همه‌خدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''همه‌خدایی''' یا '''پان‌تئیسم''' {{به انگلیسی|Pantheism}} گونه‌ای فلسفی از [[بی‌دینی]] و [[نقد دین]] است. باور به این که [[خدا]] (یا [[الوهیت]]) و جهان هستی (یا طبیعت به عنوان کلّیّت همه چیز) یکی‌اند. خدای شخصیّت‌دار مانند [[الله]]، [[یهوه|یَهُوَه]]، [[اهورامزدا]]، [[زئوس]] و امـثالهم که خالقی جدای از طبیعت است وجود خارجی ندارد. پس بر اساس آن مذاهب پدید آمده نیز عقایدی ناروا هستند. واژهٔ خدا مترادف است با قانون‌مندیِ حاکم بر امور جهان. بنا به این نظریه، خدا موجودی که جدا از این عالم باشد نیست؛ بلکه کلّ نظام طبیعی است یا جنبه‌ای از آن؛ یا جهان به‌طور کلّی خداست؛ یا قوّه و قدرتی که در تمام جهان انتشار و نفوذ دارد خداست. خدا همه جا هست و همه چیز است یا در همه چیز است. این شامل همه شر، و همه خیر و مترادفاً همه زیبایی و همه نقوص و ضعف در جهان‌هستی می‌شود.<ref>{{Cite book | title = The New Oxford Dictionary Of English | publisher = Clarendon Press | edition = | year = ۱۹۹۸ | location = Oxford | pages = ۱۳۴۱ | doi = | isbn = 0-19-861263-X | mr = | zbl = | jfm =}}</ref>

 

 

به عبارتی پان‌تئیست‌ها از کلمه خدا در معنای [[استعاره|استعاری]] بهره میبرند، نه مذهبی. برای نمونه، هنگامی که [[آلبرت انیشتین]] از مشهورترین پان‌تئیست‌ها می‌گوید: «آیا خدا قابل تغییر است» یا «می‌خواهم ذهن خدا را بخوانم» منظور از خدا قوانین فیزیک و طبیعت است. در کتاب [[پندار خدا]]، ریچارد داوکینز درباره کلمه پان‌تئیست چنین اظهار می‌کند: «پان‌تئیست کلمه جلا‌زده شده آتئیست (بی‌خدا/خداناباور) است».