باغ عمارت بیگلربیگی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
Am kerman (بحث | مشارکت‌ها)
اضافه کردن مطالب
خط ۱:
{{coord|۳۰٫۴۱۵۲۶۵|۵۶٫۰۶۵۴۱۸۵|type:landmark|display=title}}
{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران
| نام = باغ عمارت فتح‌آباد (بیگلر بیگی)
| روی‌نقشه = آری
| عرض‌جغرافیایی =
خط ۱۲:
| شهر =[[شهر اختیارآباد]]
| نام محلی =
| نام‌های دیگر =بیگلر بیگی
| نام‌های قدیمی =
| نوع بنا =
| سال‌های مرمت =1393
| کاربری = [[عمارت]]، [[باغ]]
| کاربری کنونی =
خط ۳۲:
| پانویس =
}}
'''باغ عمارت فتح‌آباد (بیگلر بیگی)''' باغی مربوط به [[دوره قاجار]] است که در ۲۵۵ کیلومتری مرکزشهر [[کرمان]]، شهر [[اختیارآباد]] واقع شده. این باغ الگوی احداث [[باغ شاهزاده]] [[ماهان]] بوده‌است. این اثر در تاریخ {{جلالی حروف|۱۲|۱۱|۱۳۸۱|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۷۲۸۴ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است. در این مجموعهباغ علاوهاز بریادگارهای عمارتفضل اصلیعلی خان بیگلربیگی است که بابه دوهمین طبقهدلیل درآن مرکزیترا مجموعهباغ بیگلربیگی نیز می گویند. عبور آب فتح آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت خاصی می بخشیده است. زمان احداث این باغ به حدود سالهای 1255 می رسد. مصالح ساختمان ها از خشت خام و تزیین آن با گچ و مقابل سر در شمالباغ حوضحوضی اصلیبه قرارابعاد گرفته‌است100 در سمت5 غربمتر عمارتبا چهارفواره فصلهای وجودزیبا داردطراحی شده بود. <ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://web.archive.org/web/20151023092637/http://iranshahrpedia.ir:80/static/view/page/cultural-heritage-reports |عنوان = دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر|نشانی بایگانی = http://web.archive.org/web/20150406043613/http://iranshahrpedia.ir/docs/Asar-e%20Sabti%20(Up%20to%2026666)%20(Version%2090%2008%2029).zip|تاریخ بایگانی=۲۳ اکتبر ۲۰۱۵ | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref> در حال حاضر باغ به عنوان یکی از جاذبه‌های شهر کرمان می‌باشد و اتاقه ای هر دو عمارت قابل رزرو و اجاره می‌باشند. همچنین ارایه خدمات پذیرایی و تفریحی نیز در سال‌های اخیر درمحوطه روباز و اتاقهای عمارت انجام می‌گردد؛ و یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر کرمان به حساب می‌آید.
 
