ابوالحسن صبا: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها) جز ←فعالیت هنری: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی |
|||
خط ۹:
| نام_مستعار =
| تولد = ۱۲۸۱ '''یا''' ۱۴ فروردین ۱۲۸۲<ref name="Waterloo">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.aftab-magazine.com/1/page4:1| عنوان = ابوالحسن صبا| تاریخ بازدید = مرداد ۱۳۹۰| ناشر = ماهنامهٔ ادبی - اجتماعی - فرهنگی دانشجویان دانشگاه واترلو}}</ref>{{سخ}}[[کوچه ظهیرالاسلام|ظهیرالاسلام]] [[تهران]]
| مرگ = ۲۹ آذر ۱۳۳۶<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.aftabir.com/lifestyle/view/104700/ابوالحسن-صبا| عنوان = ابوالحسن صبا| تاریخ بازدید = مرداد ۱۳۹۰| ناشر =
| ملیت = {{flagicon|Iran}} [[ایران]]
| ساز = [[ویولن]]، [[سه‌تار]]، [[سنتور]]، [[تنبک]]، [[نی (ساز)|نی]]، [[کمانچه]]، [[پیانو]]، [[تار]]
خط ۱۸:
| ناشر =
| نقش‌های_مرتبط =
|
| اعضای_کنونی =
| اعضای_پیشین =
خط ۲۸:
'''ابوالحسن صبا'''، (۱۲۸۱ در [[تهران]] - ۱۳۳۶<ref name="Hamshahri">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.hamshahrionline.ir/news.aspx?id=101815| عنوان = زندگینامه: ابوالحسن صبا (۱۲۸۱–۱۳۳۶)| تاریخ بازدید = مرداد ۱۳۹۰| ناشر = همشهری آنلاین}}</ref>)، استاد [[موسیقی ایرانی]]، [[آهنگساز]] و [[موسیقی‌دان|نوازندهٔ]] سرشناس ایرانی بود.
او از برجسته‌ترین چهره‌های [[موسیقی ایران]] در هفتاد سال گذشته‌است.
[[فاخره صبا]]، که یکی از استادان بزرگ موسیقی و [[اپرا|اُپرا]] است با ایشان نسبت خویشاوندی داشتند و به عبارتی نوه عموی استاد ابوالحسن صبا
== زندگی ==
ابوالحسن صبا، فرزند [[ابوالقاسم کمال‌السلطنه]] در سال ۱۲۸۱ خورشیدی در خانواده‌ای آشنا به [[موسیقی]] و اهل [[ادبیات|ادب]] متولد گردید. پدرش، کمال‌السلطنه، [[پزشک]]، [[ادیب]] و دوست‌دار موسیقی بود. او [[سه‌تار]] می‌نواخت و اولین استاد پسرش بود.<ref name="Hamshahri" />
صبا نخستین پویه‌های موسیقی را از پدرش فرا گرفت. او نزد [[میرزا عبدالله فراهانی]]، [[درویش خان]] و [[علینقی وزیری]] [[تار]] و سه‌تار، نزد [[حسین هنگ‌آفرین]] [[ویولن]]، نزد [[حسین اسماعیل‌زاده]] [[کمانچه]]، نزد [[علی اکبرخان شاهی]] [[سنتور]]، نزد [[اکبرخان]] [[نی (ساز)|نی]] و نزد [[حاجی خان]] [[ضرب (ساز)|ضرب]] را آموخت.<ref name="Hamshahri" />
او در جوانی به مدرسه [[کمال‌الملک]] رفت و [[نقاشی]] را فرا گرفت. هم‌چنین، در رشته‌هایی مانند [[سوهان‌کاری]]، [[نجاری]]، [[ریخته‌گری]]، [[معرق‌کاری]] و [[خاتم‌کاری]] مهارت کسب کرد که بعداً در ساختن آلات موسیقی به کار بست.<ref name="Hamshahri" /> صبا، آثار [[نیمایوشیج|نیما]] و [[صادق هدایت|هدایت]] را می‌خواند و با نیما و [[شهریار (شاعر)|شهریار]] روابط نزدیک داشت.<ref name="Hamshahri" />
صبا، در سال ۱۳۱۱ با یکی از شاگردان خود با نام منتخب اسفندیاری کوه نور، دختر عموی [[نیمایوشیج|نیما]]، ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، سه دختر به نام‌های غزاله، ژاله و رکسانا می‌باشد.
ابوالحسن صبا در سال ۱۳۳۶ و به علت ناراحتی قلبی در سن ۵۵ سالگی درگذشت و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد. بعد از مرگ، بر طبق وصیت او، خانه‌اش در ۲۹ آبان ۱۳۵۳، توسط [[دانشکده هنرهای زیبا|دانشکدهٔ هنرهای زیبا]] به [[موزه صبا|موزه]] تبدیل شد.<ref name="Waterloo" /> این موزه که در سال ۱۳۸۳ به کوشش نوهٔ استاد [[سبا خویی]]، که آنقدر پیگیر ماجرای مرمت خانه و موزه شد تا بالاخره کار نتیجه داد به وضعیت فعلی‌اش رسیده مهمان هنردوستان ایرانی است. سبا فرزند رکسانا آخرین و کوچک‌ترین دختر استاد صبا و [[اسماعیل خویی]] ست و دستی به تار دارد و فعالیت‌های هنری مادربزرگش را در کار تهیه مزون لباس‌های محلی ایرانی ادامه می‌دهد. [[سبا خویی]] در حال حاضر مجری اتاق خبر تلویزیون [[من و تو ۱]] و یکی از برنامه‌سازان این شبکه تلویزیونی است.
