پورتوریکو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
تمیزکاری/ابرابزار
خط ۱۴:
زبان رسمی = [[زبان اسپانیایی|اسپانیایی]] و [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] |
نوع حکومت = بخش سوم{{سخ}}دولت جمهوری |
نوع حاکمان =• [[رئیس جمهوررئیس‌جمهور ایالت]]{{سخ}}• [[فرماندار]]{{سخ}}• [[بخش مقننه فدرال]] |
نام حاکمان = [[دونالد ترامپ]]{{سخ}}[[آنیبال آسودو ویلا]]{{سخ}}مجلس نمایندگان ایالات متحده |
نحوه تشکیل = حق حاکمیت |
خط ۵۴:
جزیره پورتوریکو هم‌اکنون تحت حاکمیت سیاسی [[ایالات متحده آمریکا]] قرار دارد، [[دلار آمریکا]] پول رایج آن است و شهروندانش با [[گذرنامه آمریکایی]] سفر می‌کنند، با این وجود مجمع‌الجزایر پورتوریکو در [[سنای آمریکا]] سناتور ندارد و تنها یک «نماینده بدون حق رای» در [[کنگره ایالات متحده آمریکا]] دارد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/11/121107_l45_puerto_rico_us_refer.shtml مردم پورتوریکو به پیوستن به ایالات متحده آمریکا رای دادند]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
هرچند که ساکنان این جزیره شهروند آمریکا بشمار می‌آیند اما نمی‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شرکت کنند.<ref name="صدای آمریکا">[http://ir.voanews.com/content/washington-obama-2011-06-14-123826554/149158.html صدای آمریکا]. مه ۲۰۱۴.</ref> در انتخابات سراسری آمریکا در سال ۲۰۰۰ میلادی حدود شش میلیون و نیم شهروند آمریکایی با تبار لاتین شرکت کرده بودند که بیش از یک میلیون نفر آنان از کسانی بودند که شهروندی آمریکا را گرفته و دارای تباردارای‌تبار پورتوریکوئی بودند.<ref name="صدای آمریکا" />
 
این کشور کوچک‌ترین و شرقی‌ترین جزیره از جزایر [[آنتیل بزرگ]] از هند غربی به‌شمار می‌آید که از شمال به اقیانوس اطلس، از شرق به جزایر آنتیل کوچک، از جنوب به [[دریای کارائیب]]، و از غرب به جمهوری دومینیکن محدود می‌شود. پورتوریکو کشوری است کوهستانی با آب و هوای گرمسیری و منابع زیر زمینی و معدنی اندک.
خط ۶۳:
در سال ۱۵۰۸ نخستین مهاجران اسپانیایی وارد پورتوریکو و بندر خوان پونس دلئون شدند، عده‌ای نیز رهسپار [[کاپارا]] شدند و اولین حکومت محلی در آنجا تشکیل شد. یکی از مردان [[خوان پونس دلئون]] از فرماندهان تحت نظر کلمب، شایعاتی در مورد ثروت تاینوهای پورتوریکو شنیده بود. اختلافات آغاز شد و تازه‌واردان شروع به سرکوب و مطیع کردن بومیان جزیره کردند. مهاجران اسپانیایی رفته‌رفته مردم تاینو را محو و معادنشان را در ظرف اندک زمانی ضبط کردند. در طول یک سال، پونس دولئون، تاینوها را مطیع خود ساخته و کنترل اکثریت منطقه را بدست گرفت. در آن زمان، آن جزیره مجدداً تغییر نام داده و به پورتوریکو به معنای «بندر ثروتمند» تغییر نام یافت.<ref name="yale.edu">http://www.yale.edu/gsp/colonial/puerto-rico/</ref>
 
تاینوها در ابتدا در معادن طلا کار می‌کردند. در سال ۱۵۱۱، مقامات این جزیره بابت بدرفتاری با تاینوها از سوی کلیسای کاتولیک اخطاری دریافت کردند؛ اما همچنان نرخ مرگ و میر بر اثر کارهای سخت و طاقت‌فرسا و بردگی و بیماری و سوءتغذیه بالا بود. در سال ۱۵۱۸، هنگامی که [[آبله]] در میان این قوم شیوع پیدا کرد، بیشتر جمعیت آنان نابود شده بود. این وضعیت آنقدر ادامه پیدا کرد که دیگر تاینوهای زیادی برای کار وجود نداشتند. در این زمان اسپانیایی‌ها مجبور شدند، برده‌های سیاهپوست را جایگزین آن‌ها کنند.<ref name="yale.edu" />
 
در اوائل سده ۱۷ م. این جزیره به دست انگلستان افتاد لیکن طولی نکشید که دوباره به اسپانیا بازپس داده شد.<ref name="لغتنامه دهخدا: مدخل پورتوریکو">لغتنامه دهخدا: مدخل پورتوریکو.</ref>
 
