نمین در گمنامی. خبرگزاری مهر: ۱۳۹۱/۰۵/۱۰.
 
{{ویکی‌انبار-رده|Dolmens}}