عهدنامه گلستان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +نشانی+تمیز (۱۴.۹ core): + رده:ارمنستان در سده ۱۹ (میلادی) |
Kamranazad (بحث | مشارکت‌ها) ←لید: ویرایش و تصحیح (جزئی) |
||
خط ۱:
[[پرونده:Gulistan treaty.jpg|thumbnail|300px|چپ|مرز [[ایران]] و [[روسیهٔ تزاری]] پیش از [[پیمان نامه گلستان|پیمان نامهٔ گلستان]] (این نقشه دقیق نیست و نیمه غربی [[گرجستان]] و حدود ۱۵ هزار کیلومتر مربع از شمال [[داغستان]] و [[چچن]] و [[اینگوشتیا|اینگوش]] را شامل نمی‌شود) - در نتیجه این عهدنامه ایران حدود ۲۲۰ هزار کیلومتر مربع از سرزمین خود (وسعت خاکی) به همراه ۱۳۶۰ کیلومتر خط ساحلی در [[دریای کاسپین]] (۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر وسعت آبی) و ۳۱۰ کیلومتر خط ساحلی در [[دریای سیاه]] (۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت آبی) خود را از دست بدهد.]]▼
[[پرونده:Map_Caucasus_War_(1809-1817)_by_Anosov.jpg|thumbnail|300px|چپ|نقشه جنگ قفقاز ۱۸۰۹ تا ۱۸۱۷ میلادی]]▼
[[پرونده:Khanates.jpg|thumbnail|300px|چپ|نقشه خانات در ابتدای قرن نوزدهم]]▼
{{Infobox Treaty
| نام = قرارداد گلستان
| long_name =
| image = Gulistan-Treaty.jpg
| image_width = 180px
| border = yes
| caption = مرزهای شمال غربی ایران و روسیه
| date_drafted =
| date_signed =
سطر ۱۷ ⟵ ۱۳:
| condition_effective =
| date_expiration =
| signatories ={{Flagicon|Russian Empire}} [[Nikolai Rtischev]]{{سخ}}{{Flagicon image|Flag of Persia (1910).svg}} [[
}}
{{قاجار}}
'''پیمان‌نامهٔ گلستان (Treaty of Gulistan)''' {{به روسی|Гюлистанский договор}} پیمانی است که در روز دوشنبه و در تاریخ [[۳ آبان]] [[۱۱۹۲]] خورشیدی (۲۹ شوال ۱۲۲۸ قمری) مطابق با [[۲۵ اکتبر]] [[۱۸۱۳ (میلادی)|۱۸۱۳]] میلادی در پی [[جنگ‌های ایران و روسیه در دوره قاجار]] بین این دو کشور امضاء شد. به دنبال این قرارداد، حکومت قاجار بخش‌هایی از شمال [[دولت شاهنشاهی ایران]] شامل [[قفقاز]]، [[ارمنستان]]، ایالت‌های شرقی [[گرجستان]] یعنی [[کاختی]] و [[کارتلی]] و بخش‌های غربی گرجستان یعنی [[آبخاز]]، [[سامگرلو]] (مرگالیا)، [[گوریا]] و [[ایمرتی]] (آچوق‌باشی) و تمام شهرها و شهرک‌ها و روستاهای مناطق غربی [[گرجستان]] در ساحل [[دریای سیاه]] و محال گروزیه (کورنه) شامل [[چچن]] و [[اینگوشتیا|اینگوش]] <ref>[//en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Gulistan ویکی انگلیسی]</ref>امروزی<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Chechnya#Caucasian_Wars</ref> از ایران سلب و به [[روسیه تزاری]] واگذار کرد. طی این قرارداد در مجموع ۱۴ ولایت قفقازی ایران (ایالت‌ها و ولایت‌های چهارده گانهٔ مزبور عبارت بودند از: ایالت گنجه و قره‌باغ، ولایت‌های شکی، شیروان، قبه، دربند، بادکوبه، داغستان و گرجستان، محال شوره‌گل، آچوق‌باشی، گروزیه، منگریل و آبخاز. افزون بر آن، بخشی از سرزمین تالش نیز به تصرف روس‌ها، درآمد و حاکمیت بدون منازع ایران بر [[دریای مازندران]]، خدشه‌دار گردید) به همراه بخشی از [[خانات تالش]] و سواحل ارزشمند [[دریای کاسپین]] برای ایران از دست رفت.
▲[[پرونده:Gulistan treaty.jpg|thumbnail|
▲[[پرونده:Map_Caucasus_War_(1809-1817)_by_Anosov.jpg|thumbnail
بنابراین با این عهدنامه منطقه ای به وسعت تقریبی ۲۲۰ هزار کیلومتر مربع خاکی و ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع آبی (از مساحت دریای کاسپین) در نتیجه از دست رفتن بیش از ۱۳۶۰ کیلومتر از خطوط ساحلی دریای کاسپین ([[جمهوری آذربایجان]] ۹۵۵ کیلومتر خط ساحلی دارد<ref>http://www.azerbaijan.az/_Geography/_Caspian/_caspian_e.html?caspian_02</ref> و ۴۰۵ کیلومتر از ۶۹۵ کیلومتر خط ساحلی روسیه در دریای کاسپین مربوط به [[داغستان]] است.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Dagestan#Geography</ref>) به روسیه واگذار شد. در نتیجه این قرارداد سهم ایران از [[دریای خزر]] با توجه به خطوط ساحلی [[جمهوری آذربایجان]] و [[داغستان]] (نه با توجه به اصل انصاف و قردادهای ۱۹۲۰ و ۱۹۴۴) که می‌توانست حدود ۵۰ درصد باشد به حدود ۲۰ درصد یا کمتر از آن کاهش یافت.<ref>https://www.iranboom.ir/tarikh/tarikh-tajzie/11648-tarikh-tajzie-iran-dr-tale.html</ref><ref>John F. Baddeley, "The Russian Conquest of the Caucasus", Longman, Green and Co. , London: 1908, p. 90</ref> همچنین به موجب این قرارداد ایران تمام شهرها و شهرک‌ها و روستاهای مناطق غربی [[گرجستان]] در ساحل [[دریای سیاه]] را به روسیه واگذار کرد. به این ترتیب ایران ۲۱٬۹۴۶ کیلومتر مربع و ۳۱۰ کیلومتر خط ساحلی خود از [[منطقه انحصاری اقتصادی]] گرجستان در [[دریای سیاه]] (سهم [[گرجستان]] از دریای سیاه) را با این قرارداد از دست داد.<ref>John F. Baddeley, "The Russian Conquest of the Caucasus", Longman, Green and Co. , London: 1908, p. 90</ref>
| |||