آمریکا به دنبال جنگ با اسپانیا برای تصرف پورتوریکو، پس از اشغال این جزیره در سال ۱۸۹۸ کنترل آن در در دست گرفت. به علت اینکه پورتوریکو از مستملکات آمریکاست همهٔ شهروندان پورتوریکو دارای تابعیت آمریکایی هستند. در سال ۱۹۴۸ [[سنای آمریکا]] اجازهٔ انتخاب حاکم توسط خود پورتوریکویی‌ها را صادر کرد، در سال ۱۹۵۲ این لایحه توسط کنگره تصویب و ضمانت اجرایی پیدا کرد. در ۱ نوامبر ۱۹۵۰ استقلال طلبان افراطی پورتوریکویی با سفر به واشینگتن و ورود به محل کار رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری ([[هری ترومن]]) قصد ترور او را داشتند که البته موفق به این کار نشدند، در ۱ مارس ۱۹۵۴ نیز عده‌ای از افراطیون پورتوریکویی با ورود به ساختمان کنگره، ۵ تن از نمایندگان کنگره را مجروح کردند.
 
پورتوریکو امروزه نقطه انتقال عمده برای قاچاقچیان [[مواد مخدر]] بین آمریکای جنوبی و ایالات متحده است.<ref>صدای آمریکا: [http://ir.voanews.com/content/puerto-rico-drug-bust/1204318.html بازداشت باند قاچاق مواد مخدر در فرودگاه پورتوریکو]. بازدید: مه ۲۰۱۴.</ref>
خط ۸۱:
 
=== مسئله ارتباط با ایالات متحده ===
پورتوریکو حکومتی جمهوری‌خواه تحت حاکمیت و نظارت آمریکا دارد، اما تحت حمایت کامل قانون اساسی آمریکا قرار ندارد. رئیس دولت پورتوریکو رئیس جمهوررئیس‌جمهور امریکاست. دولت پورتوریکو بر اساس سیستم [[جمهوری‌خواهی]] بوده و از سه بخش تشکیل شده‌است: مجریه، مقننه و قضائیه؛ قوه مجریه توسط فرماندار هدایت می‌شود که اکنون [[لوئیس فورتونو]] آنرا بر عهده دارد.
 
پورتوریکو در کنگره آمریکا نماینده‌ای دارد که حق رای ندارد، این فرد کمیساریای مقیم نامیده می‌شود (در حال حاضر پدرو چیرلیسی این سمت را بر عهده دارد). انتخابات پورتوریکو توسط کمیسیون انتخابات [[فدرال]] و کمیسیون انتخابات ایالت پورتوریکو اداره می‌شود. با وجود اینکه مردم پورتوریکو در کنگره آمریکا نماینده دارند، اما نمی‌توانند در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شرکت کنند، تنها می‌توانند در مرحله مقدماتی انتخابات رای دهند. پورتوریکوهایی که مقیم ایالات متحده شده‌اند می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
خط ۸۹:
در جریان همه‌پرسی غیررسمی و غیر الزام‌آوری که در سال ۲۰۱۲ برگزار شد، بیش از نیمی از رأی‌دهندگان پورتوریکویی‌تبار از وضعیت دوگانگی سیاسی این مجمع الجزایر ناراضی بوده و چیزی بیش از ۶۰ درصد آنان نیز خواهان آن بودند تا این کشور به عنوان پنجاه و یکمین ایالت آمریکا به رسمیت شناخته شود. آنان ایالتی شدن این کشور را حتی به خودمختاری کامل آن ترجیح دادند.<ref name="مؤسسه مطالعات آمریکا">[http://www.asipress.ir/vdceff8e.jh8f7i9bbj.html مؤسسه مطالعات آمریکا]. بازدید: مه ۲۰۱۴.</ref>
 
قانون اساسی آمریکا قدرت پذیرش ایالت جدید را به [[کنگره ایالات متحده|کنگره]] اعطاء نموده‌است. اما کنگره آمریکا به نظر تمایلی به الحاق پنجاه و یکمین ایالت به اتحادیه نداشته و این عدم تمایل ناشی از شبهات پیرامون اعتبار [[همه‌پرسی]]، اختلاف عمیق احزاب و مشکلات دیگری نظیر مسئله [[صخره مالی]]، کسری بودجه فدرال و اصلاحات مهاجرتی است. افزون بر تمامی مسائل سیاسی، نگرانی‌های مالی و اقتصادی در صدر مسائلی قرار دارند که عضویت پورتوریکو در ایالات متحده را با تأخیر مواجه می‌کند. بر پایه یپایهٔ گزارش ۲۰۱۰ کمیته منابع طبیعی مجلس نمایندگان، اگر پورتوریکو تبدیل به یک ایالت آمریکایی شود، برای برنامه‌های اجتماعی، خدمات درمانی و دیگر موارد، سالیانه ۷٫۷ میلیارد دلار هزینه اضافی بر دوش دولت فدرال گذاشته می‌شود.
 
