چشایی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دستگاه چشایی''' یک [[دستگاه حسی]] برای چشیدن و [[حس]] [[مزه]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد-ویکی | زبان=انگلیسی | عنوان=Gustatory system | پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gustatory_system&oldid=620528023 | بازیابی = ۱۳1۳ مهر ۱۳۹۳1۳9۳}}</ref>

'''چشایی''' یکی از حواس پنجگانه است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.loghatnaameh.org/dehkhodaworddetail-e68d3abd8da94b92a8a3be7959e61534-fa.html |عنوان=چشایی | ناشر =لغت نامهٔ دهخدا |تاریخ بازبینی=۱۹19 اوت ۲۰۱۳201۳}}</ref>

زبان با هزاران برآمدگی کوچک، که برای چشم غیرمسلح قابل مشاهده است، به نام [[پاپیلای زبان|پاپیلا]] پوشیده شده‌است. درون هر [[پاپیلای زبان|پاپیلا]] صدها جوانه طعم‌دار وجود دارد.<ref name = Schacter169>{{cite book|last=Schacter|first=Daniel|title=Psychology Second Edition|year=2009|publisher=Worth Publishers|location=United States of America|isbn=978-1-4292-3719-2|page=169}}</ref> به استثنای پاپیلارهای کریستالی که جوانه‌های چشایی ندارند. بین ۲۰۰۰2000 تا ۵۰۰۰5000 جوانه طعم دار وجود دارد که در پشت و جلو [[زبان]] قرار دارد.<ref name="Boron, W.F. 2003">Boron, W.F. , E.L. Boulpaep. 2003. Medical Physiology. 1st ed. Elsevier Science USA.</ref> مابقی در سقف، دو طرف و پشت [[دهان]] و در [[گلو]] قرار دارند. هر طعم جوانه شامل ۵۰50 تا ۱۰۰100 سلول گیرنده طعم است.

در انسان‌ها، در حدود ۵۰50 سالگی، به دلیل از دست دادن [[پاپیلای زبان]] و کاهش کلی تولید [[بزاق]]، تضعیف درک احساس [[طعم]] شروع می‌شود. انسان‌ها همچنین می‌توانند اختلالاتی در تحریک طعم از طریق [[نارسایی چشایی]] داشته باشند.<ref name="SeidelBall2010">{{cite book|author1=Henry M Seidel|author2=Jane W Ball|author3=Joyce E Dains|title=Mosby's Guide to Physical Examination|url=https://books.google.com/books?id=j7HSCQAAQBAJ&pg=PA303|date=1 February 2010|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-0-323-07357-8|page=303|authormask=|trans-title=|format=|origyear=|oclc=|doi=|bibcode=|id=|quote=|laysummary=|laydate=}}</ref>

[[پرونده:Taste buds.svg|بندانگشتی|100px|یک تصویر تادرست از زبان که قسمت‌های حس کنندهٔ (۱1) تلخی، (۲2) ترشی، (۳) شوری و (۴4) شیرینی را نشان می‌دهد. در حقیقت همهٔ مزه‌ها توسط همهٔ قسمت‌های زبان قابل احساس هستند.]]

بر خلاف تصور عامه مردم، همهٔ مزه‌ها توسط همهٔ قسمت‌های زبان قابل احساس هستند. هرچند بسته به شخص هر قسمت کمی از قسمت‌های دیگر بیشتر یک مزهٔ خاص را حس می‌کند.<ref>{{Cite journal|author=Huang AL|title=The cells and logic for mammalian sour taste detection|journal=Nature|volume=۴۴۲442|issue=۷۱۰۵7105|pages=۹۳۴–۸9۳4–8|year=۲۰۰۶2006|month=August|pmid=۱۶۹۲۹۲۹۸16929298|pmc=۱۵۷۱۰۴۷1571047|doi=10.1038/nature05084|bibcode = 2006Natur.442..934H|author-separator=,|author2=Chen X|author3=Hoon MA|display-authors=۳|last4=Chandrashekar|first4=Jayaram|last5=Guo|first5=Wei|last6=Tränkner|first6=Dimitri|last7=Ryba|first7=Nicholas J. P.|last8=Zuker|first8=Charles S.}}</ref> همچنین، پنج مزه اصلی وجود دارد که علاوه بر شوری و ترشی و شیرینی و تلخی شامل [[مزه گوشتی]] (مامی) می‌شود.<ref>http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/01/121221_an_magazine_food_eating_senses.shtml</ref><ref>{{cite book |title=Food Science and Technology |last=Campbell-Platt |first=Geoffrey |url=http://books.google.com/?id=E7GXHploJasC&lpg=PA31&pg=PA31 |year=۲۰۰۹2009 |publisher=Wiley |isbn=۹۷۸978-۰0-۶۳۲6۳2-۰۶۴۲۱06421-۲2 |page=۳۱۳1 |accessdate=January 5, 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.rtc.edu/programs/generaleducation/biology/biology220/files/Senses_notes.pdf |title=Senses Notes |accessdate=January 13, 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=15819485 |title=Sweet, Sour, Salty, Bitter … and Umami |author= Krulwich, Robert |date=November 5, 2007 |work=Krulwich Wonders, an NPR Science Blog |publisher=NPR |accessdate=January 13, 2011}}</ref>

{{پانویس|۲2}}