نوه دیگر استاد صبا ابوالحسن میر ولی پسر غزاله دختر بزرگ استاد است که مانند پدر بزرگ به آموزش موسیقی مشغول است.{{سخ}}
صبا پس از سال‌ها کوشش و پرورش شاگردان فراوان در شب جمعه ۲۹ آذر سال ۱۳۳۶ دیده از جهان فروبست و در [[قبرستان ظهیرالدوله]] به خاک سپرده شد.
خط ۴۴:
== فعالیت هنری ==
[[پرونده:Abolhasan Saba home-1.jpg|thumbnail|250px|خانه سابق و موزه ابوالحسن صبا]]
ابوالحسن صبا در سال ۱۳۰۲ در [[هنرستان عالی موسیقی|مدرسهٔ عالی موسیقی]] که توسط [[علینقی وزیری]] بنیان گذاشته شده بود، مشغول به تحصیل شد. صبا در ۲۲ سالگی دانشجوی ممتاز و تکنواز برنامه‌های مدرسهٔ عالی موسیقی شد و مورد احترام و تشویق استادان و دوستانش قرار گرفت. نخستین اثر ضبط‌شدهٔ صبا قطعهٔ ''[[زرد ملیجه]]'' با ویولن بود که در میان دو بند سرود ''ای وطن'' با صدای [[روح‌انگیز]] در سال ۱۳۰۶ در قالب صفحه تولید شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت.<ref name="Waterloo" />
ابوالحسن صبا، در سال ۱۳۰۶ از طرف استاد علینقی وزیری مأمور شد تا در [[رشت]] مدرسه‌ای مخصوص موسیقی تأسیس کند. او نزدیک ۲ سال در رشت ماند و در آنجا ضمن آموزش موسیقی، به روستاها و کوهپایه‌های شمال رفت و به جمع‌آوری آهنگ‌های محلی پرداخت و ارمغان‌هایی از این سفر به همراه آورد. آهنگ‌های ''دیلمان''، ''رقص چوبی قاسم‌آبادی''، ''کوهستانی'' و ''امیری مازندرانی'' یادگار این دوره از زندگی اوست.<ref name="Waterloo" />
صبا در نواختن همه [[ساز]]های موسیقی [[ردیف (موسیقی)|ردیف]] چیرگی پیدا کرد و تمام سازهای ایرانی همچون [[سنتور]]، [[تار]]، [[سه‌تار]]، [[تنبک]]، نی، [[کمانچه]]، [[ویولن]] و نیز [[پیانو]] را در حد استادی می‌نواخت ولی ویولن و سه‌تار را به عنوان سازهای تخصصی خود برگزید.
سپس در مدرسه عالی موسیقی به شاگردی [[علینقی وزیری]] درآمد و [[تکنواز]] ارکستر او شد.
در سال ۱۳۱۹ که [[رادیو تهران]] تأسیس شد، صبا در رادیو به کار نوازندگی پرداخت ولی همچنان در هنرستان موسیقی مشغول آموزش و پژوهش در زمینهٔ موسیقی بود و در اواخر عمر نیز در منزلش کلاس موسیقی دایر کرده بود و به علاقه‌مندان آموزش می‌داد.<ref name="Hamshahri" />
{{جعبه نقل قول | نقل‌قول ='''ای صبا با تو چه گفتند که خاموش شدی؟{{سخ}}چه شرابی به تو دادند که مدهوش شدی؟'''{{سخ}}[[شهریار (شاعر)|شهریار]] در سوگ مرگ ابوالحسن صبا.| تراز = چپ | عرض = 300px | اندازه خط = 12px | گیومه نقل‌قول = بله | تراز منبع = چپ}}
ابوالحسن صبا، چهل سال تمام ساز نواخت، تعلیم داد، در [[ارکستر]]ها شرکت کرد، [[کتاب]] نوشت و در تمام جریان‌های موسیقی ایران تأثیر مستقیم و مثبت داشت.<ref name="Hamshahri" /> وی در تمام رشته‌های موسیقی ایران و حتی سایر هنرها همچون ساختن ساز و نقاشی و [[ادبیات]] مهارت داشت، [[زبان انگلیسی]] می‌دانست و [[دانشنامه]]ای جامع از علم و عمل موسیقی ایرانی بود.
مکتب نوین موسیقی ایرانی که از [[درویش خان]] آغاز شده بود با صبا به اوج رسید و شاگردان صبا نیز پیرو راه او شدند.
خط ۷۳:
=== مستقل ===
# کتاب دوره اول، دوم، سوم ویلون<ref name="Waterloo" />
# کتاب دوره اول و دوم، سوم، چهارم سنتور<ref name="Waterloo" />
# کتاب دوره اول سه تار<ref name="Waterloo" />
=== غیرمستقل ===
خط ۸۱:
# چهار مضراب سه گاه، کتاب دستور ویلون وزیری
# رنگ بیات ترک، کتاب ۲۳ قطعه ضربی
#
# نوید بهار، کتاب اول ویلون
# چهار مضراب ساده در [[ماهور (دستگاه موسیقی)]]، کتاب اول ویلون
خط ۹۸:
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
== پیوند به بیرون ==
خط ۱۰۹:
{{ترتیب‌پیش‌فرض:صبا، ابوالحسن}}
[[رده:آهنگسازان سده ۲۰ (میلادی)]]
[[رده:آهنگسازان اهل ایران]]
| |||