'''شبه‌نظامی''' ('''میلیشیا''' یا '''میلیس''') به نیروی مسلحی گفته می‌شود که از [[شهروند|شهروندان]] عادی تشکیل شده‌باشند.<ref>The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2000</ref> هدف از تشکیل این‌گونه نیروها در شرایط مختلف، متفاوت است، اما عموماً در سرزمین هائی که حمومتیحکومتی نوپا دارند یا در شرف برپائی حکومتی جدید و متفاوت هستند، تشکیل شده، و با هدف تقویت نیروی دفاعی تضعیف شده در اثر انقلاب، شورش، و هرگونه بی نظمی متعاقب آن، و برقراری نظم و امنیت در سطح شهرها، و یا اجرای قوانین اضطراری یا [[خدمات شبه نظامی]] در مواقع اضطراری است و به این‌گونه نیروها مزد دائمی داده نمی‌شود و مدت خدمت رسمی ندارند.<ref>Sumner, William Hyslop, An Inquiry Into the Importance of the Militia to a Free Commonwealth: In a Letter from William H. Sumner... to John Adams, Late President of the United States; with His Answer, Cummings and Hilliard, Boston, 1823</ref>
در زبان‌های اروپایی به شبه نظامیان «میلیشیا» می‌گویند.