== جغرافیا ==
[[پرونده:Rico.png|بندانگشتی|راست|250px|نقشه پورتوریکو]]
[[پرونده:Karibik 21.png|بندانگشتی|چپ|250px|نقشه توپوگرافیک پورتوریکو]]
مساحت کشور پورتوریکو ۹٬۱۰۴ کیلومتر مربع و به تقریب نصف [[کویت]] است. جزیره اصلی پورتوریکو از لحاظ وسعت، کوچک‌ترین جزیره در میان جزایر ویکس به شماربه‌شمار می‌رود. اگر چه از لحاظ جمعیت، رتبه سوم را در بین این گروه چهار جزیره‌ای دارد. سایر جزایر، کوبا، هیسپانیولا و جامائیکا هستند. پورتوریکو، به دلیل موقعیت جغرافیایی، آب و هوایی استوایی داشته و در بعضی فصول، توفان‌های آتلانتیک را هم تجربه می‌کند.
 
پورتوریکو در شرق کشور [[جمهوری دومینیکن|دومینیکن]] و غرب [[جزایر ویرجین]] واقع شده‌است، و در نزدیکترین نقطه ۱۲۰۰ کیلومتر با خاک [[ایالات متحده آمریکا]] فاصله دارد. این مجمع‌الجزایر شامل جزیره اصلی پورتوریکو و چندین جزیره کوچک دیگر است.
شکل آن مستطیل غیر منتظم است و از مشرق به مغرب امتداد می‌یابد. کرانه‌های ناهموار دارد و دارای رشته‌کوه‌های کم‌ارتفاعی است که از شرق بسوی غرب امتداد پیدا کرده‌است. رودهای زیادی از این کوه‌ها جاری و اراضی جزیره را سیراب می‌کند. هوایش معتدل و خاکش حاصلخیز است.<ref name="لغتنامه دهخدا: مدخل پورتوریکو" />
 
آب و هوای گرم و [[استوا]]یی این کشور، [[گردشگری|جهانگردان]] زیادی را جذب می‌کند.
خط ۱۲۹:
|caption=یادداشت: ۹۹ درصد از جمعیت کشور تحت عنوان هیسپانیک یا لاتینو شناخته می‌شوند..
}}
در حال حاضر نیویورک و فلوریدا دارای بیشترین جمعیت پورتوریکویی‌تباران می‌باشند. نیویورک با ۱٫۲ میلیون جمعیت پورتوریکویی تبارپورتوریکویی‌تبار و فلوریدا با یک میلیون نفر پورتوریکویی پذیرای کسانی است که به دلیل شرایط نامناسب اقتصادی از این کشور نیمه خودمختار وارد ایالات متحده شده‌اند.<ref name="مؤسسه مطالعات آمریکا" />
 
بسیاری از کشاورزان هائیتی به دنبال وقوع توفان در کشورشان، اغلب محصولات خود را از دست دادند. به همین دلیل این کشور با کمبود مواد غذایی روبه‌روست که این مشکل بحران‌های پس از زمین‌لرزه سال ۲۰۱۰ را نیز وخیم‌تر کرده‌است.<ref>[http://lhvnews.com/fa/news/7639/مهاجرت-غیر-قانونی-به-امریکا-از-طریق-پورتوریکو لایت‌هاوس‌ویور]. بازدید: مه ۲۰۱۴.</ref>
{{-}}
 
== اقتصاد ==
محصولات پورتوریکو عبارت است از: شکر، قهوه، تنباکو، پنبه دانه، الوار، و درختان صنعتی و غیره. پرندگان اهلی و حیوانات شکاری بسیار دارد و ماهی نیز در سواحل آن فراوان است.<ref name="لغتنامه دهخدا: مدخل پورتوریکو" /> صادرات پورتوریکو را عمدتاً فراورده‌های دارویی و لوازم الکترونیکی تشکیل می‌دهند. گردشگری و بانکداری نیز از جمله صنایع مهم در پورتوریکو می‌باشد. پورتوریکو از اعضای کشورهای همسود به شماربه‌شمار می‌رود.
عدم وجود قوانین سختگیرانه مالیاتی و استقبال این کشور از [[ارز رمزی]] سبب شده گروهی از سرمایه‌گذاران به فکر تبدیل این کشور به قطب ارز رمزی و استخراج آن و نیز بهره‌گیری از [[زنجیره بلوکی]] برای مدیریت امور مختلف باشند <ref>{{Cite web|url= https://www.nytimes.com/2018/02/02/technology/cryptocurrency-puerto-rico.html|title= Making a Crypto Utopia in Puerto Rico|date=9 February 2018|accessdate=9 February 2018|publisher=New York Times}}</ref><ref>{{Cite web|url= https://arznegar.com/cryptocurrency-puerto-rico-capital-world/|title= پروژه تبدیل پورتوریکو به پایتخت ارز دیجیتال جهان|date=10 February 2018 |publisher=ارزنگار}}</ref>نویسنده معین جعفر اقایی ر مدرسه ی نمونه دولتی کرج ناحیه 3 علی ابن ابی طالب کلاس 8/1 شماره 7 سال تحصیلی 97 - 98
 
== نگارخانه ==