مغز استخوان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند گلبول قرمز به متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۲۱:
استخوان متراکم دارای یک حفره مرکزی به نام '''مغز استخوان''' است که با آندوستئوم پوشیده شده‌است. در پیرامون استخوان، پرده [[ضریع]] قرار دارد که کل استخوان را حفاظت می‌کند. استخوانهای اسفنجی دارای حفره‌های کوچک و بزرگ و سیستم‌های هاورس ناقص هستند.
 
مغز استخوان [[بافت (زیست‌شناسی)|بافت]] نرم و پررگی است که داربست آن را بافت رتیکولر پایه ریزیپایه‌ریزی می‌کند و بر روی آن سلول‌های گوناگون خونی، خونساز و چربی قرار دارد. مغز استخوان حفره میانی [[استخوان دراز|استخوان‌های دراز]] و فضاهای میان ترابکولی [[استخوان اسفنجی|استخوان‌های اسفنجی]] را پر می‌کند. مغز استخوان به دو صورت مغز قرمز و مغز زرد دیده می‌شود که یکمی بیشتر از سلول‌های خونساز پایه ریزیپایه‌ریزی شده و [[بافت میلوئید]] نیز خوانده می‌شود و دومی بیشتر دربر گیرنده سلول‌های چربی است.
 
در مرحله جنینی و پس از زایش تا مرحله بلوغ همه استخوان‌ها در بر گیرنده مغز قرمز می‌باشند ولی در بزرگسالان مغز قرمز محدود به مهره‌ها، استخوان‌های جناغ، دنده‌ها و استخوان‌های جمجمه می‌باشد و در بقیه جاها با مغز زرد جایگزین می‌شود.
خط ۳۰:
 
در بزرگسالان اندام خونساز مغز استخوان است ولی در جنین جگر نیز به این کار اشتغال دارد. در چند هفته نخست زندگی جنین گلبول‌های سرخ در کیسه زرده ساخته می‌شوند و در میانه‌های آبستنی اندام اصلی سازنده [[گویچه سرخ]] جگر است. در همان سان شمار قابل ملاحظه‌ای [[گلبول قرمز]] نیز بدست [[طحال]] و [[غده لنفاوی|غدد لنفاوی]] ساخته می‌شود. در ماه‌های پایانی آبستنی و پس از زایش گلبول‌های قرمز اساساً بدست مغز استخوان ساخته می‌شود.
در کم خونی‌های شدید، مغز زرد می‌تواند به مغز قرمز تبدیل شود. کمبود اکسیژن در بدن باعث تحریک کلیه و کبد، در جهت ساخت هورمون اریترپویتین می‌شود. این هورمون روی اندام هدف خود (یعنی مغز استخوان) اثر تحریک کنندگیتحریک‌کنندگی دارد و تولید گویچه‌های قرمز را افزایش می‌دهد. به همین علت هنگام قرار گرفتن در ارتفاعات، تنگی نفس و فعالیت شدید (که نیاز بدن به اکسیژن بالاست) پوست صورت به‌طور نسبی سرخ می‌گردد. در واقع به علت ترشح اریتروپویتین تعداد گویچه‌های قرمز خون افزایش می یابدو فعالیت مغز استخوان تشدید می‌شود.
 
== سلول‌های مغز استخوان ==
در مغز استخوان [[سلول|سلول‌هایی]] به نام [[سلول بنیادی|سلول‌های بنیادی]] چند ظرفیتی هست که دو نوع سلول از آن‌ها جدا می‌شود.
* سلول‌های رده لنفوئیدی که [[لنفوسیت]]‌های نوع B و T را می‌سازند.
* سلول‌های رده میلوئیدی که این سلول‌ها در راه تکاملی خود تبدیل به چندین نوع سلول می‌شوند. این سلول‌ها از آن جهت که در پیرامون کشت توانا به پایه ریزیپایه‌ریزی کلنی هستند به نام واحدهای کلنی ساز (CFU) شناخته می‌شوند این سلول‌ها بر این پایه‌اند:
# سلول‌های کلنی ساز که رده مگاکاریوسیتی را می‌سازند و در پایان [[پلاکت]]‌ها را بوجود می‌آورند. مگاکاریوسیت یک سلول با ابعاد بسیار بزرگ است که به پلاکت‌ها تقسیم می‌شود.
# سلول‌های کلنی ساز که رده‌های [[گرانولوسیت]] و [[مونوسیت]] را می‌سازند.