== پیشینهتاریخچه ==
سنگ بنای '''باغ فتح آباد''' بین سالهای 1253 تا 1255 ه.ق (1216 تا 1218 ه.ش) و در زمان [[محمدشاه|محمد شاه قاجار]] گذاشته شد. این باغ که یکی از قدیمی ترین و زیباترین باغ های دوران [[قاجاریان|قاجار]] به حساب می آید، به دستور فضل علی خان بیگلربیگی در روستای اختیارآباد [[کرمان]] ساخته شد و به نام عمارت بیگلربیگی نیز شهرت پیدا کرد. فضل علی خان حاکم [[کرمان]] بود و با لقب بیگلربیگی بین مردم شناخته می شد. کار ساخت '''باغ فتح آباد''' ۵ سال طول کشید و حاکم [[کرمان]] از این باغ به عنوان مکانی برای تفریح و استراحت استفاده می کرد. وی اطراف '''عمارت فتح آباد''' را باغِ پسته کاشته بود و از زمین های آن برای ضبط و خشک کردن پسته بهره می برد. فضل علی خان هفته ای سه بار به این مکان می آمد و از باغ و زمین های اطراف آن سرکشی می کرد. نصرت الممالک اول و دوم، حاکمان بعدی [[کرمان]] نیز برای استراحت و تفریح از این باغ استفاده می کردند. زمانی که [[عبدالحسین میرزا فرمانفرما]]، حاکم [[کرمان]] شد قصد می کند این باغ را بخرد اما آن را به او نمی فروشند. '''باغ فتح آباد''' در این زمان بسیار پر رونق و شکوفا بود. در ورودی باغ، چهار بلوار به طول تقریبی 6 کیلومتر و عرض 60 متر دیده می شد که با گلها و دو ردیف درختان چنار تزیین شده بود. آب قنات فتح آباد نیز در نهرهایی کوچک در دو طرف هر بلوار، درختان و گلها را سیراب می کرد و وارد باغ می شد و حوض مقابل عمارت را پرآب می کرد.
این باغ از از یادگارهای [[فضل علی خان بیگلربیگی]] است که به همین دلیل آن را '''باغ بیگلربیگی''' نیز می‌گویند. عبور آب فتح‌آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت می‌بخشیده‌است. زمان احداث این باغ به حدود سال‌های ۱۲۵۵ می‌رسد. مصالح ساختمان‌ها از خشت خام و تزیین آن با گچ و مقابل سر در باغ حوضی به ابعاد ۶۰ در ۵ متر با فواره‌های زیبا طراحی شده بود. علاوه بر سر در که ساختمانی دو طبقه داشته طاق نماهایی نیز در طرفین آن احداث شده بود.
 
زمان گذشت و این ملک به رستم خان امیری رسید. او پنج همسر داشت و برای تقسیم این باغ بین فرزندانش اختلاف افتاد. رستم خان امیری هم باغ فتح آباد را در دی ماه 1352 وقف کرد و دیگر به آن رسیدگی نکرد. اندک اندک آب قنات فتح آباد نیز خشک شد و روزهای رونق و آبادانی باغ فتح آباد نیز به شماره افتاد و رو به خرابی و ویرانی رفت. این عمارت که روزگاری بنایی باشکوه بود و با باغ های بزرگ میوه، پسته و زمین های کشاورزی احاطه شده بود کم کم از یادها رفت.
{{-}}
 
کار بازسازی در اوایل سال 1393 به سرعت آغاز شد و استادکاران دست به کار شدند و بهترین هنر و مهارت خود را به میان آوردند. آنها محوریت کار خود را بر استحکام بنا و حفظ شمایل تاریخی آن گذاشتند. قسمت های قدیمی باغ در حین اجرای کار احیا شدند و قسمت هایی از آن به کاشت گیاهان دارویی اختصاص داده شد.<ref name=":0">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=https://www.karnaval.ir/attraction/fathabad-garden-kerman|عنوان=باغ فتح آباد کرمان}}</ref>
 
== معماری ==
'''باغ فتح آباد''' در زمینی به وسعت 13هکتار و زیربنای 1500 متر بنا شده است. این بنا سبکی اروپایی- ایرانی دارد و زمین های کشاورزی و باغ های گوناگون آن را احاطه کرده اند. زمانی که وارد عمارت فتح آباد می شوید، در مقابل خود حوضی بزرگ و مستطیلی شکل به ابعاد 100 متر در 6 متر می بینید که انعکاس عمارت اصلی در مقابل آن بر شکوه و جلال ساختمان و باغ می افزاید. <ref name=":0" />
 
== ساختمان اصلی باغ ==
عمارت فتح آباد یا ساختمان (کوشک) اصلی در انتهای شمالی باغ واقع شده و دو طبقه دارد. این ساختمان با طاق نماها در دو طرف عمارت و اتاق های سه دری و پنج دری، در میان مجموعه فتح آباد خودنمایی می کند. ساختمان اصلی با مصالح خشت خام و ملات گل ساخته شده است و روی آن را با لایه ای از گچ پوشانده اند. فضاهای درونی نیز از گچ کاری های زیبا بی بهره نبوده است و استادکاران با مهارت خاص خود سطوح دیوارها، پیشانی ورودی ها، قوس ها و پیرامون بخاری ها را به شکلی تماشایی تزیین کرده اند. اتاق های این کوشکِ تاریخی نیز به سبک اتاق های سنتی قاجاری تزیین و به شکل زیبایی نورپردازی شده که معروف ترین اتاق آن،‌ اتاق شاه نشین است.
 
بر بالای سر در ورودی عمارت اصلی، روزنه های مدوری دیده می شود که در گذشته ذره بین های قوسی درون آن کار گذاشته بودند تا نور چراغ های بادی را شب ها در جلوخانِ بنا منعکس کنند. بر روی سر در آن نیز کتیبه ای گچی دیده می شود که با خط زیبای نستعلیق آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» و «نصرمن الله و فتح قریب» بر روی آن نقش بسته است.<ref name=":0" />
 
== اتاق نقاشی ==
عمارت اصلی اتاقی دارد که به نام '''اتاق نقاشی''' مشهور شده است. این اتاق در قدیم محل اقامت حاکم [[کرمان]] بود و دور تا دور آن نقاشی ها و دیوارنگاره هایی نفیس دیده می شد. از آنجایی که در هنگام کشیدن این نقاشی ها و تزیین آنها از آب طلا استفاده کرده بودند برخی افراد این نقاشی ها را تخریب کرده و طلاهای آن را به سرقت بردند. البته هنوز تعدادی از این دیوانگاره ها باقی مانده است.<ref name=":0" />
 
== ساختمان های جنوبی عمارت اصلی ==
در سمت جنوبی عمارت اصلی، حیاطی مستطیلی شکل وجود دارد که در دو طرف آن اتاق هایی ساخته اند. ورودی برخی از آنها از داخل عمارت و ورودی بعضی دیگر از سمت حیاط است.<ref name=":0" />
 
== عمارت چهار فصل ==
از عمارت اصلی به اندازه سی متر رو به سوی شرق حرکت کنید؛ '''عمارت چهارفصل''' را می بینید که با یک طبقه، گنبد مرکزی و ایوان های ستون دار جلوه خاصی به مجموعه باغ داده است. این عمارت آجرکاری ها و گچ کاری های زیبایی دارد.<ref name=":0" />
 
== زمین های کشت گیاه دارویی ==
[[کرمان]] برای داروهای گیاهی خود بسیار معروف است و این نوع داروها یکی از سوغاتی های اصلی این استان به حساب می آید. در زمان بازسازی '''باغ فتح آباد'''، مسوولان تلاش کردند تا بخشی از این باغ را به کشت گیاهان دارویی اختصاص دهند تا از ظرفیت های زمین های اطراف باغ استفاده کنند. خوب است بدانید که این مجموعه بزرگترین مجموعه کشت گیاهان دارویی در کشور است و تنوع گیاهی آن در جای دیگری وجود ندارد. در مورد آبی که این زمین ها را آبیاری می کند نیز باید گفت که با توجه به خشک شدن قنات فتح آباد، امروزه چاه و آب شیرین کن های نصب شده در مجموعه، زمین های کاشت گیاهان دارویی را سیراب می کند. <ref name=":0" />
 
== درختان قدیمی باغ ==
در قسمتی از باغ 5 درخت قدیمی و بلند دیده می شود که یادگار روزهای آبادانی و رونق فتح آباد هستند و از ناملایمات روزگار جان سالم به در برده اند.<ref name=":0" />
 
== قلعه فتح آباد ==
ریل راه اهن به این عمارت نزدیک است و می‌توان وقتی سوار بر قطار بود این بنای تاریخی را از داخل واگن مشاهده کرد. در سمت دیگر قطار هم '''قلعه‌ فتح آباد''' وجود دارد. مرمت گران این بنا به راهی برخورد کرده‌اند که این عمارت را به '''قلعه فتح آباد''' آن سوتر از ریل وصل می‌کرده است گویا این دو بنای تاریخی به هم مرتبط بوده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/3813085/%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%AA%D8%AD-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87|عنوان=گشتی در درخشان‌ترین عمارت تاریخی کرمان/ فتح‌آباد از یاد رفته است؟}}</ref>{{-}}
 
== نگارخانه ==